جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موسوعه‏ای است شامل زندگانی پیامبر اسلام (ص) و جمیع امامان و اهل‏بیت پیامبر که در آن کلیه شئون اخلاقی، اجتماعی، عبادی و عرفانی و تاریخ زندگی آنها مورد شرح و بررسی قرار گرفته و سیره آنان معرفی شده است. در جلد چهارم از این مجموعه چهل جلدی به ادامه بحث درباره فضایل و زندگانی امام علی (ع) پرداخته شده است. نگارنده به توصیف برخی از آیات قرآن کریم در مقام و منزلت امام علی پرداخته و اوصاف والای آن حضرت در قرآن را بیان می‏دارد و نمونه‏هایی از تفسیر حضرت از قرآن کریم را به ترتیب سوره‏های قرآن مطرح می‏کند و احاطه آن حضرت بر قرآن را منعکس می‏نماید. نگارنده آیاتی از قرآن کریم که در شأن حضرت علی وارد شده است را نیز دسته‏بندی نموده است و روایاتی از پیامبر اسلام در شأن امامت و ولایت آن امام و شئون مختلف امامت وی بیان می‏دارد.

موسوعه‏ای است شامل زندگانی پیامبر اسلام (ص) و جمیع امامان و اهل‏بیت پیامبر که در آن کلیه شئون اخلاقی، اجتماعی، عبادی و عرفانی و تاریخ زندگی آنها مورد شرح و بررسی قرار گرفته و سیره آنان معرفی شده است. در جلد سی و سوم از این مجموعه چهل جلدی به بحث درباره شخصیت و زندگانی امام هادی (ع) پرداخته شده است. نگارنده نخست به معرفی اجمالی خاندان امام هادی و جریان ولادت آن حضرت اشاره کرده و برخی از جنبه‏های اخلاقی شخصیت آن حضرت و امامت ایشان را بررسی می‏نماید. سپس علوم و معارف ناب وارده از ایشان مانند فقه، کلام، ادعیه و مناجات‏های وارده از ایشان را معرفی می‏کند و اصحاب و راویان حدیث آن امام را به ترتیب حروف الفبا معرفی کرده و اوضاع سیاسی اجتماعی عصر آن امام و کیفیت شهادت ایشان را توصیف می‏کند.

تبیین مبانی عرفان و معنویت از دیدگاه امام علی(ع) و سیره ایشان در این زمینه است. در ابتدای این اثر به بیان کلیاتی از عرفان و تقسیم آن به عرفان نظری و عملی پرداخته شده و نسبت بین عرفان و فلسفه بیان شده است. آن گاه نویسنده به رابطه بین اخلاق و عرفان پرداخته و منشأ عرفان اسلامی و پیدایش آن را از زمان حیات رسول خدا(ص) تا عصر کنونی بررسی کرده است. در ادامه نویسنده به تبیین ماهیت تصوف پرداخته و برخی از نقدهای وارد شده نسبت به تصوف در متون اسلامی را مورد شرح و بررسی اجمالی قرار داده و معانی برخی از اصطلاحات صوفیه را توضیح داده است. در بخش دیگری از کتاب حاضر نویسنده به نسبت بین عقل و عرفان پرداخته و برخی از آموزه‌های وارد شده از امام علی(ع) و قرآن کریم را در مورد عقلانیت و عرفان بیان کرده و نیاز عقل به وحی را از این منظر بررسی کرده است. وی همچنین به بیان ابعاد مختلف تهذیب نفس و کنترل هوا و هوس و ترک لهو و لعب پرداخته و ضررهای حب دنیا را از منظر امام علی شرح داده است.

شرح احوال، زندگانی و «مناقب معصومین»(ع) است. در این مجلد که پنجمین جلد از یک مجموعه دوازده جلدی است، ادامه اوصاف، احوال و مناقب امیرالمومنین علی(ع) و فضایل منحصر به فرد آن امام بیان شده است. احاطه علمی امام علی نسبت به علوم قرآن کریم، موقعیت و مقام اخروی امیرالمومنین علی در تقسیم بهشت و جهنم، قرابت خاص آن امام با رسول خدا، منزلت خاص ایشان نزد خداوند متعال، معجزات هنگام ولادت امام، طهارت و پاکی ایشان از هم آلودگی‌های مادی و معنوی، احترام فوق‌العاده رسول خدا(ص) به آن امام، عنایات ویژه خداوند به امیرالمومنین، محبت ملائکه نسبت به آن امام، مقامات سایر انبیا نسبت به مقام و منزلت ویژه امام علی، خبر دادن ایشان از امور غیبی، مستجاب‌الدعوه بودن امام علی و برخی دیگر از معجزات صادر شده از ایشان از اصلی‌ترین مندرجات این کتاب است.

در کتاب حاضر اهمیت شناخت نفس، همچنین ویژگی‌ها و کارکردهای آن با عنایت به سخنان علی (ع) ذیل پنج فصل بیان شده است .نگارنده درباره اهمیت شناخت نفس از دیدگاه امام علی (ع) اذعان می‌دارد که "شناخت و مطالعه نفس سودمندترین شناخت‌هاست ."در بخشی از کتاب آمده است" :به دنبال علم باشید اگرچه در چین باشد و آن علم، معرفت نفس است...و اگر کسی خود را بشناسد، خدای خویش را نیز خواهد شناخت ."نگارنده با اشاره به حدیثی از علی (ع)، نفس را به چهار درجه ـ مامیه النباتیه، حسیه حیوانیه، ناطقه قدسیه، و ملکیه الهیه ـ تقسیم می‌نماید و در پایان به درجه دیگری از نفس اشاره می‌کند که با عقل ارتباط تنگاتنگ دارد .

«معراج» از حوادث بزرگی است که در دفتر زندگی پرافتخار پیامبر اکرم(ص) به ثبت رسیده است. در سفر آسمانی رسول خدا و گفت‌وگوی حضرت با پروردگار متعال، اسراری نهفته است که می‌توان آنها را از ابعاد اخلاقی، عرفانی، معنوی و اجتماعی، مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. نگارنده در کتاب حاضر، ضمن شرح وقایع معراج و بیان سخنان پیامبر(ص) در این‌باره، این رویداد را در آیننة اشعار شاعران ایرانی همچون: «مولوی»؛ «صائب تبریزی»؛ «وحشی بافقی» و... نیز به تصویر کشیده است. هم‌چنین در کتاب، مناقب و فضایل حضرت علی(ع) و نیز احادیثی دربارة اخلاق و معاذ، ارائه شده است.

در این کتاب که به زبان عربی به طبع رسیده، ابتدا ماهیت و مفهوم امامت تشریح می شود؛ سپس امامت و رهبری، نیز راه های شناخت امام معرفی می گردد. مباحث بعدی کتاب درباره امامت و ولایت، به ویژه امامت حضرت علی (ع) است.