جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

امروزه در بیشتر کشورها و سیستم‌های حقوقی، معدن یک مقوله حکومتی می‌باشد. بنابر نظر اکثر فقهای شیعه، در دوران غیبت، استخراج معادن به عنوان بخشی از انفال، بدون مراجعه به حکومت، بر شیعیان مجاز و مباح است. هرچند برخی فقها بین حکومت عادل و غیر عادل فرق گذاشته‌اند. امام خمینی (ره) قبل از از پیروزی انقلاب اسلامی‌ایران در کتب فقهی خود از جمله تحریرالوسیله، معتقد بودند که مالکیت معادن، تابع مالکیت زمینی است که در آن وجود دارد. ولی پس از پیروزی انقلاب اسلامی‌ایران در جواب سوالی از شورای نگهبان، با عدول از نظر سابق خود، معادن را به عنوان بخشی از انفال در اختیار حکومت قرار دادند. این امر انگیزه‌ای بود تا این پایان نامه، حکم فقهی معادن را واکاوی نموده و چگونگی تأثیرپذیری احکام و موضوعات از حکومت و نوع حاکمیت را بررسی نماید. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی انجام و به این نتیجه رسیده که: فقها در حکم فقهی معادن دو دسته هستند و با توجه به اینکه معادن، یک ابزار و عنصر حکومتی است و حکم آن تحت تاثیر نوع حکومت است. به همین علت حضرت امام خمینی(ره) بعد از پیروزی انقلاب اسلامی‌و تشکیل حکومت، فتوای پیشین خود را درباره معادن را تغییر داد.