جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی : در بحث‌های علمی دو موضع اولیه وجود دارد که آیا خدایی که قادر مطلق، دانا و خیرخواه است می‌تواند با وجود شر در جهان همزیستی داشته باشد. آتئیست ها ادعا می کنند که خدا و شر با هم وجود ندارند، در حالی که خداباوران اعلام می کنند که خدا و شر می توانند و می توانند در کنار هم وجود داشته باشند. ملحدان از استدلال های شر به عنوان سلاح اصلی در برابر وجود خدا و شر استفاده کرده اند. خداناباوران در درون برهان های شر، استدلال هایی را ایجاد می کنند که موضعی شواهدی یا احتمالی در مورد این موضوع دارند. این ادله را ادله اثباتی از شر می نامند. برهان های شواهدی از شر از تشبیهات والدین برای رد وجود خدا استفاده می کنند و توضیح می دهند که چگونه خدا مانند یک پدر و مادر خوب عمل نمی کند. بنابراین، این احتمال وجود دارد که او وجود نداشته باشد. هدف از این تز نشان دادن این است که وقتی استدلال‌های شواهدی از شر ادعا می‌کنند که خدا باید مانند والدین عمل کند، چیزهایی را از او انتظار دارند، چیزهایی را به آن فرافکنی می‌کنند و چیزهایی را درباره خدا فرض می‌کنند که خارج از متن است. اساساً آنچه در حال رخ دادن است این است که ملحدان در حال ایجاد یک استدلال مرد کاهی علیه خدا هستند. آنها دارند یک نسخه مرد کاهی از خدا می سازند، او را می کوبند و بعد می گویند ببین که او وجود ندارد. راه دیگر بیان این است که آنها خدا را از متن خارج کرده اند و به این نتیجه رسیده اند که او وجود ندارد. خدایی با صفات قادر مطلق، دانای مطلق و همه چیز خواهی را می توان در کتاب مقدس یافت. بنابراین، برای به دست آوردن تصویری کامل از تعاملات خدا با بشریت در میان رنج، کتاب مقدس منبع اولیه ای است که باید برای مشاهده نحوه تعامل خدا با بشر در میان رنج استفاده شود. نتیجه این تز این است که خداوند در میان رنج و رنج با بشر به طرق مختلف عمل می کند. بنابراین، تأکید بر این واقعیت است که یک خدای درون بافتی در تقابل با خارج از متنی که خدا در استدلال های اثباتی از استفاده شیطانی از قیاس های والدین استفاده می کند، قرار می گیرد.

ویلیام رُو با معرفی مسئله‌ی قرینه‌ای شر فصل تازه‌ای در مباحث پیرامون شر گشود. نخستین صورت‌بندی رُو از این مسئله بر این مبنا استوار است که چون «بنظر می‌رسد» که برخی از شرور جهان بی‌وجه هستند، پس این شرور حقیقتاً هم بی‌وجه هستند.نافذ‌ترین نقدی که بر استدلال ویلیام رُو نوشته شده، نقد استفان ویکسترا براساس اصلی معرفت‌شناختی به نام «کورنئا»است؛ وی نشان میدهد که ما مجاز نیستیم در شرایط موردنظر رُو از «بنظر می‌رسد» به «هست» پل بزنیم. براساس کورنئا، ما تنها زمانی می‌توانیم با استناد به قرینه‌ی x بگوییم بنظر می‌رسد که p، که اگر p صادق نبود، محتملاً xبه‌گونه‌ایقابل‌تشخیص برای ما متفاوت می‌بود. هدف این نوشتار ابتدا تبیین کورنئا در پاسخ به اشکال شر بی‌وجه، سپس معرفی و ارزیابی چند نقد منتخب وارد شده به این اصل و دفاع از آن، و دست‌آخر تطبیقی بین خداباوری شکاکانه، که کورنئا مصداقی از آن است، با رویکرد حکمای اسلامی به مسئله‌ی شر است.

دغدغۀ اصلی این مقاله، بررسی این مسئله است که آیا کشف تبیین طبیعی برای تجربۀ دینی، حجیت معرفت‌شناختی آن برای اثبات متعلق خود، به ویژه خداباوری را رد می‌کند یا خیر. در این زمینه با دو دیدگاه کلی مواجهیم. برخی معتقدند که تا وقتی وجود نداشتن خدا با دلیل کافی اثبات نشود، تجربۀ دینی حتی در صورت کشف تبیین طبیعی برای آن، از حجیت معرفت‌ شناختی برخوردار خواهد بود. اما برخی دیگر تأکید می‌کنند که به محض کشف تبیین طبیعی، حجیت معرفت‌شناختی آن از بین می‌رود بدون آن‌که نیازی به اثبات وجود نداشتن خدا داشته باشیم. در این مقاله نزاع جف جوردن با گروه نخست را در همان ساختار بحث خودِ جوردن بیان و بررسی کرده‌ایم. یافته و نتیجه­ای که پس از بررسی و نقد این دو دیدگاه، به آن رسیده­ایم، ارائۀ دیدگاه سوم و جدید در این زمینه است. دیدگاه پیشنهادی، مبتنی بر تفکیک دو نوع تجربۀ دینی است. بر اساس این دیدگاه، برخی از تجربه‏ ها که از شرایط خاصی برخوردارند حتی در صورتی که برای آن‌ها تبیین طبیعی کشف شود، باز هم از حجیت معرفتی خاصی برخوردار خواهند بود.

مسئلۀ شر بیش از آن که به وجه قرینه ای و استقرایی و با اتکا بر برخی شرور گزاف و بی هدف یا انبوهی ناملایمات زندگی انسان، وجود خداوند و اوصاف کمالی او را به چالش کشد، در ساختاری منطقی، اعتقاد به خداوندی عالم، قادر و خیر محض را با وجود شرور در جهان هستی به طور منطقی ناسازگار می دیده است. پیداست که اعتبار این استدلال منطقی در گرو صدق یا محتمل الصدق بودن گزارۀ الحاقی آن خواهد بود و این در حالی است که فیلسوفانی چون سوئینبرن کوشیده اند تا با پاسخ هایی چون تئودیسه معطوف به خیرهای برتر، نادرستی این گزارۀ الحاقی را نشان دهند. این مقاله می کوشد تا با نگاهی دقیق به استدلال منطقی ملحدین و گزارۀ الحاقی مورد نظر آنان، دفاع سوئینبرن را مطرح و اشکالات وارد بر آن را بررسی کند.

بنابر باور غالب، شکل‌گیری و ثمر بخشی گفت‌وگوی ادیان بیش از هر چیز مبتنی بر گشودگی نسبت به دین دیگر و به رسمیت شناختن «دیگریِ دینی» است، به گونه‌ای که باید پذیرفت دین دیگر هم واجد بهره و نصیبی از حقیقت است و متدینان به آن نیز که اینک طرف گفت‌وگو قرار گرفته‌اند واجد حظی از نجات و رستگاری‌ هستند. اما پرسش مهم این است که بر پایه کدام بستر الهیاتی می‌توان تکثر دینی را ارج نهاد و چنین سهمی از حقیقت و نجات را برای دیگر ادیان در نظر گرفت؟ امروزه واکاوی ابعاد این مساله و جستجو برای یافتن بهترین پاسخ به آن در الهیات ناظر به ادیان، پی‌گیری می‌شود. سه رویکرد انحصارگرایی، شمول‌گرایی و کثرت‌گرایی که هر یک متضمن تفسیر الهیاتی ویژه‌ای نسبت به دیگر ادیان است، الگوهایی هستند که با گذشت زمان در دل الهیات ناظر به ادیان شکل گرفته‌اند و بخت و اقبال خود را در سامان دادن پاسخی به مسئله دیگریِ دینی آزموده‌اند. این مقاله در صدد است تا پاسخ‌های فوق را مورد ارزیابی قرار دهد. پژوهش حاضر از روش تحقیق کیفی بهره می‌گیرد و بر این پیش فرض استوار است که الگوهای کلاسیک الهیات ناظر به ادیان، از شکل دادن بستر الهیاتی مناسبی برای گفت‌وگوی ادیان به گونه‌ای که «دیگریِ دینی» را به رسمیت بشناسد و هم زمان التزام و هویت دینی مشارکان در گفت‌وگوی ادیان را پاس دارد، قاصر است