مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

پس از حاج ابوالقاسم خان، پسرش حاج عبدالرضا خان (۱۳۴۰ق – ۱۳۵۸ش) جانشین پدر شد. او نزد پدر و جدّش درس آموخت و در علم کیمیا، ریاضی و هندسه مکانیکی استاد بود. وی کتاب هایی را تألیف و شرح کرد و سر انجام در سال اول انقلاب اسلامی ایران (۱۳۵۸ شمسی) ترور شد و درگذشت.

حاج محمّد کریم خان (۱۲۲۵ – ۱۲۸۸ ق) فرزند حاج ابراهیم خان ظهیر الدوله، پسر مهدیقلی خان، پسر محمّد حسن خان، پسر فتحعلی خان قاجار است. پدرش ظهیر الدوله چند سالی از طرف پسر عمو و پدر زن خود؛ فتحعلی شاه قاجار، والی کرمان و بلوچستان بود؛ او به شیخ احمد احسایی دست ارادت داد و فتحعلی شاه را به ملاقات با شیخ تشویق نمود. محمّد کریم خان، نزدیک به هشت ماه خدمت سید کاظم رشتی بوده و در ۱۶ یا ۱۷ سالگی در کربلا به نوکری و آشپزی سید می‌پردازد و بعد از یک سال به کرمان باز می‌گردد. حاج کریم خان بالغ بر دویست و شصت کتاب و رساله تألیف کرد، از مهم ترین تألیفات او کتاب «ارشاد العوام» است، که بعضی از علما بر رد آن کتاب‌ هایی تألیف کردند؛ از جمله مرحوم میرزا محمّد تنکابنی که در «قصص العلماء» می‌نویسد: مؤلّف این کتاب، بر کتاب ارشاد العوام، حواشی بسیار در رد بر او نوشتم و اگر در مقام ایراد باشد، رد آن کتاب زیاده از این کتاب خواهد شد.[۱] بالاخره حاج محمّد کریم خان در ۲۲ شعبان ۱۲۸۸ ق وفات کرد و جنازه او پس از انتقال به کربلا، در کنار سید کاظم رشتی به خاک سپرده شد.

فرزند دوم حاج محمّد کریم خان، حاج محمّد خان (۱۲۶۳ – ۱۳۲۴ ق) بود که طبق وصیت پدر به رهبری شیخیه منسوب شد؛ زیرا مادر او دختر ملک آرا، فرزند فتحعلی شاه قاجار بود و پدر به همین جهت بسیار به او علاقه داشت. حاج محمّد خان نزد پدرش درس آموخت و از عدّه‌ای از علما اجازه دریافت کرد؛ مانند شیخ علی بحرانی، مولی حسین گنجوی و شیخ جعفر برغانی. عدد کتب و رسالاتی که او نوشته، به دویست و پنجاه جلد کتاب می‌رسد. سر انجام وی در ۲۰ محرّم ۱۳۲۴ ق، رحلت کرد و به کربلا منتقل و در رواق امام حسین (علیه السلام) در کنار پدرش دفن شد.

پس از حاج محمّد خان، برادرش حاج زین العابدین (۱۲۷۶ – ۱۳۶۰ ق) جانشین او شد. مادرش دختر محمّد قلی میرزا ملک آرا، فرزند فتحعلی شاه قاجار بود. وی در هنگام وفات پدر ۱۲ سال داشت که تربیتش را برادرش محمّد خان به عهده گرفت. او زمانی برای زیارت به نجف و کربلا رفت و با ورودش جو آن جا را متشنّج کرد و مشاجرات میان طلّاب درباره‌ او بالا گرفت، تا جایی که عدّه‌ای او را مورد اذیت و آزار قرار دادند، که مرجع وقت؛ مرحوم آیه اللَّه سید محمّد کاظم یزدی برای رفع غائله دستور فرمود که جلسات او و ملاقاتش با مردم ملغی شود. وی با یک بدبینی به گردش حوادث در جهان و وضعی که در ایران به وجود آمده بود، می‌نگریست و می‌گفت: اصلاح حال فعلی مردم، کار بشر نیست، باید صبر کرد تا خود این مردم، شعور پیدا کنند و نتایج این خود سری و افسار گسیختگی و دنیا پرستی را ببینند تا آن که از همه آنها مأیوس شوند. سر انجام او در روز شنبه ۵ جمادی الاولی ۱۳۶۰ ق وفات کرد و در رواق امام حسین (علیه السلام) در کنار پدر و برادر به خاک سپرده شد.

پس از حاج زین العابدین، پسرش ابو القاسم خان ابراهیمی (۱۳۱۴- ۱۳۸۹ ق) جانشین پدر شد. او را ابراهیمی خواندند به خاطر نسب او که به ابراهیم خان می‌رسید. وی نزد پدر و احمد بهمنیار در کرمان، علوم ادبیه را خواند و در رفسنجان، نزد میر محمّد دوانی درس آموخت. وی تألیفاتی از خود به جای گذاشت، و سر انجام روز جمعه ۱۸ رمضان ۱۳۸۹ ق، در خراسان وفات یافت و در رواق پایین پای حضرت علی بن موسی الرضا (علیهما السلام) دفن شد.

سیدعلی موسوی بصری (زاده ۱۳۰۸ - درگذشته ۲۵ دی ۱۳۹۳) رهبر فرقه شیخیه کرمانیه بود که پیروان محمدکریم خان کرمانی می‌باشند که فعلاً در شهرهای بصره، کرمان و تهران وجود دارند. آثار: موسوی آثاری چند پیرامون مباحث مذهبی نگاشته‌است که از جمله آن می‌توان به کتاب‌های «حقایق علمیه و تاریخیه» و «احوال الشیخ احمد الاحسائی و الشیخیه» اشاره کرد، و علاوه بر این، موسوی کتاب‌های چند از عبدالرضا ابراهیمی را از فارسی به عربی ترجمه کرده بود که مشهورترین آنها کتاب «نظری بقرن بیستم» می‌باشد. درگذشت: موسوی در تاریخ ۲۵ دی ۱۳۹۳ در شهر بصره که زادگاه خودش هست درگذشت.