جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دامنه نوپوزیتیویسم به حوزه کشورهاى غربى منحصر نمى‏ شود، بلکه فراتر رفته و توجه پژوهشگران جهان غیر غربى را هم برانگیخته و مدافعانى نیز پیدا کرده است. دست‏ اندرکاران فلسفه در جهان عربى (به عنوان بخشى از جهان سوم) توجه چندانى به آن نکرده ‏اند که بتوان از پیدایش نگره‏ هاى مختلف درباره‏ آن، سخن گفت. با نگاهى گذرا به این مکتب (نوپوزیتیویسم)، درمى‏ یابیم که هرگز مدافعان پرشورى (از متفکران عربى) نیافته است که بتواند یک جریان مسلط در اندیشه فلسفى ما به وجود آورد. البته زکى نجیب محمود برجسته‏ ترین مدافع این مکتب در کشورهاى عربى است. مدافع دیگر آن در حال حاضر عبدالرحمان مرحباست. گرچه این مکتب به جریانى پرنفوذ تبدیل نشده است، این بدین معنا نیست که توجه متفکران عرب را به خود جلب نکرده است. زیرا [چنانکه خواهیم دید] توجه بسیارى از این متفکران را برانگیخته و هرکس به نوعى خواه به عنوان مدافع و خواه به عنوان منتقد، با آن درگیر شده است. به نظر من، محمود امین العالم، یحیى هویدى، عاطف احمد و یاسین خلیل بیشترین اهتمام خود را معطوف به این حوزه کرده ‏اند. سؤالى که در اینجا به ذهن مى‏ رسد این است که چرا نویسنده این مقال به نحله ‏اى توجه مى‏ کند که در حوزه اندیشه فلسفى عربى معاصر، على‏ رغم همه مسائل، چندان پرنفوذ نبوده است؟ نخستین تلاشهاى من در مورد نوپوزیتیویسم به طور عموم و فلسفه زکى نجیب محمود به نحو خاص، به سالهاى تحصیلى دانشگاه باز مى ‏گردد.

ناصف نصار فیلسوف لبنانی . وی دکترای خود را از دانشگاه سوربن دریافت کرد. عنوان رساله دکتری وی " فکر واقعی نزد ابن خلدون"بود . کتاب او با عنوان La Pensee Realiste d'Ibn Khaldun توسط یوسف رحیم لو ترجمه و با عنوان فارسی اندیشه واقع گرای ابن خلدون به چاپ رسیده است. اندیشه نصار دارای به گفته وی دارای سه بخش است : بخشی مربوط به مساله روش است که در آن او به دنبال بحث از چگونگی استقلال فلسفه عربی است بدین معنا که متفکران عرب از حدود تاریخ فلسفه خارج شوند و بنا به مقتضیات فرهنگ عربی به فلسفه پردازی بپردازند. کتاب مهم این دوره او : «طريق الاستقلال الفلسفي» است. بخش دیگری از اندیشه او مربوط به اندیشه سلطة و آزادی است که کتاب او با عنوان «منطق السلطة» مهمترین نماینده این بخش از اندیشه او است. بخش سوم اندیشه نصار مربوط به مسأله وجود تاریخی انسان است که کتاب «الذات والحضور» را به آن اختصاص داده است. مهم ترین کتاب های او به شرح زیر است : نحو مجتمع جديد: مقدمات أساسية في نقد المجتمع الطائفي – 1970 طريق الاستقلال الفلسفي: سبيل الفكر العربي إلى الحرية والإبداع – 1977 طريق الالتزام الفلسفي - 1979 الفلسفة في معركة الايديولوجيا: اطروحات في تحليل الايديولوجيا وتحرير الفلسفة من هيمنتها – 1980 الفكر الواقعي عند ابن خلدون: تفسير تحليلي جدلي لفكر ابن خلدون في بنيته ومعناه – 1981. مفهوم الأمة بين الدين والتاريخ: دراسة في مدلول الأمة في التراث العربي الإسلامي – 1983. تصورات الأمة المعاصرة: دراسة تحليلية لمفاهيم الأمة في الفكر العربي الحديث والمعاصر - 1986 مطارحات للعقل الملتزم – 1986 مفهوم الأمة بين الدين والتاريخ - 1987 الأيديولوجيا على المحك: فصول جديدة في تحليل الإيديولوجيا ونقدها – 1994 منطق السلطة: مدخل إلى فلسفة الأمر - 1995 التفكير والهجرة: من التراث إلى النهضة العربية الثانية - 1997 في التربية والسياسة : متى يصير الفرد في الدول العربية مواطنا - 2000 باب الحريّة: انبثاق الوجود بالفعل - 2003 الذات والحضور: بحث في مبادئ الوجود التاريخي – 2009 "الإشارات والمسالك: من إيوان ابن رشد إلى رحاب العلمانية" - 2011