مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

«بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (علیهم السلام)» مشهور به بحار الانوار، مفصل‌ ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه‌ ای از آموزه‌ ها و تعالیم شیعی است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده‌ اند. مؤلف، کتاب را بر اساس ۲۵ موضوع کلی طراحی و آن را در ۲۵ جلد جای داده است (در دوره‌ های اخیر به صورت ۱۱۰ جلدی منتشر می‌ شود). در هر جلد ریز موضوعات مربوط به آن را در ابواب مختلف گرد آورده است. او در هر باب، ابتدا آیات قرآنی مرتبط با موضوع را ذکر کرده و تفسیر آنها را می‌ آورد و در مرحله بعد احادیث مربوط به آن باب را نقل می‌ کند. مجلسی تلاش کرده است که در بحار الانوار تمام موضوعات و مسائل موجود را پوشش دهد. برای مثال، این مجموعه با عنوان کتاب العقل و الجهل آغاز و با مباحث مربوط به خداشناسی و توحید، عدل الهی، و تاریخ پیامبران ادامه پیدا می‌ کند. از جلد ۱۵ تا ۵۳ چاپ ۱۱۰ جلدی، به تاریخ زندگی و فضایل پیامبر اسلام (ص) و حضرت زهرا (س) و امامان شیعه (ع) اختصاص دارد. بحار الانوار به خاطر ذکر مستند بیشتر روایت‌ های منقول از ائمه شیعه (ع)، باب‌ بندی موضوعات، شرح و بیان بسیاری از روایات، تحقیقات گوناگون کلامی، تاریخی، فقهی، تفسیری، اخلاقی، حدیثی و لغوی، نزد محققان و پژوهشگران مقامی والا داشته است؛ چنانکه با وجود حجم زیاد، از همان روزگار تألیف، نسخه‌ های خطی بسیاری از آن نوشته شده و با رواج صنعت چاپ، همه یا بخش‌ هایی از آن بارها به چاپ رسیده است. آنچه در این جلد به آن پرداخت شده است: - باب ما ینبغی أن یقرأ کلّ یوم و لیله - أبواب النوافل الیومیّه و فضلها و أحکامها و تعقیباتها - باب جوامع أحکامها و أعدادها و فضائلها - باب نوافل الزوال و تعقیبها و أدعیه الزوال - باب نوافل العصر و کیفیتها و تعقیباتها - باب نوافل المغرب و فضلها و آدابها و تعقیباتها و سائر الصلوات المندوبه بینها و بین العشاء - باب فضل الوتیره و آدابها و عللها و تعقیبها و سائر الصلوات بعد العشاء الآخره - باب فضل صلاه اللیل و عبادته - باب دعوه المنادی فی السحر و استجابه الدعاء فیه و أفضل ساعات اللیل - باب أصناف الناس فی القیام عن فرشهم و ثواب إحیاء اللیل کله أو بعضه و تنبیه الملک للصلاه - باب آداب النوم و الانتباه زائدا علی ما تقدم - باب علّه صراخ الدیک و الدعاء عنده - باب آداب القیام إلی صلاه اللیل و الدعاء عند ذلک - باب کیفیه صلاه اللیل و الشفع و الوتر و سننها و آدابها و أحکامها - باب نافله الفجر و کیفیتها و تعقیبها و الضجعه بعدها