جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آین رَند یکی از نظریه­پردازان خودگرایی اخلاقی در دوران معاصر است. با وجود اختلافات میان اندیشۀ او و ارسطو، وی بر این مسئله اعتراف دارد که در نظریۀ اخلاقی‌اش متأثر از ارسطوست. به نظر می­آید یکی از مباحث نظریۀ اخلاقی رند که متأثر از اندیشۀ ارسطویی است، نقش فضایل اخلاقی در سعادت انسان باشد. گرچه نظریۀ اخلاقی رند به­طور کامل خودگرایانه است و از این حیث با دیدگاه اخلاقی ارسطو فاصله دارد، اما او نیز مانند ارسطو از فضائل اخلاقی­ای یاد می­کند که نقش مهمی در دستیابی به غایت نهایی اخلاق از منظر او دارند. هدف این پژوهش آن است که ضمن تبیین دقیق فضائل اخلاقی در نظریۀ اخلاقی رند، به تحلیل نقش آنها در شکل­گیری شخصیت انسان خودگرا از نظر او پرداخته و در نهایت دیدگاهش را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد. به­همین منظور ابتدا به معرفی تفسیر آین رند از نظریۀ خودگرایی اخلاقی پرداخته شده و سپس نقش فضائل اخلاقی در این نظریه مورد بررسی قرار گرفته است.

ترجمه ماشینی : فلسفه آین رند بار دیگر نقش مهمی در صحنه سیاسی آمریکا پیدا کرد. با ظهور جنبش تی پارتی، فلسفه سیاسی و اقتصادی او به گفتمان عمومی آمریکا شور و نشاط آزادیخواهانه جدیدی را القا کرده است. از قضا، بسیاری از پیروان جدید او خود را مسیحی متعهد معرفی می کنند، چشم اندازی که خود رند آن را رد می کرد. این کتاب به بررسی انتقادی فلسفه دین سکولار-آتئیستی رند می پردازد که شامل نظریه نوع دوستی، جمع گرایی و دولت گرایی او می شود و این پرسش ها را مطرح می کند: چگونه آین رند به آتئیست مورد علاقه مسیحیان محافظه کار تبدیل شد؟ آیا مسیحیت یا هر دین نبوی دیگری می تواند با فلسفه طمع، خودخواهی و سرمایه داری او سازگار شود؟ آیا می توان هم مسیحی و هم پیرو فداکار عین رند بود؟ آیا می‌توان فلسفه سیاسی و اقتصادی او را تصاحب کرد و در عین حال بی‌خدایی رادیکال و موضع ضد دینی او را رد کرد؟

ترجمه ماشینی: آین رند عینیت گرایی را به عنوان یک فلسفه عقل معرفی کرد. اما آیا این است؟ این سؤالی است که اسکات رایان در این بررسی دقیق معرفت شناسی عینیت گرا و کفایت ادعایی آن به عنوان شالوده فلسفی یک مشترک المنافع آزاد و مرفه به دنبال پاسخ به آن است. آقای رایان با مرتب‌سازی دقیق نوشته‌های رند در مورد این موضوع، به این نتیجه می‌رسد که معرفت‌شناسی عین‌گرایی نامنسجم است و مفهوم و عمل عقلانیت را تحقیر می‌کند.

دیدگاه سوسیالیستی اقتصاد اشتراکی نیز مانند سایر نظریات اقتصادی و سیاسی که بر اساس مبانی فلسفی شکل گرفته‌اند، تاریخ مصرف نداشته و در هر شرایطی ممکن است به‌عنوان گزینه‌ای برای مدیریت جامعه مورد توجه قرار گیرد؛ چنانچه در وضعیت فعلی جهان با توجه به شیوع بیماری کرونا که موجب پدیدارشدن مشکلات اقتصادی شدید، از بین‌ رفتن بسیاری از کسب‌وکارها و بالارفتن آمار بیکاری شده، برخی از نظریه‌پردازان بازگشت به روایت‌هایی از سوسیالیسم را توصیه می‌کنند. با توجه به این مسئله، هدف ما در این مقاله این است که نظریۀ اقتصاد اشتراکی را از منظری اخلاقی مورد کندوکاو قرار دهیم و در نهایت، اعتبار آن را از نظرگاه اخلاقی بسنجیم. فردریش هایک و آین رند دو تن از اندیشمندانی هستند که به تحلیل سوسیالیسم و اقتصاد اشتراکی پرداخته‌اند و پیامدهای اخلاقی این نظریه را بررسی و نقد کرده‌اند. این دو متفکر در نقد اخلاقی اقتصاد اشتراکی به مؤلفه‌هایی چون نقض حقوق و آزادی فردی در سوسیالیسم و همچنین نابودی هویت فردی انسان در این نظریه می‌پردازند. در این پژوهش جمع‌آوری داده‌ها بر مبنای روش کتابخانه‌ای صورت گرفته و تلاش شده این داده‌ها تحلیل و ارزیابی شوند. یافته‌های این تحقیق نمایانگر این مطلب است که رند از منظری عمیق‌تر و فلسفی‌تر به نقد مبانی اخلاقی سوسیالیسم و نظریۀ اقتصاد اشتراکی می‌پردازد؛ حال آنکه هایک بیشتر به پیامدهای اخلاقی و اجتماعی این دیدگاه در جامعه توجه می‌کند.

ترجمه ماشینی: دیدگاه اخلاقی رادیکال آین رند در مورد مسائل کلیدی در اخلاق تجاری اعمال می شود و در مقابل دیدگاه هایی قرار می گیرد که تجارت را اساساً غیراخلاقی یا غیراخلاقی می دانند. تمرکز ویژه بر این فرض رایج است که تضاد منافع، یا به دلیل بدی ذاتی انسان یا به دلیل منابع کمیاب، برای شرایط انسانی اساسی است. این فرض در سیستم رند بر اساس تأکید او بر قدرت عقل انسانی برای شکل دادن به شخصیت و باورهای خود و قدرت آن در توسعه منابع جدید و پرورش روابط برد-برد رد شده است.

ترجمه ماشینی: آین رند با فلسفه عینیت گرایی مبتنی بر فردگرایی و خودگرایی عقلانی، حتی امروز نیز فیلسوفی بحث برانگیز است. آین رند با هرگونه اخلاق جمعی مخالف است و منفعت شخصی فرد را به جای منفعت جامعه سرلوحه قرار می دهد. به گفته وی، هر فردی مسئول خوشبختی خود است و هدف فرد باید حداکثر کردن سودمندی شخصی باشد. رند با عبارت «سوگند می‌خورم که نه برای دیگری زندگی می‌کنم و نه می‌خواهم دیگری برای من زندگی کند» تأکید می‌کند که فداکاری آنطور که تصور می‌شود فضیلت ندارد، بلکه غیراخلاقی است و هرکس می‌خواهد خوب زندگی کند، باید از آن دوری کند. آی تی. آین رند تمام اخلاقیات را خودسرانه توصیف می کند، به ویژه اخلاقیاتی که خدا یا جامعه را در مرکز قرار می دهد. به گفته او، اخلاق عینی گرایی که او پایه گذاری کرد، همانطور که از نامش پیداست، عینی است و بیشتر از آن که محصول ذهن باشد، کشف واقعیت توسط ذهن است. به همین دلیل، فلسفه اخلاق رند مبتنی بر واقعیت عینی است، نه خودسری و هوی و هوس مردم. به اندازه قوانین طبیعت دقیق و واقعی است. در این مقاله ادعای آین رند مورد تردید قرار گرفته و بررسی می شود که آیا فلسفه اخلاقی وی شامل عناصر دلبخواه است یا خیر؟ از این جهت، ابتدا به اختصار، عینیت گرایی آین رند چیست؟ سپس این که مبنای این فلسفه اخلاقی که ایشان بنیانگذار آن است چیست و آیا می تواند پاسخ معقولی به مسئله الزام آور بدهد مورد بررسی قرار گرفته است. به همین دلیل، نه تنها از مقالات او، بلکه از رمان‌های او نیز نقل‌قول می‌شد که در آن‌ها فلسفه خود را به طور جامع توضیح می‌داد.

ترجمه ماشینی: آین رند فیلسوف، رمان نویس و نمایشنامه نویس آمریکایی روسی الاصل بود که تفسیر او از خودگرایی اخلاقی یکی از مهم ترین تفاسیر این نظریه است. رند طرفدار خودگرایی فکری است و خردگرایی عنصری اساسی در نظریه اخلاقی اوست. در این مقاله سعی شده است تفسیر او از خودگرایی اخلاقی بررسی، تحلیل و نقد شود. علاوه بر این، یک نظریه اخلاقی به نام نوع دوستی من در تقابل با نظریه رند معرفی خواهد شد. «خود-نوع دوستی» پیشنهاد می کند که محور اخلاق حفظ تعادل و تعادل بین خود و دیگران است.

مفهوم «خود» یکی از مفاهیم بسیار مهم در فلسفه اخلاق است. تعریفی که از این مفهوم ارائه شده و بر مبنای آن مرزهای خود و دیگری تعیین می‌گردد، نتایج مهمی در شکل‌گیری یک نظریه اخلاقی دارد. آین رند و ارسطو نیز در نظریه اخلاقی‌شان به مسئله خود از منظر اخلاق توجه داشته‌اند و بر همین اساس حدود و ثغور نظریه اخلاقی خود را مشخص کرده‌اند. بخش قابل توجهی از نظریه اخلاقی رند با محوریت مبانی ارسطویی شکل گرفته است. انسان‌شناسی رند که از آن نتایج اخلاقی می‌گیرد و تأکید بنیادی وی بر نقش عقلانیت در اخلاق تا حد زیادی ارسطویی است، ولی تفاوت‌های مهمی نیز میان نظریه اخلاقی رند و ارسطو وجود دارد که از نظر نگارنده این تفاوت‌ها در طرز تلقی متفاوت این دو متفکر از مفهوم خود از منظر اخلاق و ارتباط آن با دیگری ریشه دارد. در این نوشتار تلاش می‌کنیم ضمن بیان مرزهای خود در نظریه اخلاقی رند و ارسطو، به مقایسه این مفهوم در آرای این دو متفکر پرداخته و لوازم و نتایج آن را در نظریه اخلاقی هر یک بیان کنیم.