مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

‫آنچه در این تحقیق به رشتۀ تحریر درآمده است، ترجمانی از کتاب «الدر النظم فی لغات القرآن العظیم» اثر محدث قمی، به همراه پژوهش و توضیحاتی است که گاه مطالب کتاب ایجاب کرده است. در این کتاب که خود برگرفته از آثاری چند در باب مفردات قرآن و تأویل آیات آن است به نحو ایجاز مطالب بسیار زیاد و کاملاً مفید گرد آمده است و من در این رساله کوشیده ام که به مقصود نگارنده پی ببرم و آن را به ترتیب و شیوه ای که مؤلف نگاشته است به فارسی برگردانم. علاوه بر آن در پیشگفتار و مقدمه نکاتی را در باب شرح حال و آثار مؤلف، کتب مفردات و جز این دو تقدیم داشته ام. کوشش من در این رساله به صحّت ترجمه وهمانندی آن در اختصار معطوف بوده و تا حد امکان از کاستن یا افزودن مطلبی بر آنچه مؤلف آورده است خودداری کرده ام و آنچه در توضیح و یا تکمیل مطلب نیاز بوده است، در پای ورق و جدا از سخن مؤلف متذکرگردیده ام. برخی از این توضیحات برگرفته از دیگر منابع است که به مأخذ آن اشاره کرده ام و برخی دیگر به معلومات دانشجویی ام باز می گردد. سرانجام تلاش نگارنده به ترجمه کامل کتاب و تعلیقاتی علاوه بر آنچه گروه تحقیق در موسسه در راه حق یافته اند، منتهی گردید- والسلام. Abstract In this desertation that is a translation of "al-dor al-nazim fi loghat-e-al-qoran", by mohaddeth of qum and research on it is some fragments that its comment was necessary. in this book which its data take from some works on single elements and hermenutics of quran, there are many and so useful information subjects. This desertation has tried to understand the amis of complier and translate it in Persian. Biography and works of author and introducing of work on single elements of qoran in translation of text, I tried to keep integrity and honesty. Therefore my translation is verbatim. My comment on some fragment refers to my own opinion and the points of view of other scholors. In my desertation of the book has completed and with annexation that I added made this work in relation with the effort that dar rah-e-haqq institution did, is more complet.

---

‫با توجه به وجه اشتراک قرآن و مدرنيته در ارائه آموزهها به جوامع بشري، لازم است به صورت مقايسهاي رابطه اين دو روشن گردد؛ تا بشر بتواند راه درست خويش را بيابد. اين پژوهش در سه بخش، به بيان و بررسي اين رابطه پرداخته است. نويسنده پس از بيان ساختار و بافت شيوههاي تبيين معارف و اهداف و رهاوردهاي قرآن، به مباني و اصول قرآن پرداخته است. مباني قرآن عبارت است از: اعجاز، جاوداني، جامعيت، جهاني بودن و تحريفناپذيري قرآن. اصول آن عبارتاند از: هدايت محور بودن، الهي بودن الفاظ آن، تفسير و تأويلپذيري، اِحکام و تشابه در متن، و ظهر و بطندار بودن قرآن. در بحث از مدرنيته، پس از بيان زمينههاي فراهم شدن مراحل و امواج مدرنيته، و اهداف و انگيزههاي مدرنيته، مباني و اصول آن ارائه شده است. مباني مدرنيته عبارتاند از: اومانيسم، سکولاريسم، تجربهگرايي، ليبراليسم و ماترياليسم. اصول مدرنيته عبارتاند از: عملگرايي، عقلگرايي، نسبيگرايي، مردمسالاري و فردگرايي. در مورد رابطه قرآن و مدرنيته، سه ديدگاه وجود دارد: 1. تعامل و تحقق فرهنگ مدرنيته و پيادهنمودن همان ارزشها و روشها در دنياي اسلام؛ 2. تقابل و تعارض به نحو کلّي و ماهوي؛ 3. ديدگاه تفکيک و تفصيل. اين ديدگاه بر اين باور است که بايد تکتک مباني و اصول مدرنيته از نگاه قرآن بررسي شود و پس از آن، سازگاري يا عدم آن مطرح گردد. براساس اين ديدگاه، اخذ وجه مادي و ابزارها و ساختارهاي معيشتي تمدن مدرنيته مفيد و بلکه لازم است؛ اما وجه اعتقادي، اخلاقي، فرهنگي و معنوي آن مورد پذيرش نبوده و دچار بحرانهاي زيادي شده است. از اين رو، نميتواند انسانيت را به کمال و سعادت نهايي خويش برساند. در بحث از مباحث معرفتشناختي، ديدگاه قرآن نسبت به عقلگرايي، علمگرايي، تجربهگرايي، ماديگرايي و نسبيگرايي بررسي شده است. مدرنيسم به عقل محدود دنيانگر و منقطع از آخرت، دين، قرآن و خدا بسنده کرده و اين نوع عقلگرايي از نظر قرآن، جهالت و انحراف از عقل فطري است. نتيجه بررسي ساير موارد هم بيان شده است.