جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

برای نگارنده به عنوان روزنامه‌نگاری كه در حوزه اندیشه كار می‌كند، پروفسور برایان مگی همواره یك ایده‌آل و یك الگوی دست نیافتنی است، روزنامه‌نگاری كه در ترازی بالا و در دانشگاهی چون آكسفورد فلسفه خوانده بود و با برخی از برجسته‌ترین فلاسفه زمان حاضر چون كواین و چامسكی و آیزابا برلین و هربرت ماركوزه و هیوبرت دریفوس درباره مهم‌ترین موضوعات فلسفی گفت‌وگوهایی جاودانه كرد. متفكری كه خود متخصص فلسفه شوپنهاور بود و در كنار این تخصص در حوزه‌های متنوعی چون ادبیات و موسیقی آثاری ارزشمند خلق كرد. مهم‌ترین دستاورد او معرفی فلسفه به مردم و كشاندن مباحث انتزاعی فلسفی از دل كتاب‌ها و دانشكده‌ها به حوزه عمومی بود، آرمانی كه هر روزنامه‌نگاری در حوزه اندیشه آرزویش را در سر می‌پروراند. اغراق نیست اگر بگوییم بسیاری از علاقه‌مندان فلسفه و فكر در ایران، نخستین بار به واسطه آثار برایان مگی با فلاسفه‌ای چون افلاطون و كانت و هگل آشنا شده‌اند، كتاب‌هایی كه خوشبختانه مترجمانی زبردست و در راس ایشان عزت‌الله فولادوند آنها را ترجمه كرده‌اند. به مناسبت مرگ او با محمد ضیمران، استاد فلسفه هنر كه خود آثار فراوانی در معرفی فلسفه جدید غربی نگاشته، گفت‌وگو كردم.

یکی از مسائلی که در حوزه دین شناسی در قرون اخیر در غرب مطرح شده، دین و زبان مربوط به آن است. معناشناسی صفات الهی، مشکل تعارض علم و دین، پیدایش مکاتب فلسفی معارض چون پوزیتیویسم و پوزیتیویسم منطقی از عواملی است که بحث زبان دین را در میان فلاسفه و متکلمان مطرح کرد. معرفت بخشی در گزاره های دینی از چالش های شایان توجه دین پژوهی معاصر در زبان دین است و از پرسش معناداری یا بیمعنایی و نگرش های پوزیتیویسمی اهمیت فزون تری دارد. در این باب، ویتگنشتاین در دو مرحله از حیات فلسفی خود دو رأی کاملا متفاوت را ابراز نموده است. در تلقی نخست، یعنی نظریه تصویری معنا، زبان، تصویری از واقعیت امور است. وی در دیدگاه دوم، یعنی نظریه کاربردی معنا، بازی های زبانی را مطرح کرد. مقاله حاضر ضمن تبیین نظریه بازی های زبانی با مراجعه به منابع اصلی، به نقد آن می پردازد.