جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شیخیهٔ کرمان برای توجیه چگونگی ارتباط امام زمانQ با مردم، دو آموزهٔ رکن رابع و ناطق واحد را ابداع کردند و آن را شیعهٔ کامل، نائب خاص، تالی­تلو و صاحب نیابت مطلقه از جانب امام دانستند. آنان در بیان صفات رکن و ناطق دچار اغراق‌های دروغین شدند. هر­چند مشایخ به­صراحت خود را رکن و ناطق معرفی نکرده و به شدت آن را منکر شدند، اما شواهدی وجود دارد که قبول این ادعا را دشوار می‌کند. در مقابل، شیعهٔ امامی و حتی برخی انشعابات شیخیه از­جمله شیخیهٔ آذربایجان، با این دو بدعت مخالفت کردند و قائلین به آن را فاسق دانستند. رکنیت، زمینهٔ ظهور بابیت را فراهم آورد. تناقض‌گویی شیخیه در مسئلهٔ رکن رابع و ناطق واحد، باب­دانستن آن دو، توهین به مخالفین، بدیهی­دانستن این دو آموزهٔ جعلی و عدم امکان شناخت آنها، از­جمله اشکالاتی است که بر این دو مسئله وارد است.

از دیرباز مسأله قیام امام مهدی علیه‌السلام مورد توجه اندیشمندان شیعه و سنی بوده است و در طول تاریخ، کتب و مقالات متعددی در نقد و بررسی این رویداد تاریخی به رشته تحریر درآمده است. در این رهگذر فریقین برای اثبات ادعای خود، از ادله قرآنی و روایی همسو با افکارشان استفاده کرده و عقیده طرف مقابل را بر خلاف آیات و روایات دانسته­ اند. وهابیت و برخی از صاحب نظران اهل سنّت مسأله قیام امام مهدی علیه‌السلام را بر­خلاف آیات قرآن دانسته و گمان کرده اند که ادیان آسمانی تا روز قیامت امتداد دارند و هر روایتی که حاکی از انقراض ادیان در هنگامه ظهور امام مهدی علیه‌السلام باشد، از جعلیات افراد دروغگو است. شیعیان در دفاع از این رویداد بزرگ تاریخ، ادله‌ی نقلی متعددی ذکر کرده‌اند و معتقدند که در هنگامه ظهور، ظلم و ستم به کلی ریشه کن شده و تمامی انسان‌ها بر محور دین اسلام متحد خواهند شد. سید ابوالفضل برقعی از مشهورترین افراد سلفی ایرانی، در بخشی از کتاب «بررسی علمی در احادیث مهدی» اشکالاتی به روایات قیام امام مهدی علیه‌السلام وارد دانسته و معتقد است که این روایات با آیاتی که به بقاء کفر و شرک تا روز قیامت معنا کرده است، منافات دارند. در متن پیش رو «جایگاه اهل بیت علیهم‌السلام در هدایتگری جامعه»،«ادله قیام امام مهدی علیه‌السلام از منظر آیات و روایات» و «ادله قرآنی برقعی در نقد مسأله قیام» مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و در نتیجه طریقه جمع بین روایات مؤوله به قیام امام مهدی علیه‌السلام و آیاتی که دلالت بر بقاء کفر و شرک تا قیامت دارند، ذکر می‌گردد.

اعتقاد به منجی موعود از نسل پیامبر خاتم و همنام با آن حضرت، باور مشترک میان همه فرق اسلامی است که البته در جزئیات این موضوع اختلافاتی وجود دارد، از جمله مسائل اختلافی مسأله ولادت امام زمان است، یکی از دلایل شیعه بر اثبات ولادت امام زمان احادیث «دوازده خلیفه» می‌باشد. این احادیث در منابع کهن و معتبر شیعی به گونه های مختلفی گزارش شده است، در منابع کهن و معتبر اهل سنت نیز تعبیر «اثْنَا عَشَرَ خَلِیفَةً» گزارش شده است. همه این گزارش‌ها حاکی از آن است که پیامبر اکرم در پی معرفی دوازده نفر یکی پس از دیگری به عنوان جانشینان خود و رهبران آینده جهان اسلام بوده که راویان حدیث، سخن حضرت را نقل معنا نموده است. در واقع، پیام اصلی روایات دوازده خلیفه، استمرار امامت دوازده جانشین پیامبر اکرم تا قیامت است و دلالت این احادیث بر ولادت امام مهدی به دو صورت قابل توجیه و اثبات است که در مقاله به آن پرداخته شده است.

مردم در نظام سیاسی اسلام، برخلاف حکومت‏های خودمحور و خودکامه، به‌مثابه یکی از پایه‌های قدرت، در کنار قانون و رهبر، نقشی بنیادین دارند. نقش و سهم آنان در حکومت، می‏تواند به چندین گونه به تصویر کشیده شود که برجسته‌ترین آن‏ها عبارتند از: پذیرش (مقبولیّت) و پشتیبانی (مشارکت). در حکمرانی مهدوی، (در دوره تثبیت حکومت) که به‌عنوان یگانه حکمرانی بر پایه دادگری است، مردم با همه هستی و توان خویش از رهبر و حاکم پیروی کرده، در بیشتر کارها نقش خواهند داشت. برخلاف آنچه برخی می‌پندارند که مردم در این حکمرانی نقش چندانی ندارند، از روایات استفاده می‌شود که آنان نقش‌های فراوانی خواهند داشت. آن‌ها با پیروی از رهبری انسان معصوم، در عرصه‌های سیاسی، نظامی، اعتقادی و اجتماعی، نابسامانی‌ها را سامان می‌دهند و زمینه شکوفایی و پیشرفت جامعه را فراهم می‌سازند. هر کس به توان و گنجایش خود، بخشی از سختی‌ها را هموار می‌کند و در واقع حکومت جهانی مردم با تمرکز بر پیشوایی امام معصومj، سامان خواهد یافت. حضور مردم در نظام سیاسی به‌طور عمده به دو گروه تقسیم می‌شود: گروه کارگزاران و مردمی که در گروه‌های گوناگون امور حاکمیّت را بر عهده دارند و گروهی که به حسب توان و قدرت خود، گروه اول را در حرکت خود یاری می‌دهند.