مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

پایان نامه حاضر حضرت ابراهیم، اسماعیل و اسحاق را در سه بخش بررسی کرده است. در بخش اول، آنها در تورات و دیگر کتب غیراسلامی بررسی شده و در بخش دوم، با تکیه بر آیات قرآن و تفاسیر بررسی گردیده اند و در بخش سوم میان مندرجات تورات و قرآن مقایسه به عمل آمده است

این پژوهش با عنوان«اهتمام به قرآن در سیره ی پیامبر (ص) » در صدد آن است تا با بررسی کتابهای مختلف در این زمینه ، مجموعه تلاشها و اقدامات رسول خدا (ص)را در مورد قرآن بیان نما ید . اکنون به طور خلاصه به معرفی آنها می پردازیم : 1- در ابتدا به بررسی معنای لغوی و اصطلاحی «اهتما م ، سیره ، قرآن »پرداخته شده و سعی شده تا معانی منا سب و واضحی از آنها ارائه گردد . 2- روش این پژوهش با توجه به امکانات و یافته های خود،روش توصیفی تحلیلی می باشد. وبعد از تجزیه وتحلیل یافته ها، نتایج زیر حاصل شده است : الف) از آنجا که پیامبر اکرم (ص) طبق روایات فریقین در دریافت ، تبیین و ابلاغ وحی الهی دارای عصمت می باشد پس قطعاً هیچ گونه قصوری از ناحیه آن حضرت در رابطه با قرآن صورت نگرفته است . ب) مجموعه اقدامات و تمهیدات رسول خدا (ص) برای حفظ و پاسداری از کتاب الهی تحت عنوان اهتمام به قرآن در سیره آن حضرت قابل توجه و بسیار چشمگیر است. از جمله این اهتمامات می توان به جمع وتدوین ، قرائت ، ا قراء ، اسماع ، تعلیم وتعلم ، تدبر ، تفسیر ، ترجمه ، حفظ و ... اشاره کرد که پیغمبر اکرم (ص) نسبت به انجام هر کدام از موارد فوق اهتمام کافی مبذول داشتند . ج) آن حضرت نه تنها در حوزه عمل بسیار به قرآن توجه می فرمود بلکه در احادیث و گفتار خویش نیزاین مسأله را فراموش نمی کرد و همواره با احادیث خود اهمیت قرآن را به یاران و آیندگان گوشزد می نمود . به عنوان نمونه پیامبر اکرم (ص) هم در مکه وهم در مدینه برنامه حساب شده ای را جهت محقق ساختن آرزوی خویش ( گسترش دین اسلام ) بکار بست . از این روی می توان گفت از جمله مسائل مشترک در مکه و مدینه اهتمام رسول خدا (ص) به تعلیم قرآن است . محقق درگرد آوری مطالب با محدودیتها یی نظیر نبودن منابع خاص مرتبط با موضوع و تکراری بودن مطالب مواجه بوده است .

این رساله که به منظور بررسی و تجزیه وتحلیل نقش انسجام واژگانی در فهم و درک معانی قرآن مجید تدوین شده است، مشتمل بر سه فصل است. فصل اول که مقدمه رساله می باشد به بیان طرح مسئله، اهداف تحقیق و روشهای انجام آن اختصاص دارد. فصل دوم نگاهی گذرا بر ادبیات مربوطه داشته و مباحثی چون سیر مطالعه زبان، چگونگی پیدایش مکتب سخن کاوی و بررسی بافت موقعیت، بافتار و متن را شامل می شود.فصل پایانی رساله به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته و ضمن تبیین عناصر و عوامل انسجام واژگانی و جنبه های مختلف آن به همراه شواهدی از قرآن کریم، ادله ضرورت مطالعه متن بنیاد قرآن را بر شمرده و در انتها یکی از سوره های قرآن مجید از نظر روابط و گره های انسجامی تحلیل شده و نقش این روابط و گره ها در ارائه درونمایه متون قرآنی مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته است.

امانت یعنی درستکاری و صداقت، و آن بر دو نوع است خاص(ودیعه) و عام مثل عاریه و رهن، امانت در قرآن به معنای خلافت الهی، قوانین، احکام و تکالیف آمده است. که شرایط خاصی دارد و آن در زندگی اجتماعی به طرز آشکار تأثیراتی دارد که ازآن جمله باعث اعتمادسازی و همچنین جلب محبت بین افراد جامعه و کاهش هزینه های زندگی و از همه مهمتر اینکه باعث صداقت و راستی و علم آموزی در جامعه می گردد و بر اساس این اصول است که جامعه سیر تعالی خود را طی خواهد کرد و ذکر کلمه امانت در جای جای قرآن بیانگر اهمیت امانت داری در اسلام است.

چندوجهی بودن پدیده ها و مسائل و همچنین پیشگیری از تحویل انگاری، پژوهشگران را از مطالعات میان رشته ای ناگزیر کرده است. قرآن کریم نیز در دوران معاصر به همین دلایل، بسیار در معرض چنین پژوهش هایی قرار گرفته است. لیکن به دلیل نو بودن این شکل از مطالعات، عموماً پژوهش گران بنا به برداشت خود از میان رشته ای به آن می پردازند که همین امر، تعیین محدوده و بیان تعریفی منسجم از میان رشته ای و همچنین بیان گونه های قرآنی آن را لازم می گرداند. در حقیقت ترکیب هم گرایانه را می توان معیار اصلی برای تحقق میان رشته ای در نظر گرفت. بنا به میزان تحقق همگرایی میان رشته ها، سه گونۀ اصلی را برای مطالعات میان رشته ای می توان برشمرد؛ چند رشته ای؛ میان رشته ای و فرارشته ای. بر این اساس، برای مطالعات میان رشته ای قرآن کریم نیز سه گونۀ اصلی را می توان برشمرد: چند رشته ای قرآنی؛ میان رشته ای قرآنی و فرا رشته ای قرآنی. هر یک از این گونه ها نیز دارای اشکال مختلفی است که با ایجاد منظومه ای از این گونه ها می توان تا حدی به انسجام بیشتری در مطالعات میان رشته ای قرآن کریم دست یافت و نقشۀ راهی را پیش روی علاقه مندان به این گونه از مطالعات گشود.

این تحقیق در یک مقدمه و پانزده فصل با این موضوعات تنظیم و تدوین شده است: تاریخچه و علت بحث، آرای مستشرقین در زمینه جبر و اختیار در اسلام، بیان شبهات مربوط به جبر و اختیار و پاسخ به آن، نظریه کسب و نقد آن، آزادی و اختیار از منظر اگزیستانسیالیسم، بررسی اجمالی جبر اجتماعی، بررسی جبر تاریخی، جبر و اختیار و وجدان و اخلاق، بررسی مسأله در آیات و روایات، امر بین الامرین، رابطه جبر و اختیار با قضا و قدر، بررسی جبر و اختیار از منظر فلاسفه و متکلمین، علم الهی و مسأله جبر و اختیار، ماهیت اختیار در فلسفه غرب، اراده خدا و مسأله جبر و اختیار.

در این پایان نامه موضوع عرفانی و اخلاقی حالت و مقام رضا در عرفان اسلامی و فرهنگ دینی مسلمانان بررسی شده است. نویسنده با بهره گیری از قرآن، روایات و منابع تفسیری عرفانی و غیر عرفانی، به شرح معنای لغوی رضا، و بیان انواع رضا اعم از رضای خدا از بنده و رضای بنده از خدا و مراتب آن، قضا و قدر و رضای به آن پرداخته است. عناوین فصول آن به این قرار است: تصوف عرفانی اسلامی، سیر و سلوک، رضا در قرآن و روایات، رضا در عرفان اسلامی

هدف پژوهش آشنایی با نقاط اشتراک واختلاف قرآن و عهد عتیق در مورد حضرت موسی (ع) و قوم بنی اسرائیل بود. در واقع انگیزه ی اصلی شناخت هر چه بیشتراز شخصیت و جایگاه موسی (ع) و دین یهود بود. روش پژوهش : بصورت روش کتابخانه ای اجرا شده است که به چند کتابخانه ی معتبر مراجعه شده از جمله کتابخانه ی ملی و کتابخانه ی مجلس و ... طرح پژوهش : طرح اولیه ی آن در درس دین یهود بصورت جرقه ای در ذهنم زده شد تا اطلاعاتی را که بصورت مبهم و ناقص در مورد ا ین پیامبر عظیم الشان در اختیار داشتم بصورت اطلاعاتی صحیح ومستند از دو منبع قرآن کریم و عهد عتیق استخرج کنم . نتیجه کلی : حاکی از آنست که موسی ( ع) هم در قرآن و هم در عهد عتیق جایگاه و مقام والایی را داراست و اینکه خداوند نعمات مادی و معنوی زیادی بر قوم یهود نازل کرد اما از آنجائیکه قومی لجوج و بهانه جو بودند و نقض پیمان می کردند و عذابها و بلایای مختلفی دچار شدند که شامل عقوبتهای دنیوی واخروی میباشد.

در این پژوهش با استناد به آیات و تفاسیر و کتب عرفانی به جایگاه حضرت آدم(ع) به عنوان مظهر خلافت الهی انسان کامل و حضرت ابراهیم(ع) به عنوان مظهر امامت که تأویل همان خلافت حضرت آدم(ع) است، پرداخته شده است. در بخش اول، ریشه عرفان و تصوف و تفسیر و تأویل و مصادر و مأخذ تفسیر و رموز عرفانی و رمزگرایی در داستان پیامبران بیان شده است. در بخش دوم که راجع به حضرت آدم(ع) است، ابتدا داستان آدم(ع) و سپس خلافت الهی انسان کامل و اعتراض ملائکه و علم اسماء و هبوط و توبه و ارتباط داستان بنی اسرائیل با حضرت آدم(ع) و ابراهیم(ع) بررسی شده است و بخش سوم به داستان حضرت ابراهیم(ع) اختصاص دارد و در آن آیات مربوط به ویژگی های آن حضرت ذکر گردیده است که از آن جمله خلیل بودن، بت شکنی، رؤیت ملکوت، داستان پرندگان، انداختن وی در آتش، رؤیای صادقه، ذبح فرزند، جوانمردی، مهمان نوازی و ساختن کعبه و مهمتر از همه امامت وی است و سپس رابطه داستان آدم(ع) با بنی اسرائیل و خاندان ابراهیم(ع) بیان شده است.

بررسی این قاعده که هیچکس نباید به زبان دیگری دارا شود یا استفاده بدون جهت در قرآن و حقوق اسلامی نویسنده می خواهد به این سوالات که وضعیت این قاعده در حقوق دیگر کشورها چه صورت است و چه سیری داشته، ماهیت آن چیست. موارد و مصادیق آن کدام هاهستند و وضعیت آن در حقوق اسلام و ایران پاسخ دهد و قصد دارد آنرا با قاعده کلی بنام اکل مال به باطل در قرآن مقایسه نماید. ابتدا وضعیت قاعده استفاده بدون جهت در حقوق خارجی مثل حقوق روم، فرانسه، انگلیس، امریکا و... بررسی می کند (بیان سیر تاریخی قاعده) و سپس به بررسی وضعیت آن در ایران می پردازد. پس استفاده بدون جهت (اکل مال به باطل) را در حقوق اسلام بررسی می کند که شامل استناد به قرآن، روایات و احادیث و فقه راجع به این قاعده می باشد. در فصل آخر هم مبنا و ماهیت قاعده، بیان شرایط تحقق آن و آثارش و در نهایت تعدادی از موارد و مصادیق آن بررسی می شوند و به این نتیجه می رسد که این قاعده که در قوانین اسلام و ایران به صراحت قوانین حقوقی برای کشورها بیان شده است دارای مصداق اجرایی بهتری می باشد و در کشورهای خارجی، این قاعده علی رغم ذکر صریح آن در قوانین حقوقی با ضعفهای عمده ای همراه است