مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

به اعتقاد این حکیم، در بین موانع شناخت حقیقت و کسب معرفت،تقلید و تعصب مهم‌ترین و سهمناک‌ترین نقش را دارد؛و از همین دیدگاه است که وی بارها زیانهای عقاید ناشی‌ از تقلید پدران و استادان و پیشوایان را که در دلهای فرزندان و شاگردان و پیروان ریشه‌ دوانیده و با تعصب آمیخته باز نموده؛ و ایستائی و سکون،و جمود ورزیدن بر صورت و قشر، و دوری از مقالات و عالم خرد و معنی را از لوازم آن دانسته؛ و نادرستی‌ روشهای مبتنی بر تقلید و تعصب را که حتی متشرعان صالح و مقید به احکام دین را از شناخت حقیقت بازمی‌دارد، با استفاده از دلایل و مقدمات استوار ثابت نموده است؛ و اهمیت این جنبه از حکمت او وقتی آشکار می‌شود که بدانیم او در روزگاری و در محیطی به این کار خطیر برخاسته که تقلید، استوارترین رکن هرگونه اعتقاد و معرفت‌ به شمار می‌رفته؛و مقابله با آن تعرض و تجاوز به حریم مقدسات تلقی می‌شده؛و مرتکب چنین کبیره‌ای محکوم به سخت‌ترین کیفرها بوده است؛و صدرا به همین جرم‌ -با همهء مقام عظیمی که در عالم دانش داشت،و با وجود آن پایگاه اجتماعی نیرومند که خاندانش داشتند-سالها از عمر خود را به آوارگی در گوشهء انزوا گذرانید و با انواع‌ گرفتاریها و رنجها دست به گریبان بود.