جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

واضح است که ظهور امام عصر(عج)، صرفا ظهور یک رهبر نیست؛ بلکه ظهور کمال ارزش های اخلاقی در میان جامعه منتظران است. به عبارت بهتر، ظهور موعود دارای ابعادی است که از آن جمله می توان به بارز شدن شعور یا به تعبیری، ظهور شعور، در میان جامعه منتظران اشاره کرد. این مهم، لازمه ظهور و استقرار حکمرانی حق مدار و عدل محور امام زمان(عج) به حساب می آید؛ چرا که ظهور، به معنای آشکار شدن و نمایان شدن است و ظهور شعور، یعنی بارز شدن شعور، فهم و درک عمیق پیروان از منطق رفتاری و سیره عملی امام معصوم(ع). در همین امتداد است که تاکید می شود: حکمت خداوند متعال و اتمام حجت او بر ابناء بشر، در برخورداری از نعمت حاکمیت معصوم(ع)، منوط به «قیام جامعه منتظر برای ارتقاء میانگین سطح شعور و آگاهی اجتماعی » است ؛ تا از این طریق، با شکل گیری جامعه صالحان ، شرایطی فراهم آید که مردم سالاری در آن جامعه ، منتج به واگذاری حکومت به ولایت حق مدار معصوم(ع) گردد. این مطالعه، با تامل بر سوالاتی درباره عوامل موثر بر استقرار حکومت عدل معصوم(ع) «و شرایط ضروری برای حفظ و پایداری آن » انجام شده است و در این بین، به ثبات سنت معصوم(ع) و عدم وجود تفاوت میان سیره معصومین (ع)، تاکید می شود که اگر در گذشته شرایطی فراهم شده است که موجب اهتمام پیامبر اکرم(ص) به استقرار حکومت عدل گردیده ، تکرار این شرایط، سبب بروز رفتار مشابهی در میان سایر معصومین(ع) خواهد شد. وجود دلالت های صریح در کلام و سیره معصومین(ع) نشان از ضرورت وجود یارانی ذی شعور و صالح و جامعه ای همراه، به منظور تشکیل حکومت عدل دارد؛ وجود یارانی آگاه و مخلص که شایستگی ملازمت و همراهی با معصوم را داشته باشند. بنابراین، سکوت امام علی(ع) و سپس قیام ایشان برای اجرای عدالت ، صلح امام حسن(ع) و قیام امام حسین (ع)و سنت سایر ائمه اطهار(ع)، همگی بر یک منطق واحد استوار است؛ مبنی بر این که ، شعور پیروان، شرط ضروری برای استقرار و پایداری حکومت عدل معصوم(ع) است. در این میان، نقش محوری علماء ربانی به منزله پیروان خاص معصوم(ع)، در ارتقاء سطح بلوغ اجتماعی و شعور و آگاهی آحاد جامعه، قابل توجه است.

تفسیر خاص از مفهوم تکفیر و توسعة مصادیق آن، از علل عمدة مشی افراط گرایانه سلفیة جهادی به شمار می‌‌رود. باید تصریح نمود مبانی جریان مذکور در حوزة تنقیح مفهوم تکفیر، تضاد‌هایی عمده با آراء بزرگان جریان سلفی‌گری داشته و به واقع سبب بروز چالشی درونی در نظام کلامی‌ ‌و عقیدتی مکتب سلفیه شده است. اعتقاد به جزئیت عمل جوارحی در تحقق مفهوم‌ ایمان از سوی تکفیری‌ها عاملی اساسی در تلقی کفر عملی به عنوان کفر اعتقادی منجر به تکفیر است که در نهایت به تکفیر تارک نماز و یا مانع زکات بدون قید استحلال قلبی می‌‌انجامد. ‌ این در حالی است که در نگاه ابن‌تیمیه و البانی به عنوان دو تن استوانه‌های فکری سلفیه، صرفاً جزئیت تصدیق قلبی- و نه عمل جوارحی- در تحقق اصل‌ ایمان لحاظ می‌‌گردد. به علاوه تکفیری‌ها منتسب به جریان سلفیه در تضادی آشکار با آراء برخی ائمه سلف ضمن مردود خواندن معذور بودن به جاهلان در مسائل شرک اکبر (در نگاه‌ایشان مباحثی چون استغاثه، توسل و. . . مصادیق شرک اکبر هستند) مانیفست خشونت طلبانه خود را تکمیل نموده‌اند. تفسیر ناصواب از مفهوم حاکمیت الهی و عدم تمایز میان تکفیر معین و مطلق در تضاد با رأی قاطبة منتسبان به جریان سلفیه قرار داشته و از عوامل مهم در بسط دامنه تکفیر به شمار می‌‌رود.