مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از موضوعات مهمی که انسان همواره با آن مواجه است و چه بخواهد چه نخواهد در آن غوطه‌ور بوده، «نعمت‌های پروردگار» است. برای شناخت بیشتر نعمت و منعم و برای رسیدن به جایگاهی که بتوانیم به ناتوان بودن خود پی برده و قدردان این‌همه نعمت باشیم لازم است به پژوهش و بررسی یکی از آیات الهی مرتبط با نعمت بپردازیم. ازجمله آیات مرتبط با موضوع نعمت، آیه ۱۸ سوره نحل است: «وَإِن تَعُدُّوا نِعْمَهَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَّحِیمٌ». محوریت کلی این آیه در یک نگاه، شامل موضوعاتی چون عجز و ناتوانی بشر، غیرقابل‌شمارش و غیرقابل‌احصا بودن نعمت‌ها، گستردگی انواع نعمت‌های مادی و معنوی و بی‌نهایت بودن غفران و رحمت الهی است. که در این مجال، متناسب با ظرفیت خویش و به لطف‌الله، بخش‌هایی از این موضوعات بررسی‌شده است. لذا در این راستا، جایگاه کلی آیه در قرآن و حدیث ، واژگان و متغیرهای موجود در آیه و ارتباط آن‌ها با یکدیگر بررسی‌شده و همچنین به دلیل ِ اهمیت داشتن شمارش نعمت‌های خداوند اشاره می شود. در ادامه، این پژوهش برای بسط موضوع نعمت و تصدیق و اثبات بی‌شماری آن‌ها، به مصداق‌ها و وجوهی از نعمات خداوند، مطابق آیات و روایات اشاره می‌کند. لذا در بحث «گستره‌ی نعمت‌های پروردگار»، ازآنجایی‌که انسان موجودی دووجهی است، نعمت‌ها به دودسته‌ی مادی و معنوی تقسیم‌بندی شده و هرکدام از آن‌ها در دو بعد دنیوی و اخروی، به‌صورت بیان مصداقی، مستند و با استفاده از آیات وحی و بیان احادیث از منابع معتبر شیعی و اسلامی (تفسیری-روایی) تبیین و تحلیل می‌شود. در پایان پژوهش، به نتیجه‌ای که خود آیه هم به آن اشاره می‌کند رسیده‌ایم. یعنی اظهار عجز و ناتوانی انسان درشمارش نعمات خالق که این اعتراف خود، غفران و رحمت واسعه الهی را به دنبال دارد و این اظهار عجز بالاترین شکری است که می‌تواند حاصل شود.