مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

چکیدهحضرت زهرا (س) پس از رحلت نبی اکرم (ص) و خلع ید عوامل ایشان از فدک و غصب آنتوسط خلیفه اول ، ظاهرا به دلیل استیفای حق مالکیت خود بر فدک در مسجد مدینهخطبه ای مفصل ایراد کردند ؛ ولی قسمت اعظمی از خطبه مربوط به حقانیت دین اسلام و نبوت پیامبر اعظم( ص) و احکام الهی و دلایل مستدلدر مورد حق ولایت و خلافت بلافصل امام علی( ع) بعد از پیامبر( ص) است و البته در مورد رد ادعای خلیفه اول در مورد ارثیه یا هبه نبودن فدک نیز، حضرت با استناد به آیات محکم الهی سخنان و دلایلشان را مطرح می کنند. در خطبه مشهور به فدکیه ساختار تمامی استدلالات حضرت زهرا(س) مبتنی بر آیات الهی است، بطوریکه در متن خطبه بیش از سی وپنجبار بطورصریحو بهشیوه نقلی و اقتباسی به آیات الهی استناد شده است . البته استنادات خطبه صرفا به ظاهر آیات محدود نشده بلکه با بررسی های بعمل آمده و نشانه هائی که از متن خطبه بدست می آید؛ایشان تلویحا بیش ازهشتصد بار و به شیوه تلمیحی از آیات الهی در سراسر خطبه بهره گرفته اند.تحلیل استنادات قرآنی حضرت زهرا (س) نشان می دهد که ایشان برای اتمام حجت و برطرف ساختنشبهات با استناد به محکمات آیات الهی ، با احتجاجی وحی گونه ضمن رد کردن ادعاهای مطروحه در مورد ولایت و خلافت بلافصل نبی اکرم ( ص) و همچنین ملک فدک و شرایط حاکم بر جامعه پس از جریان سقیفه ، مخاطره جدی برای امت اسلام را در دوری از قرآن و سیره نبوی دانسته اند. خطبه حضرت زهرا (س) در چنین شرایطی در میان غبار فتنه ها، به فرقانی برای تمیز حق از باطلبرای همیشه در تاریخ ماندگار گردید.واژگان کلیدی: آیات قرآن، خطبه فدکیه، فدک، حضرت زهرا (س)، ولایت

در این پژوهش آیاتی که توسط حضرت ولی عصر امام زمان ع تفسیر شده از جمله، آیه :« فاخلع نعلیک انک بالواد المقدس طوی» ( طه،12/209) و آیه :« کهیعص» (مریم،1/19) و آیه :« واختار موسی قومه سبعین رجلا لمیقاتنا...» ( الاعراف،155/7) و آیه :« و مایعلم جنود ربک الا هو» ( المدثر،31/74) و آیه :« و ما تشاءون الا ان یشاء الله» ( الانسان، 30/76) بیان شده است. و این آیات توسط وجود شریف آن یگانه عالم بقیه الله الاعظم امام مهدی ع به شیوه ی زیبا تفسیر و تبیین شده است. آن هم در سن کودکی آن حضرت که این خود دلیلی بر امامت و حجت خدا بودن ایشان می باشدکه عالم بر سر و خفیات است.

این پژوهش به بررسی رابطه بین دین و مبانی اسلامی با علوم اجتماعی پرداخته است. هدف این نوشتار یافتن پاسخ های قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام به پرسش هایی است که در روایت های گوناگون رویکرد گزینش عقلانی، پیرامون متغیرهای اثرگذار در تعریف، شکل گیری و کنترل کجروی مطرح است. از این رو، محورها و پرسش های اساسی موردنظر در این روایت ها، گردآوری و در مقوله هایی موضوعی دسته بندی شده است. مقوله ها به شکل پرسش بر قرآن کریم و منابع حدیثی شیعه، عرضه، و محصول در قالب توصیف دیدگاه های قرآنی و حدیثی ناظر به آنها سامان دهی شده است. تحقیق از نوع «تحلیل محتوای توصیفی و کیفی»، و هدف جزئی پژوهش، «تحلیل محتوای قرآن و منابع روایی و تفسیری» است. موضوع مقاله عبارت است از: توصیفِ نگاه قرآن و احادیث شیعه پیرامون ابعاد نقش آفرینی «گزینش عقلانی» در تعریف، تبیین و کنترل کجروی.

در عرفان اسلامی، رابطه قرآن و عرفان ناگسستنی و تنگاتنگ است. قرآن کریم افزون بر اینکه کتاب دینی مسلمانان است، متنی ادبی و هنری است و همه خصوصیات یک اثر هنری را چه از لحاظ شکل و چه از نظر محتوا داراست. قلمرو موضوعی سخنان عرفا نیز، امور نامتعارف و مفاهیم رازآلود است. به اعتقاد آنان، معانی فرامادیاند و زمانی به درستی فهمیده میشوند که با شهود و یا از طریق تجلّی درک شوند. این تلقّی عرفا، زمینه ساز گرایش به تأویل برای دستیابی به نوعی معرفت پنهان درباره حقایق هستی شده، ضمن رهنمون ساختن آنان به برداشت های تازه ای از آیات و روایات، موجب پدید آمدن شیوه خاصّی از تفسیر قرآن شده است. عین القضات از جمله عرفایی است که به استشهادهای متعدّد و ظریف از دریای گهرخیز قرآن دست یازیده است. این پژوهش بر آن است که با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی، به بررسی آیات قرآن در تمهیدات عین القضات، و دریافت ممتاز و متمایز او از «تأویل» ـ به عنوان ناب ترین خصیصه دیدگاه ادبی او ـ بپردازد. برآیند تحقیق حاکی از آن است که تأویلات قاضی از آیات قرآن، گاه مطابق ذوق شخصی او و در بیشتر موارد در راستای اقناع مخاطبان است.

ابن شهرآشوب مازندرانی از جمله مفسران بزرگ و توانمند در موضوع امامت است.این پژوهش برآن است که به بررسی بخش امامت تفسیر متشابه القرآن و مختلفه اثر ابن شهرآشوب مازندرانی بپردازد.در این نوشته تلاش شده روش تفسیری که مولف بیشتر در تبیین آیات ناظر به اثبات امامت به کار برده روشن گردد.

از بررسی آرای قرآن پژوهان غربی (1860 ـ 1977 (چهار ديـدگاه متفـاوت دربـاره زمـان تـدوين قرآن به دست می آيد: جان برتن جمع آوری قرآن را در عهد پيـامبر ص مـی دانـد؛ فـردريش شوالی مدعی است كه قرآن در عصر عثمان جمع آوری شده است؛ پل كازانوا وآلفونس مينگانـا بر اين باورند كه قرآن در دوران خلافت عبدالملك به دستور حجاج بن يوسـف گـردآوری شـد؛ جان وانزبرو تدوين قرآن را در آغاز قرن سـوم مـی دانـد. مبنـای ايـن آرا، رويكردهـای شـكاكانه گولت تسيئر و شاخت درمورد احاديث اسـلامی اسـت. از ميـان آرای مـذكور، ديـدگاه بـرتن را می توان پذيرفت؛ ولی نه براساس دلايلی كه وی در تحقيقات خود برآنها پـای فـشرده، بلكـه بـر مبنای دلايل عقلی، تاريخی، روايی وقرآنی كه برخی از عالمان مسلمان اقامه كرده اند.

چکیده :عنوان : مقایسه وتطبیق مهمترین اصول منشور اخلاق پرستاری با آیات قرآنزمینه وهدف: با پیشرفت درپرستاری ،اخلاق بعنوان یک موضوع جدی واساسی دربهبودعملکردپرستاری تلقی می شود وهمچنین درجامعه با فرهنگ دینی توجه به اصول اخلاقی منطبق بر آیات قرآن کریم دردوران توسعه روز افزون کیفیت گرایی و مشتری محوری درارائه خدمات بهداشتی ،از طریق مقایسه تطبیق ارزشهای اخلاقی باآیات قرآن و وبررسی نقاط قوت وتکمیلی آن در ارائه خدمات پرستاری با توجه به رهنمود های والای ارزشهای اخلاقی آیات قرآنونیز از طریق باز خورد انتظارات بیماران وبررسی مستمر نگرش بیمار وپرستار در ارزشهای اخلاقی منشور اخلاق پرستاری منطبق بر آیات قرآن وبررسی های میدانی میسر می شود .روش پژوهش : این مطالعه توصیفی – تحلیلی می باشد که بخش توصیفی از طریق مطالعات کتابخانه ای بصورت فیش برداری و مقایسه وتطبیق آیه به آیه آیات قرآن با ارزشهای اخلاقی موجود در منشور اخلاقی پرستاری مصوبه وزارت بهداشت ودرمان و آموزش پزشکی (سال1390)وبررسی و تعیین مهمترین اصول از نظر قرآنی وبررسی های میدانی درمیان یکصد پرستار ویکصدبیماردر بخشهای بزرگسالان، انتخاب به شکل تصادفی ازیک بیمارستان آموزشی درمانی شهر تهران و تعیین نگرش آنها در موردمیزان عملکرد منطبق بر ارزشهای اخلاقی منطبق بر آیات قرآنی از طریق پرسش نامه می باشد .داده ها از طریقپرسش نامه محقق ساخته بر اساس ارزشهای اخلاقی منطبق برآیات قرآن کریم گرد آوری ومیزان اعتبارآن تایید و اعتماد آن بررسی ونهایتاداده ها با استفاده از نرم افزار spssنسخه 17 مورد تحلیل قرار گرفت و اعتبار محتواییمورد تایید کارشناسان اخلاق پرستاری قرار گرفت وآمار توصیفی و تحلیلی از طریق آزمونهای t و ضریب همبستگی تجزیه وتحلیل شد .یافته ها : ارزشهای اخلاقی طبق مطالعات وبررسی های کتابخانه ای و تفسیری با آیات قرآن قابل تطبیق بوده وآیات و احادیث بسیاری در زمینه ارزشهای اخلاقی منشور اخلاقی گرد آوری شده وطی بررسی های آماری در نمونه های پرستار و بیماردر بررسی فرضیه دوم پژوهش می توان گفت دربخش آماراستنباطی طبق بررسی داده های بدست آمده از پرستاران وبیماران ارزش اخلاقی صداقت وراستی در ارتباطات منطبق برآیات قرآن بامیزان (4/69) بالاترین میزان در بین پرستار و بیمار وکمترین میانگین نظر درعملکرد بر اساس ارزشهای اخلاقی منطبق بر آیات قرانی مربوط به ارزش مذهب ومقید بودن به احکام دینی و ایمان به خدا با میزان (3/7)وکمترین میانگین نظر موافق دربیماران مربوط می شود به نداشتن رضایت آگاهانه بیماردر آزمایشات ناحقی به بیمار است با میزان (4/1) و نتایج آزمونtمستقل نشان می دهد که ارزش اخلاقی ایمان به خدا ومقید بودن به احکام دینیاز نظرپرستاران کمترین تاثیر درعملکرد مطلوبتر در مراقبت پرستاری داشته لذا فرضیه سوم نیز مورد تایید قرار می گیرد. نتیجه گیری :طبق مطالعه و نظرات حاصل از اطلاعات گردآوری شده پرستارو بیمار مقایسه میانگین نظرات درمیانگین نظرات ، بیشتر توجه در ارزشهای اخلاقی منطبق بر آیات قرآن مربوط به صداقت و راستگویی در ارتباطات با سایر ارائه دهندگانکه بطور مشترک در دو گروه بیشترین میانگین تاثیر گزاری در نگرش افراد را داشته و کمترین توجه به مسائل دینی و احکام و ایمان به خدا درمیزان تاثیر گزاری درنگرش پرستار بر میزان عملکرد مطلوب را داشتهو کمترین ارزش اخلاقی منطق بر آیات قرانی از نظر بیماران توجه به حفظ استقلال فرد و حفظ حق او در موردرضایت انجام آزمایشات ونمونه گیریهامی باشد به عنوان نتیجه گیری کلی می توان بیان کرد توجه پرستاران به معنویات و ایمان به خدا و احکام دین مبین اسلام در میزان اثر بخشی در عملکرد مطلوبتر مراقبت پرستاری نادیده گرفته شده است .پیشنهاد می شود مدیران و برنامه ریزان و مربیان اخلاق پرستاری با توجه بیشتر به دانشجویان پرستاری به آموزهای ارزشمند ارزشهای اخلاقی آیات قرآنی به ویژه ایمان به خدا و دستورات دینی و مقیدبودن به انجام احکام دینی با افزایش سلامت معنوی پرستاران از طریق آموزشهای ضمن خدمت و تدوین خط مشی های مورد نیاز توجه لازم را در زمینه رعایت موازین دینی وارتقای سطح ایمان پرستاران بعمل آورند .

انذار و تبشیر به عنوان دو روش تربیتی اثرگذار بر انسان، مورد توجه خاص قرآن بوده و نخستین مراحل دعوت عَمَلی پیامبران را در بر گرفته است. این تحقیق با هدف دست‌یابی به روش‌شناسی تربیتی آیات انذار و تبشیر انجام گرفته است. در راستای هدف تحقیق؛ مبانی، اصول، ابزار و هدف‌های تربیتی حاصل از انذار و تبشیر در تربیت و سیر تعالی انسان به روش تفسیر قرآن به قرآن و اصول معناشناسی شناختی بر اساس روابط درون متنی و همنشینی و جانشینی، و نیز روابط بینامتنی با استفاده از علوم مبتنی بر تجربه‌ی جنبه‌های روان شناختی انسانو علوم تربیتی در سه بعد معرفتی، گرایشی و رفتاری بیان شده است.

با توجه به اینکه موضوع علم وآگاهى در همه ی موجودات به ویژه در میان انسانها از اهمیت خاصی برخوردار است، و بررسی آیات قرآن ، نظرات علما ، پژوهشگران و کثرت فراوانى آیات قرآن ،دلیل بر اهمیت ودرخشندگى این موضوع است.از طرفیمهمترین عاملی که می تواند نقیض موضوع علم وعامل سقوط انسان باشد جهل است، جهلی که به معنای بی علمی ، بی عقلی وبی حلمی است و با واژه ی سفههم معناست و انساننادان ،بدون داشتن علم وبا غوطه ور شدن در جهل با عوامل مهم درونی وبیرونی (اعتقادی –رفتاری) ،مراتب جهل وگمراهی را پشته سر گذاشته وبه نهایت پستی می رسد که سخت مورد نکوهش قرآن قرار گرفته است. بنابرایننمایاندن و کشف علم وجهل که دارایچه مرتبه هایست ،منجر بهبهتر زندگی کردن انسان خواهد شد، از جمله اصلی ترین هدفهای پیش روی این پژوهش است. این پایان نامه با توضیح وتعریف واژه علم وجهل ومترادف هاى آن، آغاز شده، سپس با بررسى آیات قرآن ، مشخص گردید که، علم در آیات قرآن کریم بمعناى شناخت ومعرفت ودرک اشیا است و هدیه ی الهى است، که به انسان بی خبر از همه چیز،عطا شده تا خود را از گمراهیوجهلی که مانع مهم در مسیر کمال اوست نجات دهد وبا گذراندن مراحل و مرتبه های علم به سعادت برسد وبا نگاه به آیات علمى قرآن کریم ، واژه هایی چون معرفت ،یقین ،بصیرت وفقه و... با علم هم معنا بوده و در آنها هدفى متعالى نهفته است، وآن هدف چیزى جز هدایت گرى بشر به سوى پروردگار نیست. خداوند می‏فرماید: «یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنکُمْ وَالَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ» مجادله / 11.«خدا کسانی از شما را که ایمان آورده‏اند و کسانی را که به آنان دانش داده شده، به رتبه‏هایی بالا می‏برد.» لذا بخش اعظمی از این پایان نامه در مورد مراتب علم وجهل بوده ،علم مورد ستایش قرآن دارای مراتبی است که انسان از اولین مرتبه (مرتبه ی علم الیقین) وعبور از مرتبه ی دوم (مرتبه ی عین الیقین)به مرتبه ی نهائی(مرتبه ی حق الیقین) می رسد وجهل مورد نکوهش نیزمراتبی دارد که انسان از اولین مرتبه (مرتبه جهل بسیط) وعبور از مرتبه ی دوم(مرتبه ی بسیط بسیط) به‌ مرتبه‌ نهائی که آن‌، انکار علم‌ (جهل مرکب)‌است می رسد که تا مهمترین آیاتی که دراین باره درقرآن کریم مطرح گردیده نمایان شده تا دیگران بهتر بتوانندبا آگاهی بیشتر راه سعادت و خداشناسی را طی کنند ان شاء ا...کلید واژه : مراتب علم ، مراتب جهل ، آیات قرآن ،یقین ، جهل ، علم

سخنان پیامبر اکرم که مفسر و مبین کلام الهی است، پس از قرآن کریم ارزشمندترینِ منبعِ هدایت و انسان سازی به شمار می رود. در واقع، یکی از شاخصه های روایات نبوی استشهاد به آیات قرآن و به کار بردن تعابیر قرآنی است. یکی از این روایات خطبۀ غدیر است که در آن بیش از 50 استشهاد تصریحی و تلویحیِ قرآنی دیده می شود. در این جستار به بررسی این موضوع و تحلیل «شیوه های تأثیرپذیری خطبۀ غدیر از قرآن کریم» می پردازیم و هماهنگی و ارتباط نزدیک میان قرآن و سخنان پیامبر و بهره گیری کامل ایشان از قرآن کریم را باز می نماییم. ذکر این نکته ضروری است که در جستار حاضر به جای محتوای کلام قرآن و خطبۀ غدیر، بر سبک و چگونگی بیان مطالب تأکید می شود.