مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

بررسی روش‌های مورد استفادۀ قرآن‌پژوهان غیر مسلمان یا به اصطلاح مستشرقانِ قرآن‌پژوه، از جدیدترین موضوعات درخور توجه در مطالعات قرآنی است. در این تحقیق تلاش شده تا برخی از مهم‌ترین روش‌های قرآن‌پژوهی مستشرقان، هرچند به صورت مختصر، کشف، تبیین و تحلیل شود. روش‌های قرآن‌پژوهی مستشرقان، ضمن تأثیرپذیری از پارادایم‌های فکری ـ علمیِ رایج در غرب و نقد کتاب مقدس، متنوع است که مهم‌ترین آن‌ها، یعنی روش نقد متنی و روش نقد ادبی، از زیر روش‌های نقد تاریخی به معنای عام آن، روش نقد پدیدارشناسانه و روش نقد تطبیقی مدّنظر این تحقیق است. برونداد آن نیز این بوده که این روش‌ها غالباً همان نگاه عهدینی را بدون توجه به تفاوت‌های ماهوی و زمینه‌ای قرآنِ وحیانی با متون عهدینِ تحریف‌شده، به قرآن کریم داشته‌اند و قرآن را به مثابۀ متنی بشری تلقی کرده و روش‌های سازگار با جهان‌بینی مادی و خاصِ متون بشری را بر آن تحمیل کرده‌اند.

انقلاب اسلامی به عنوان بزرگترین حادثه سیاسی ـ اجتماعی قرن، به رغم پیش بینی‌های نظریه پردازان علوم اجتماعی، در دورانی رخ داد که سکولاریسم، جوامع غربی و غیر غربی را در نوردیده بود و از این رو در کانون توجه و تحلیل‌های اندیشمندان مختلف از جمله تئوری پردازن مغرب زمین قرار گرفت. مسأله اصلی این پژوهش بررسی نگاه و تحلیل برخی از شرق شناسان نسبت به انقلاب اسلامی، هویت، منشأ و پیامدهای آن است. این پژوهش با بهره‌گیری از روش تحلیل محتوا، دیدگاه آنان را در این باب بررسی نموده است. بطور کلی دیدگاه شرق شناسان در این باب را می‌توان به دو دسته تقسیم بندی نمود: برخی با نگاه واقع بینانه به این موضوع نگریستند؛ چنانکه انقلاب اسلامی را در راستای بحران نظری و عملی سکولاریزاسیم و مقوله عرفی شدن تفسیر نمودند و برخی تلاش کردند تا تفسیری وارونه از آن ارائه دهند که می‌توان به تفسیرکاریزماتیک از رهبری نظام و تقلیل نقش مذهب تشیع اشاره کرد.