مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مولف در این کتاب با نگاهی تاریخی به تکوین مذاهب اسلامی و شیعی همچنین بررسی اوضاع جمعیتی، سیاسی، فرهنگی و مذهبی اقلیت‌های شیعی در جهان معاصر، ضرورت توجه به ژئوپلیتیک شیعه را در مطالعات کنونی و آینده منطقه و جهان مطرح ساخته است .وی در بخش نخست انواع گرایش‌های شیعی را در رابطه مستقیم با تاریخ ایران، یا به تعبیری "ایرانیت "و "ایرانی‌گری "بررسی کرده، همچنین درباره جنبش‌های شیعی ـ به این سبب که از نظر تاریخی با ایران مرتبط بوده‌اند ـ بحث نموده است .نویسنده در بخش دوم می‌کوشد تا نشان دهد که "خلاف دیدگاه مشهور، تشیع پدیده‌ای عربی بوده و همچنان عربی باقی مانده است، هر چند که فروغ خاص خود را دارد ."

این مجموعه که به زبان عربی نوشته شده، هفت رساله از هفت تن از علمای شیعه‌ی زیدیه درباره‌ی امامت امیرالمومنین و فرزندانش است که عبارت‌اند از: تثبیت الاماقه، انسان العیون، تثبیت الوصیه، رساله فی الرد علی ابن تیمیه، الکواکب الدریه فی النصوص علی امامه خیر البریه، و فصل فی مدیح النبی (ص) رساله‌ی اخیر شامل ابیاتی در وصف پیامبر (ص) از شاعران مختلف است).

این کتاب تحلیلی در 9 فصل به بررسی دوره شکل‏گیری تشیع دوازده امامی و مسائل حدیثی در سه قرن نخست هجری می‏پردازد. محور اصلی کتاب تحلیل سه اثر حدیثی الکافی، بصائر الدرجات و المحاسن می‏باشد که جزو نخستین متون حدیثی شیعه در عصر غیبت صغری هستند. نویسنده ضمن ارائه گزارشی از وضعیت بغداد و قم به مثابه دو مرکز فرهنگی شیعه در آن زمان به احادیث کلامی و اعتقادی این سه کتاب بخصوص درباره خداشناسی، امامت و شئون و مقامات امامان می‏پردازد. محوری‏ترین بخش کتاب مربوط به کلینی است، به دلیل آنکه حجم روایات کلینی در مقایسه با صفار و برقی بیشتر است. فرضیه نویسنده درباره کلینی این است که وی مدت 20 سال در بغداد زندگی کرده و روایات زیادی از محدثان این حوزه حدیثی نقل کرده است. در مقدمه قاسم جوادی نقدی بر نظریات و نتیجه‏گیری‏های نویسنده نوشته است.

پژوهشی در مورد میزان پراکندگی شیعه در نقاط مختلف دنیا و وضعیت شیعیان در نقاط مختلف جهان است. در ابتدی این نوشتار کلیاتی از ژئوپلتیک شیعه در جهان و منطقه خاورمیانه ارایه شده و پس از آن جمعیت شیعیان در آسیا، اروپا، اوراسیا، آفریقا و آمریکا و نیز وضعیت آنان در این مناطق مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نویسنده به تفکیک کشورهای مختلف در قاره‌های نامبرده شده، به بیان وضعیت شیعیان در این کشورها و جمعیت آن‌ها پرداخته و ابعادی از فعالیت مذهبی، آزادی‌های مدنی، رعایت حقوق اجتماعی و میزان آزادی در فعالیت‌های علمی و فرهنگی شیعیان در این کشورها گزارش شده و فراز و نشیب‌های زندگی آنان مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

مطالب کتاب به اجمال، درباره مراحل شکل‌گیری مذهب شیعه، و نیز برخی اعتقادات مربوط به تشیع است که به زبان عربی به چاپ رسیده است .علاوه بر آن دیدگاه‌های برخی علمای عرب شیعه و سنی درباره تشیع آورده شده است .