جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه به عنوان يکی از ابزارهای اصلی گسترش علم و فرهنگ همواره مورد توجه ملت ها بوده است. نقد ترجمه يکی از ساز و کارهايی است که می تواند کيفيت ترجمه را به طرز چشمگيری ارتقا بخشد. در همين راستا، مقاله حاضر به بررسی و ارزيابی ترجمه انگليسی کتاب شيعه در اسلام نوشته مرحوم علامه طباطبايی (قدس سره) می پردازد. برای نيل به اين هدف ابتدا ماهيت نقد مورد بررسی قرار گرفت و سپس ملاک ها و موازينی برای انجام نقد معرفی گرديد. در نهايت بر اساس يکی از چهارچوب های معرفی شده ترجمه فوق مورد ارزيابی قرار گرفت. بر اساس بررسی ها و ارزيابی های ارائه شده، اين کتاب با موفقيت قابل توجهی ترجمه شده است گرچه خالی از اشکالات اندک نمی باشد.

چکیده با بررسی بیشتر ترجمه های موجود متون تاریخی شیعه، به نظر می رسد برخی از آنها، ما را به هدف و غایتمان که گسترش علوم اسلامی شیعه است نمی رساند، زیرا میان متن و مخاطب ارتباط برقرار نمی کند، لذا پژوهشگر در این پایان نامه قصد دارد با ارائه شواهد به نقد و بررسی ترجمه های یکی از متون گران قدر کهن تاریخی شیعه بپردازد.با توجه به این که بسیاری از متون تاریخی شیعه به زبان فارسی ترجمه می شوند و برخی از این ترجمه ها مورد توجه مخاطبان قرار نمی گیرد بسیار به جاست که به نقد ترجمه های متون تاریخی شیعه از دیدگاه های گوناگونی از جمله ساختارهای معنایی، آوایی، بلاغی و دستوری پرداخته شود. ولی از آنجا که نقد آنها از دید همه ساحتارها دامنه دار است لذا این پژوهش به موضوعی مشخص و چارچوب دار می پردازد و آن نقد و بررسی کتاب: «مَقاتِل الطّالِبیّین، تألیف ابو فرج اصفهانی» از لحاظ ساختار های معنایی و دستوری است. از این رو باید نشان داده شود آیا مترجمان توانسته اند ضمن توجه به معنا موضوع های صرفی و نحوی را در ترجمه های خود رعایت کنند یا نه!در این میان پژوهشگر با ذکر و توضیح مختصر نکته های معنایی و دستوری و با ارائه شواهد و مستندات از ترجمه های کتاب یاد شده به نقد و بررسی آنها خواهد پرداخت.بنا براین پایان نامه شامل پنج قصل خواهد بود:الف – کلیات، شامل: مقدمه، بیان مسأله، اهمیت مساله، اهداف تحقیق، فرضیات تحقیق، روش تحقیقب – کتاب «مَقاتِل الطّالِبیّین»، ترجمه ها، بایدها و نبایدهای آن، شامل: ضرورت ترجمه متون دینی به ویژه متون تاریخی شیعه و نقد و بررسی آنها، ویژگی ها و آسیب شناسی ترجمه های متون تاریخی شیعه، نفش ساختارهای دستوری و معنایی در ترجمه، شحصیت علمی، ادبی و عقیدتی ابو فرج اصفهانی، معرفی کتاب «مَقاتِل الطّالِبیّین»، چرایی انتخاب کتاب «مَقاتِل الطّالِبیّین»ج - نقد و بررسی ترجمه های کتاب «مَقاتِل الطّالِبیّین» از لحاظ ساختارهای معنایی با ارائه مستندات و شواهد د - نقد و بررسی ترجمه های کتاب «مَقاتِل الطّالِبیّین» از لحاظ ساختارهای دستوری با ارائه مستندات و شواهدهـ - نتیجه گیری

نقد و بررسی ترجمه های فارسی قرآن کریم از جمله مباحثی است که در چند دهۀ اخیر در حوزۀ پژوهش های قرآنی، مورد توجه قرار گرفته است. از آنجا که حدود 500 آیۀ قرآن دربارۀ احکام شرعی است که به «آیات الاحکام» یا «آیات فقهی» نامدار است، لزوم توجه و دقت مترجمان قرآن کریم را به چگونگی و درستی در ترجمه معطوف می دارد. در این نوشتار، چگونگی ترجمۀ شش آیه از «آیات الاحکام» قرآن با توجه به کتاب های مهم لغت، تفاسیر، آیات الاحکام و... در دو بخش آیات عبادات و آیات معاملات، در دوازده ترجمۀ فارسی معاصر (آیتی، الهی قمشه ای، انصاری، بهبودی، خرمشاهی، رضایی اصفهانی، شعرانی، صادقی تهرانی، فولادوند، مشکینی و مکارم شیرازی) بررسی شده است. در بررسی انجام شده روشن می گردد که ساختار آیات الاحکام به گونه ای است که مترجم نمی تواند بدون آشنایی با «دانش فقه» ترجمه ای درست و بی لغزش ارائه دهد؛ از این رو برخی از ترجمه های فارسی معاصر دچار لغزش شده اند.

کانت و فلسفهٔ معاصر ترجمه‌ای است از کتاب ایمانوئل کانت، اثر لوسین گلدمن که با ترجمهٔ فارسی پرویز بابایی به همت انتشارات نگاه در سال 1381 انتشار یافته است و چاپ دوم آن نیز در سال 1392 روانهٔ بازار شده است. در این مقاله مطالب در دو بخش اصلی تنظیم شده است: بخش نخست مقدمهٔ مختصری است که به محتوای خود کتاب و رویکرد کانت‌شناسانهٔ گلدمن می‌پردازد و بخش دوم، به منزلهٔ بخش اصلی یادداشت، به بررسی نقادانهٔ ترجمه فارسی کتاب اختصاص دارد.

نوشتار حاضر نقدی است دربارۀ کتاب فلسفۀ آلمانی (1760-1860): میراث ایدئالیسم، اثر تری پینکارد که به‌تازگی توسط ندا قطرویی به فارسی ترجمه و به همت انتشارات ققنوس منتشر شده است. لذا این نوشتار شامل سه بخش است: نخست، دربارۀ خود تری پینکارد و رویکرد هگل‌پژوهی وی؛ دوم، دربارۀ محتوای کتاب، فصول و مسئلۀ آن؛ و سوم، دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب.

هایدگر از جمله فیلسوفانی است که در زمانۀ ما محل توجه بسیاری افراد، اعم از فلاسفه و جامعه‌شناسان و ادیبان و سیاست‌مداران قرار گرفت، و این توجه در کشور ما، به دلایل مختلفی که مجال برشمردن آن‌ها نیست، دوچندان بوده است. همین امر وجود کتاب‌هایی را ایجاب می‌کند که با نثری ساده و روان به معرفی هایدگر برای اشخاص مختلفی بپردازند که لزوماً مطالعات فلسفی ندارند. کتاب مارتین هایدگر،ترجمۀ مجید مددی از این نوع کتاب‌ها است. عنوان اصلی این کتاب هایدگر در نود دقیقه[i]است که در مجموعۀ کتاب‌های آشنایی با فیلسوفان، تألیف پل استراترن می‌گنجد و پیش از انتشار ترجمۀ جناب مددی، نشر مرکز آن را تحت عنوان آشنایی با هایدگر و با ترجمۀ پویا امینی به چاپ رسانده بود.این نوشتار به بررسی و نقد این کتاب با تاکید بر نقد ترجمۀ آن می پردازد

برای ترجمه یک متن، نخست باید پیام متن مبدأ بر پایه تمامی عوامل شکل دهنده پیام آن متن در زبان مبدأ به درستی دریافت شود. از مهمترین عوامل سازنده پیام، ساخت های نحوی متن مبدأ است. این ساخت ها در تحلیل های بین زبانی و ترجمه، نقش بنیادی در شکل دهی معنای متن دارد. در این مقال به تحلیل دو ساخت نحوی ""ماکان له اَن یَفعَل"" و ""کان+ماده فَعَلَ"" پرداخته و پس از تحلیل برابرهای این دو ساخت در فارسی و بررسی برخی از ترجمه های این دو عبارت، به ارائه ترجمه ای همسان و مبتنی بر تحلیل های انجام یافته از این ساخت ها با توجه به دیدگاه های نحویان، اعراب پژوهان و مفسران و دستور زبان فارسی، همت گمارده می شود. در بخش تحلیل نحوی ""ماکان له اَن یفعل"" روشن می گردد که خبر این ساخت در جمله موجود و همان اسم مصدّر به لام جر است و دلیلی بر تقدیر آن وجود ندارد و غرض در این ساخت نفی توان یا سلب حقی از سود خداوند است و در ساخت ""شرط+کان+اسم فاعل ماده فعل"" مراد قصد بر انجام کار است.

قرآن کریم، به موضوع تفکر و تدبر اهمیت ویژه ای داده است به گونه ای که واژگان مرتبط با این مفهوم از بسامد بالایی در واژگان قرآنی برخوردار می باشند. پرداختن به واژگان قرآنی نیز همواره مورد توجه زبان شناسان بوده است و یکی از مهمترین مسائلی که درباره آن به کنکاش پرداخته اند، پاسخ به این سؤال است که آیا به ترادف واژگان قرآنی می توان معتقد بود؟ یا اینکه به جای ترادف واژه، باید مفهوم تقارب را انتخاب کرد؟ امروزه با پدید آمدن بررسی های موضوعی درباره قرآن کریم ضروری است، پژوهش های گسترده تری در این باب صورت پذیرد که یکی از حیطه های آن مسائل لغوی و زبانشناسی می باشد. این مقاله در صدد است با بررسی لغوی تعدادی از واژگان مرتبط با مفهوم «فکر»، به این مسأله بپردازد و پاسخی درخور ارائه دهد که نسبت واژگان مرتبط با این مفهوم در قرآن، با مفهوم ترادف و تقارب به چه صورت می باشد و بار معنایی این واژگان نسبت به یکدیگر چگونه است؟ وجه نوآوری پژوهش حاضر این است که، علاوه بر تحلیل تک واژه ها، واژگانی که دارای تقارب معنایی هستند نیز در دسته های مجزا گنجانده شده اند.

تعبیرات کنایی یکی از جلوه های زیبایی سخن و هنر سخنور است و صاحبان هر زبان به کمک تصویرهایی که از خلال کنایات پدید می آید، بر قدرت نفوذ و اثربخشی کلام خویش می افزایند. نصوص نهج البلاغه مشحون از این گونه تعبیرات است و یکی از چالش های ترجمه عبارت های آن، برگردان کنایات آن به زبان فارسی است؛ زیرا در میان انواع ترجمه های معنایی یا ارتباطی که مترجمان برای عبارات کنایی به کار برده اند، نارسایی هایی به چشم می خورد که محل تامل است و جای نقد دارد. در این مقاله به اقتضای مجالی که فراهم است، تعدادی از این قبیل ترجمه ها بررسی و در نهایت، پیشنهادهایی ارائه شده است. بدان امید که این تلاش مختصر درآمدی بر بررسی و نقد ترجمه همه کنایات نهج البلاغه باشد و بر غنای این بحث بیفزاید.