مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش درصدد بررسی و تحلیل (( عزت و ذلت )) از دیدگاه قرآن کریم و روایات است در فصل اول این پژوهش پس از مقدمه ای برموضوع تحقیق ، مسأله نیاز جامع به شناخت عزت وذلت و نیز ابعاد مختلف موضوع از قبیل : حقیقت عزت ، صاحبان عزت ، سرچشمه عزت ، عوامل مؤثر در عزت انسان و. . . تبین شده ، سپس بر ضرورت و اهمیت تحقیق پرداخته شده ، به همین منظور پرسشهای تحقیقی ذیل مطرح شده است : 1- مفهوم عزّت و ذّلت از دیدگاه قرآن کریم چیست ؟ 2- حقیقت عزت ، صاحبان عزّت ، سرچشمه عزت چه کسانی هستند ؟ 3- عوامل مؤثر در عزّت انسان از دیدگاه قرآن کریم کدامند ؟ 4- عوامل مؤثر در ذلّت انسان از دیدگاه قرآن کریم کدامند ؟ در فصل دوم تعدادی از متون تحقیقاتی مرتبط با موضوع از قبیل : کتاب دایره المعارف اخلاق قرآنی (( اثر احمد شرباصی مصری )) ، کتاب دولت آفتاب اثر ( مصطفی دلشاد تهرانی ، کتاب عزّت قرآنی و افتخار حسینی اثر (حسین اویسی ) کتاب پایه های اساسی ساختار شخصیت انسان در تعلیم و تربیت اثر (رضا فرهادیان ) ، کتاب اخلاق در قرآن اثر ( آیات اله مکارم شیرازی ) بعنوان پیشنة بحث مورد بررسی قرار گرفته است . در فصل سوم : با توجه به ماهیت و اهداف موضوع روش تحقیق توصیفی تحلیلی برای موضوع انتخاب گردیده است . فصل چهارم : شامل چهار بخش است . که در بخش اول به معنا ومفهوم عزّت و ذلّت با توجه به کاربرد این دو واژه در آیات پرداخته شده و در بخش دوم حقیقت عزّت ، صاحبان عزت و سرچشمه عزت مورد بررسی قرار گرفته و در بخش سوم عوامل مؤثر در عزّت انسان از دیدگاه قرآن مورد بررسی قرار گرفته و در بخش سوم عوامل مؤثر در عزّت انسان از دیدگاه قرآن مورد بررسی قرار گرفته. و در بخش چهارم عوامل مؤثر در ذلّت انسان از دیدگاه قرآن مورد بررسی قرار گرفته است . فصل پنجم : پس از بحث و بررسی موضوع نتایج ذیل حاصل گردید : 1- عزّت در حقیقت نوعی حالت شکست ناپذیری در انسان که مانع مغلوب شدن او می شود و ذلّت یعنی خواری و نوعی شکست پذیری که مانع مغلوب ششدن در انسان نمی شود دو انسان دچار نوعی حقارت نفس می گردد . 2- حقیقت عزت که در واقع نوعی قدرت درونی و توانایی در انسان است ، که او را از خصوص و تسلیم شدن در برابر طاغیان و یاغیان باز می دارد . 3- عوامل مؤثر در عزّت انسان ، عواملی نظیر : عبادت و بندگی ، جهاد ، تقوا و . . . می باشند . 4- عوامل مؤثر در ذلّت انسان ، عواملی نظیر : طغیان شرکشی ، راحت طلبی ، نفاق و . . . می باشند . محقق در انجام این پژوهش با محدودیت هایی چون کمبود منابع مستقل که به تحلیل و بررسی عزّت و ذلّت پرداخته باشند روبه رو بوده است و پیشنهاد می گردد در این زمینه ، تحقیقات جزئی تری در مورد دو واژه عزّت و ذلّت بطور جداگانه و سیمای معزّین انجام گیرد .

یکی از مفاهیم مهم اخلاقی در اسلام مفهوم عزّت و ذلّت در انسان است. عزّت نفس،‌ فضیلتی است که بین دو اخلاق رذیله قرار گرفته است و انسان در صورت انحراف از این صراط مستقیم، به دو مسیر انحرافی،‌ یکی تکبر و دیگر تذلل گرفتار می‌شود. قرآن کریم تمامی عزّت را از آن خدا دانسته و اطاعت مطلق از خدا و پیامبران الهی و ائمه: و تمسک به قرآن و پیروی از دستوراتش و انجام عمل صالح را از عوامل دستیابی به عزّت حقیقی می‌داند و انسانی که می‌خواهد عزّتمند باشد باید اهل تقوا،‌ ولایت مداری،‌ بصیرت و آگاهی، مدارا با مردم، جهاد در راه خدا و ... باشد و از عوامل ذلّت مثل شرک،‌ حب دنیا و دنیا طلبی، تکبر، حرص، طمع،‌ دروغ و ... دوری نماید.هدف از تدوین این پایان نامه،‌ تبین صحیح مفهوم عزّت و ذلّت از منظر آیات و روایات و همچنین معرفت نسبت به عوامل و راه‌کارهای عزّتمندی انسان برای رشد و تعالی شخصیت او، و شناخت نسبت به عوامل ذلّت انسان، جهت دوری از سقوط در ذلّت‌های نفسانی در دنیا و آخرت است.روش اجرا: توصیفی و تحلیلی و ایجاد رابطه منطقی بین مطالب بوده است.نتایج به دست آمده از این پایان نامه این است که تمامی عزّت از آن خداوند است و طلب عزّت از غیر خدا چیزی جز ذلّت نیست.

از صفات بارز قوم یهود این است که خود را از دیگر اقوام بالاتر دانسته ، عزت را مخصوص خود می دانند . در پایان نامه کنونی با بررسی هایی انجام شده به این نتیجه رسیدیم که از دیدگاه قرآن و عهدین (کتابهای مقدس یهودیان و مسیحیان)قوم یهود نه تنها قومی عزیز نبوده است بلکه همواره قومی ذلیل بوده وعلل آن : قتل انبیا الهی ، کفر به خدایتعالی و انبیا الهی،عصیان اوامر الهیبوده است که اینها زمینه ساز ذلت قوم یهود بودند در پایان نامه حاضر عوامل ذلت یهود از منابع اسلامی وعهدین مورد بررسی قرار گرفته است در قسمت قتل انبیا به نحوه برخورد بنی اسرائیل با انبیا ئی چون موسی،عیسی، ارمیا ، حزقیال ، اشعیا ورسول بزرگوار اسلام وسایر انبیا الهی پرداخته شده در مورد کفر یهود وعصیان امر الهی به بت پرستی یهود ،کفران نعمت های الهی و نافرمانی از ده فرمان پرداخته شده است.

بی شک یکی از مهمترین غایات و اغراض وضع قوانین و تشریع ادیان و بعثت انبیاء، بازداشتن مردم از ذلت و خواری و نائل ساختن ایشان به فضایل اخلاقی وصفات شریف و ستوده می‌باشد.عزت نفس یکی از فضایل اخلاقی ارزشمند است که بر اندیشه، احساس و رفتار انسان اثر می‌گذارد. فرد عاقل و هوشیار نفس و روح خود را بزرگ می داند چرا که خداوند از روح خود در او دمیده است و در او استعدادهای بالاتر از اینها وجود دارد. این چنین انسانی به پستی ها و اخلاق رذیله تن در نداده و اجازه تحقیر شدن مقابل دیگران را نمی دهد و هر چه را که غیر خداست کم می داند.مفهوم عزت نفس در قرآن و حدیث با واژه‌های گوناگونی مانند: کرامت نفس، مناعت طبع، نفاست نفس و... به کار رفته است.از مهم‌ترین عنصرهای تشکیل‌دهنده شخصیت عزیزالنفس، می‌توان به چگونگی بینش وی نسبت به هستی نام برد. همچنین اطاعت و بندگی، توکل، قناعت، قطع امید کردن از مردم، تقوا، ایمان و... در به دست آوردن و افزایش کرامت نفس نقش موثری ایفا می‌کند و اسلام نیز بر ایجاد این زمینه‌ها تأکیددارد.آنچه مسلم است عزت حقیقی بالاصاله مخصوص خدا بوده ، به‌ مقتضای ‌فیض‌ و رحمت‌ لایتناهی‌ خود مراتبی‌ از آن‌ را به‌ انسان‌های‌ شایسته‌ تفویض‌ می کند.