جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی : تراژدی توتالیتاریسم، یکی از مهم ترین چرخش های فلسفه و تاریخ مدرن غرب، زمینه ساز رابطه فکری مارتین هایدگر و هانا آرنت است. ظهور توتالیتاریسم باعث برهم خوردن مقولات متافیزیکی و سیاسی سنتی و ضرورت جعل پر زحمت زبان‌های جدید برای توصیف واقعیت.این کتاب استدلال می‌کند که پاسخ آرنت به فلسفه هایدگر، که تنها در چارچوب وسیع‌تر مبارزات هر دو متفکر با سنت فلسفی غرب قابل درک است، همچنین افق جدیدی برای مفهوم‌سازی رابطه می‌گشاید. بین فلسفه و تعلیم و تربیت پائولینا سوسنوفسکا تز آرنت را در مورد ریسمان گسسته سنت توسعه می دهد و آن را در بستر گسترده تر فلسفه هایدگری و درهم تنیدگی او با نازیسم قرار می دهد و در نتیجه رابطه سنتی بین فلسفه و آموزش را زیر سوال می برد. بخش های پایانی این کتاب بازگشت به مسئله گفتگو بین فلسفه، تفکر و تحصیلات دانشگاهی در دورانی که چارچوب سیاسی و اخلاقی دیگر با تداوم سنت تعیین نمی شود، بلکه قیصر تمامیت خواهی قرن بیستم است.

ترجمه ماشینی : این کتاب از پنج فیلسوف از سنت قاره‌ای – تئودور آدورنو، هانا آرنت، ژیل دلوز، ژاک دریدا و ژاک رانسیر – استفاده می‌کند تا «درباره تفکر» بیندیشد و پاسخ‌های جدید و شگفت‌انگیزی به این سؤال ارائه کند: چگونه می‌توانیم دانش‌آموزان را آموزش دهیم. خلاقانه و انتقادی فکر کنیم؟ علیرغم تفاوت‌هایشان، همه این فیلسوفان درک مدرن از تفکر را به چالش می‌کشند و دیدگاه‌های بدیع و رادیکالی در مورد آن ارائه می‌کنند. هر یک به طرق بسیار متفاوت، رویکرد مدرن به تفکر و نیز تقلیل تفکر صحیح به عقلانیت را رد می‌کنند و تفکر را در واقعیت اجتماعی-تاریخی قرار می‌دهند و آن را با کنش سیاسی مرتبط می‌کنند. آنها استدلال می کنند که اندیشیدن یک فعالیت طبیعی و خودکار نیست، و نیاز به اندیشیدن بیش از پیش مهم شده است زیرا به نظر می رسد واقعیت سیاسی تفکر کمتری را نشان می دهد یا حتی بی فکری را جشن می گیرد. این کتاب با تطبیق این مفاهیم قاره‌ای از تفکر بر نیاز مبرم به آموزش جوانان برای اندیشیدن بر خلاف جریان، کمک قابل توجهی به نظریه آموزشی و فلسفه سیاسی می‌کند، فلسفه‌ای که به ویژه در فضای ضدروشنفکر امروزی مرتبط است.

وقتی مجموعه گزارش‌های هانا آرنت درباره‌ی محاکمه‌ی آیشمن برای هفته‌نامه‌ی نیویورکر با عنوان آیشمن در اورشلیم: گزارشی درباره‌ی پیش‌پاافتادگی شر در سال ۱۹۶۳ منتشر شد، پرسش شر و قابلیت انسان‌ در مشارکت در جنایاتی چون قتل‌عام‌های قومی، شکنجه، و از این دست با حدّت و شدّت بیشتری در دستور کار قرار گرفت. اما موضوع به پرسشی فلسفی درباره‌ی ماهیت شر و قابلیت آدمیزاد برای ارتکاب اعمال شریرانه تسری پیدا کرد: پرسشی که می‌توانست یک پرسش روانشناختی هم باشد. استنلی میلگرام تلاش کرد آزمایشی ترتیب دهد تا به جواب این سوال برسد: آیا ممکن است که آیشمن و میلیون‌ها تن دیگر از شریک‌جرم‌هایش تنها از دستورات اطاعت کرده باشند؟

هدف این پژوهش تطبیق و تحلیل آرای هانا آرنت و جودیت باتلر پیرامون شکل‌گیری شرایط امر سیاسی است. دغدغة محوری این دو تألیف نظریه‌ای نظام‌مند و رسمی دربارة امر سیاسی نیست، بلکه بررسی امکان و امتناع شرایط امر سیاسی است. آرای متأخر باتلر چنان‌که خودش هم بارها به آن اشاره کرده با بازتعریف مفاهیم اندیشة سیاسی آرنت پیرامون فضای نمود، کثرت و کنش هماهنگ در بیناسوبژکتیویتة سیاسی شکل گرفته است. باتلر در آثار متأخرش از نظریة اجراگری فردی گذر کرده و بر ساحت اجراگری جمعی تأکید می‌ورزد، وی همچنین مفهوم بدن و نقش آن در فضای نمود و اجرای کنش‌های متکثر را برجسته می‌سازد تا نشان دهد که بدون صحه گذاشتن بر اهمیت زندگی بدنمند و به تبع آن ساحت خصوصی اساساً بحث از آزادی بیان و کنش‌های هماهنگ در ساحت عمومی امری پوچ و غیرمنطقی است. پرسش راهبر مقاله عبارت است از این‌که باتلر چگونه در مفهوم‌پردازی نظریة اجراگری تجمع، همزمان با الهام از عاملیت امر سیاسی در اندیشة آرنت، شکل‌های جدیدی از هستی-شناسی، سیاست و اخلاق را مطرح می‌کند؟ برای تحقق چنین امری با کاربست رویکرد ساخت‌گشایی از مفاهیم کلیدی کثرت و امر عمومی، دگرگون ساختن معانی سنتیشان و مفهوم‌پردازی در حوزة دیگربودگی

بحران حوزه عمومی یا مقوله پایان سیاست از مباحثی است که در اندیشه سیاسی غرب در سال های اخیر مورد توجه فراوان اندیشمندان قرار گرفته است. عدم تمایل به شرکت در انتخابات، بی اعتمادی به حکومت و سیاست و کاهش دانش سیاسی از پدیده هایی به شمار می رود که سبب مراجعه دوباره اندیشمندان غربی به مفاهیمی چون سیاست، حوزه خصوصی و ارتباط آنها با هم شده است. در این نوشتار ابتدا اندیشه سیاسی هانا آرنت در باب جایگاه حوزه عمومی و حوزه خصوصی به عنوان پایه و مبنای تئوریک مورد بحث قرار می گیرد و در ادامه جلوه بیرونی این اندیشه و اثراتی که بر جامعه غرب داشته، بررسی می شود. سیاست مدرن غرب آنطور که هانا آرنت می اندیشد، استقلال خود را از دست داده است و در معنای جدیدی ظاهر شده است، معنایی که آن را وابسته به اقتصاد و به تعبیر دیگر حوزه خصوصی می نماید.در عصر مدرن، آن گونه که آرنت مورد تأکید قرار می‌دهد سیاست با اقتصاد پیوند وثیقی برقرار کرد و ذیل آن تعریف شد.

مفهوم شر اخلاقی در طول تاریخ بشر و تاریخ فکر همواره مورد توجه بوده‌است. اندیشمندان به تعاریف مختلفی در این زمینه پرداخته‌اند. در این میان هانا آرنت به مفهوم شر به طور ویژه‌ای توجه داشته، او ابتدا به مفهوم شر بنیادی پرداخته و پس از آن در جریان محاکمه آیشمن با نوع جدیدی از شر مواجه شد که پدیده‌ای نو در قرن بیستم بود. آرنت آن را ابتذال شر نامید. او در جریان گزارش این محاکمه، با قاطعیت بر اعمال متهم تمرکز کرده و مقهور جو نشد. او کوشید احساسات خود را مهار کرده و با نگاهی پدیدارشناسانه به تبیین نظر خود بپردازد. ضرورت پرداختن به این موضوع از آن جهت مشخص می‌شود که مساله شر همواره از مسائل بنیادی در حوزه فلسفه اخلاق اسلامی نیز بوده‌است و به نظر می‌رسد تنها بستر مناسب برای گذر از نگاه سنتی و ارتباط با تئوری آرنت، نظریه ادراکات اعتباری علامه طباطبایی است. تلاش‌هایی که تاکنون در فضای فلسفه اخلاق اسلامی در تبیین این مفهوم صورت گرفته اغلب از فضای سنتی فراتر نرفته‌است، بنابراین برقراری این ارتباط می‌تواند بستر مناسبی برای ایجاد طرحی تازه در حوزه فلسفه اخلاق‌ باشد. از سوی دیگر تاکنون پژوهش مستقلی در این زمینه صورت نگرفته-است؛ از اینرو امید است که پرداختن به این موضوع، ثمربخش واقع شود.