جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در نظر کانت، فلسفۀ اخلاق به مکمّلی نیاز دارد تا بتوان از طریق آن انسان‌‌ها را برای عمل به اصول و قواعد اخلاق محض آماده کرد. وی این مکمّل را «انسان‌‌شناسی اخلاقی» می‌‌نامد و در تبیین آن به جای بررسی اصول محض، ماهیت انسان را به صورت تجربی مطالعه می‌کند. گرچه کانت اعتقاد دارد که اخلاق محض بنیادین بوده و از‌این‌‌رو مهم‌‌تر از این بخش مکمل است، به همان اندازه تأکید دارد برای اعمال دستاوردهای اخلاق محض در انسان‌‌ها، لازم است به این بخش نیز توجه کنیم. در این مقاله کوشیده‌ایم به روش توصیفی- تحلیلی، مفهوم انسان‌‌شناسی اخلاقی کانت را در پرتو انسان‌‌شناسی عمل‌گرای او بررسی و نقش آن را در فلسفه اخلاق وی و تحقق امر اخلاقی مشخص کنیم. نتیجه این شد که از دیدگاه کانت انسان‌‌شناسی اخلاقی با توجه به رسالت انسان و با بررسی راهکارها و موانع تحقق اخلاق، زمینه را برای استفاده از اصول اخلاق محض در موقعیت‌‌های جزئی و انضمامی آماده می‌‌سازد. البته برای تبیین انسان‌‌شناسی اخلاقی کانت لازم است نخست به بررسی انسان‌‌شناسی عمل‌‌گرای او بپردازیم. اخلاق کانت بر تجربه مبتنی بوده و برای زندگی روزمره سودمند است و انسان‌‌شناسی اخلاقی او، مجموعه‌‌ای از شرایطی را برای بشر فراهم می‌سازد که به نحو راحت‌‌تری اصول اخلاق را در زندگی این‌جهانی به‌کار گیرد.