جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب هایدگر واپسین نوشتۀ جولیان یانگ، استاد دانشگاه وِیک فارست[1] آمریکاست، که در سال 1394 با ترجمۀ جناب آقای خداپناه توسط انتشارات حکمت به چاپ رسیده است. این کتاب همان­گونه که عنوان آن نشان می‏دهد به تبیین و بررسی آرای هایدگر متأخر می‏پردازد و مؤلف، خود، در درآمد کتاب بیان کرده که مقصود وی از هایدگر متأخر، هایدگری است که در مسیر تفکر خود تا جایی که باید پیش رفته، نه آنکه مقصود این باشد که وی در مسیری کاملاً متمایز از تفکر سال‌های اولیه‏اش گام برداشته است، و حتی در بخش‌های مختلفی از کتاب به‌نوعی به پیوستگی تفکر هایدگر در تمام طول حیات فکری وی اشاره شده است. نکتۀ جالب توجه این است که با وجود آن‌که بسیاری افراد، تفکر متأخر هایدگر را سخت و گاه حتی غیر قابل فهم می‏دانند، در این کتاب به بیانی بسیار صریح و روان و گویا مسائل فکری هایدگر متأخر مورد بررسی قرار گرفته است و منظومۀ منسجمی از مهم‌ترین مسائلی که هایدگر بدان­ها پرداخته ارائه شده است، و همین مسئله سبب شده تا این کتاب نه تنها برای افرادی که در آغاز مسیر آشنایی با هایدگر هستند مفید باشد، بلکه می‏تواند برای بسیاری از هایدگرپژوهان که در فهم آرای هایدگر متأخر و ارتباط موضوعات فکری وی با یکدیگر دچار ابهام هستند نیز مورد استفاده قرار بگیرد

هایدگر از جمله فیلسوفانی است که در زمانۀ ما محل توجه بسیاری افراد، اعم از فلاسفه و جامعه‌شناسان و ادیبان و سیاست‌مداران قرار گرفت، و این توجه در کشور ما، به دلایل مختلفی که مجال برشمردن آن‌ها نیست، دوچندان بوده است. همین امر وجود کتاب‌هایی را ایجاب می‌کند که با نثری ساده و روان به معرفی هایدگر برای اشخاص مختلفی بپردازند که لزوماً مطالعات فلسفی ندارند. کتاب مارتین هایدگر،ترجمۀ مجید مددی از این نوع کتاب‌ها است. عنوان اصلی این کتاب هایدگر در نود دقیقه[i]است که در مجموعۀ کتاب‌های آشنایی با فیلسوفان، تألیف پل استراترن می‌گنجد و پیش از انتشار ترجمۀ جناب مددی، نشر مرکز آن را تحت عنوان آشنایی با هایدگر و با ترجمۀ پویا امینی به چاپ رسانده بود.این نوشتار به بررسی و نقد این کتاب با تاکید بر نقد ترجمۀ آن می پردازد

هدف از این مقاله آن است که هایدگر چگونه در تفسیر فلسفه نیچه، راه را برای فلسفه خود هموار می کند و از باب تعرف الاشیاء باضدادها برای فهم تفسیر هایدگر از نیچه، به مقایسه تفسیر وی از این گفتار با تفسیر مفسر به نام دیگری به نام مادمری کلارک که در سنت تحلیلی به همین گفتار تفسیر کرده می پردازد.

یکی از مسائل اصلی فلسفه در قرن بیستم، مسئله ی زبان بوده است. فلاسفه ی بزرگ این قرن هریک به نحوی به این موضوع پرداخته اند. در این میان می توان دو رویکرد عمده نسبت به زبان را تشخیص داد: رویکرد فلاسفه ی تحلیلی و رویکرد فلاسفه ی قاره ای. فلاسفه ی تحلیلی می کوشند از طریق تحلیل منطقی زبان، مسائل فلسفی را مورد بررسی قرار دهند. از سوی دیگر زبان از نظر فلاسفه ی قارّه ای ابزاری برای بیان مقصود نیست بلکه شکل دهنده و قوام بخش ساختار اندیشه است. این رساله به مقایسه ی رویکرد متقدّم و متأخّر فیلسوفی که معمولاً در ردیف فیلسوفان تحلیلی قرار می گیرد یعنی لودویگ ویتگنشتاین نسبت به زبان و یکی از مهم ترین فلاسفه ی قارّه ای یعنی مارتین هایدگر می پردازد. لذا پرسش اصلی این رساله آن است که این دو فیلسوف در چه مواضعی به یکدیگر نزدیک شده و در چه جاهایی از هم فاصله می گیرند. به نظر می رسد که تغییر رویکرد ویتگنشتاین دوّم در آثار متأخّرش از فاصله او با فلسفه ی قاره ای می کاهد و او را در برخی مواضع به هرمنوتیک هستی شناسانه و آراء هایدگر در مورد زبان نزدیک می کند.

چکیده (فارسی): چکیده مدرنیته دوره ای از تاریخ انسان است که درآن برای اولین بار فهم جدیدی از«حقیقت» ظاهرشد. «دکارت»مؤسس فلسفه یِ جدید است. درفلسفه اروپای جدید «دکارت» اولین کسی بود که بین «شناخت» و «وجود»تمایز افکند. اثرحاضر برآن است تا فرایند «حقیقت» را نزد نیچه ازنظرهایدگرمورد بررسی قرار دهد . یکی از پرسش های اساسی ،پرسش از «حقیقت» است .هایدگر به دیدگاهی متفاوت از«حقیقت»پرداخته است که می توان آن را دیدگاه پدیدارشناسانه هرمنوتیک نامید . در حالی که «نیچه» می گوید: حقیقت نا حقیقت است ومنکر هر باور متافیزیکی است ، هایدگر معتقد است، وی در عمیق ترین اندیشه متافیزیکی غوطه ور است. هایدگر بر این باور است ، نیچه ازفلاسفه بزرگ دوران جدید است که اصول تفکر وی در جهت تحکیم مبانی وپایه های تمدن جدید غربی ودرباطن خود امانیستی است. وجه امانیستی تفکرنیچه را می توان در این اصل خلاصه کرد: اصالت سوژه که بنیاد فلسفه نیچه بر آن استوار است و در پی مطلق کردن انسان است. هایدگر نیچه را خاتم فلاسفه غربی و فلسفه او را پایان فلسفه یِ غربی معرفی می کند. در دیدگاه هایدگر«حقیقت» ،خواست قدرت یا بازگشت جاودانه و یا «ابرانسان» نیست. تفسیر غالب هایدگر از نیچه همین است.اما : هایدگر تفسیر دیگری نیز از «ابرانسان» در نگاه نیچه ارائه داده است وآن مبتنی است بر ماهیت دو گانه «گشتل». دراین بحث به تفاوت رأی هایدگر با نیچه نیز در ماهیت حقیقت ،اشاره شده است .

چکیده (فارسی): این رساله شامل تقریر و گزارشی است از تفسیر مارتین هایدگر از موضوع اراده(خواست) قدرت همچون دانش و همچون متافیزیک. این موضوع عنوان یکی از بخشهای مجلد سوم کتاب هایدگر با نام نیچه است. هایدگر در آن مجلد به تبیین و بررسی نقد نیچه در خصوص دو مفهوم اساسی متافیزیک یعنی حقیقت و دانش(معرفت) می پردازد. نیچه حقیقت و دانش را به عنوان مبنای ارزشگذاری در تفکر متافیزیکی نقد کرده و باور به حقیقت را به عنوان آن چیزی که در فرایند کسب دانش و معرفت به دست می آید نوعی توهم یا خطا می شمارد. منطق و صدق نیز به عنوان روش و مناط حجیت بخشیدن به دانش و حقیقت نقد می شوند تا بنیان و اساس معرفت کهن فلسفی و متافیزیک یکجا فرو ریزد. هایدگر با ریشه یابی و فهم پدیدارشناسانه مفاهیم و تعاریف و نقد نیچه از نظرگاه موجود نسبت به جهان ،نسبت به موجودات و نسبت به زندگی و ارزشهای برآمده از زندگی سعی میکند شرحی عمیق از نقد نیچه ارائه کند .این تبیین در راستای اندیشه خواست قدرت و نیز اندیشه بازگشت جاودانه صورت می گیرد که به نظر هایدگر یک مسیر تفکر و اندیشگی است که علیرغم میل و تلاش صاحبش نتوانسته از سیطره تفکر متافیزیکی خارج شود و همچنان در درون متافیزیک سیر می کند ، یعنی پرسش از چیستی و ماهیت موجودات و هستندگان .به نظر هایدگر پرسش بنیادین باید از وجود و خود هستی باشد و نه از هستندگان. بنابر این معیار، هایدگر نقد نیچه از دانش و حقیقت به معنای متافیزیکی- آن را صرفا تا حدودی می پذیرداما ان را ناکافی می داند لذا معرفت به معنای مورد نظر خودش که به معنای حضور و بازنمود است را طرح می کند تا براین اساس به مفهوم حقیقت به معنای الثیا یعنی آشکارگی وجود یا ناپوشیدگی و نامستوری نزدیک شود.

هدف هایدگر از تامل در زبان به هیچ وجه مطالعاتی فرازبانی که در نهایت به جمع آوری اطلاعاتی در باره زبان منجر شود، نمی باشد بلکه موضوعی است که مربوط به خود ماست. بنابراین پژوهش هایدگر همانند سایر تاملات زبانی فلسفه های جدید که نگاهی از بیرون به زبان دارند نمی باشد. در مطالعات مربوط به زبان دو طریق کاملا متمایزی در برابر ما گشوده می شود. در یکی همه کوشش محقق رسیدگی به هجاها، آواها، صوت ها، دال ها، نشانه ها و ساختارهای دستوری و ظاهری زبان است. اما در طریق دیگر، حقیقت کلام یعنی لوگوس و حقیقت تسمیه منظور نظر قرار می گیرد. برای اینکه ما به حقیقت و جنبه وحدانی زبان برسیم باید به ظهور وجود در خود مجال و امکان دهیم و این خود عین معنای لوگوس است. زیرا به زعم هایدگر شان لوگوس این است که به دیدار آمدن و ظهور یافتن چیزی امکان می بخشد و موجب می شود تا موجودات به ادراک آیند. هایدگر را پیوندی است وثیق با کلمات بنیادین کلماتی مانند لوگوس و فوزیس. در دید وی این کلمات جریان تفکر را معین می کنند. به نظر هایدگر زبان همراه با انکشاف وجود به حضور می آید توگویی زبان با پیش آمدن وجود در واژگان بنیادین یا اساسی ممکن می شود. از این روست که هایدگر این توجه اصیل به واژگان شعری نخستین را شعرسرایی اصیل یا آغازین می نامند. به بیان دیگر زبان، درون واژه آمدن خود وجود است و از این رو شاعری است . زبان صورت اولیه شاعری است که در آن هر قومی وجود را می سراید. شعر در معنای خاص خود، ذات زبان را آنچنانکه هست محفوظ می دارد . شعر طریقه سخن گفتنی است که می گذارد ذات زبان آشکار شود.

چکیده (فارسی): هایدگر هستی را بنیادی ترین موضوع تفکر دانست، و در طول مسیر اندیشه اش به همین تفکر بنیادین وفادار ماند. فلسفة هایدگر فلسفه ای است دربارة افق پرسش از هستی. مجموعه آثار او فقط این نکته را نشان می دهند که چگونه هایدگر از زوایای مختلف به هستی توجه کرده است. رسوخ او در پی گیری این راه حتی سخت ترین مخالفانش را به تحسین واداشته است. او سعی می کند تا تمام مسائل و مفاهیم را در پرتو آن مسألة بنیادین ببیند: زمان، دازاین، تاریخ، فلسفه، علم، تکنولوژی، شعر، زبان، و…. (چکیدة این رساله این است (:بی شک، «تفکر» نیز از این قاعده مستثنی نبود.