جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اصطلاح «خرّۀ کیانی» که در متون شیخ اشراق به‌کار رفته‌است، یکی از اصطلاحات قدیم ایرانی و برگرفته از متون زرتشتی است. در این مقاله با بررسی معنای لغوی و اصطلاحی آن در متون زرتشتی و آثار دوران اسلامی، خصوصیات آن مورد بررسی قرار گرفته است. خرّة کیانی موهبتی الهی و یکی از انواع فرّه به شمار می‌آید که تنها به انسان‌های کامل افاضه می‌شود. در فرهنگ اسلامی این اصطلاح را معادل سلطان، سکینه و نور طامس دانسته‌اند. در این مقاله با بررسی خصوصیات خرّه کیانی و نقد و بررسی نظریات مختلف در مورد آن، نشان داده شده ‌است که بهترین معادل برای «خرّه کیانی»، مقام ولایت در فرهنگ اسلامی است و کسی که دارای چنین موهبتی است، قطب عالم امکان و خلیفة خداوند بر زمین است که به برترین مقام معنوی نائل گردیده ‌است. بر این اساس انسان کامل در حکمت اشراقی همان انسان فرهمند است که به خرّه کیانی دست یافته است.