جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب حاضر، مجموعه‌ای از مقالات از «تئودور آدورنو»، «والتر بنیامین»، «ارنست بلوخ»، «جورج لوکاچ» و «فردریک جیمسون» در رابطه با زیبایی‌شناسی و سیاست است که به دلیل ارتباط مطالب و وجوه مشترک میان آن‌ها، انتخاب‌شده‌اند. هدف از ارائه معرفی‌های کوتاه این است که خواننده در جریان صبغه و سابقه زندگی نویسندگان مقالات و وضعیت فرهنگی آن‌ها و درنهایت مبادلات پی‌درپی مندرج در آن‌ها قرار گیرد. مطالب کتاب هم در جامعه ما و هم در دنیای اندیشه معاصر خیلی نو است و ازآنجایی‌که مفاهیمِ؛ زیبایی، نقد و هنر، از تاریخ باستان تاکنون روندی را طی کرده است در قرن نوزدهم نیز دچار تغییراتی شد که متفاوت از دوران «افلاطون»، «آگوستین» و اندیشمندان قرون میانه ارائه شده است.

کتاب « دیالکتیک روشنگری » اثر "ماکس هورکهایمر" و "تئودور آدرنو" بدون شک ،تأثیرگذارترین کتاب انتشار یافته در مکتب تئوری انتقادی فرانکفورت است. این مقاله که در طول جنگ جهانی دوم نوشته شده و به صورت شخصی در بین مخاطبان در گردش بوده است ، در سال 1947 منتشر شد . نویسندگان در مقدمه می نویسند "آنچه ما قرار بود انجام دهیم ، چیزی غیر از توضیح این موضوع نبود که چرا بشریت ، به جای ورود به یک وضعیت واقعا انسانی ، در حال غرق شدن در نوع جدیدی از بربریت است ؟ " با این حال ، این اثر فراتر از انتقاد صرف از وقایع معاصر گام نهاده است و برخی تحولات جزئی را از منظر تاریخی دیده است ،مانند تولد تاریخ غربی . همچنین ذهنیت خود را از مبارزه با نیروهای طبیعی ، همانند آن چه در اسطوره ها نشان داده شده است ، در یک پیچش عظیم به تهدید آمیزترین تجربه های حال حاضر متصل می کنند . این کتاب شامل پنج فصل است که در نگاه اول به هم ارتباطی ندارند و با تعدادی یادداشت کوتاه همراه است . تجزیه و تحلیل های مختلف مربوط به پدیده هایی از قبیل جدا شدن علم از زندگی عملی ، اخلاق رسمی ، ماهیت دستکاری، فرهنگ سرگرمی و یک ساختار رفتاری پارانوئیدی است ، که بر ضد تلاش برای مقابله با نیروهای طبیعی بیان شده است و این نشانگر محدودیت های روشنگری است.

تئودور آدورنو در ١٤ نوامبر ١٩٥٦، به مناسبت صدوبیستوپنجمین سالمرگ هگل، در دانشگاه آزاد برلین سخنرانی ای ایراد کرد که بنا بود به ابعاد و سویه های فکری هگل اختصاص داشته باشد. در همان ایام همین مباحث و دیگر مسائل و موضوعات را به نحوی مبسوط تر در قالب درسگفتاری رادیوی مطرح کرد. از آن جا که مباحث سخنرانی دانشگاهی و درسگفتار رادیویی عمیقا به هم ارتباط داشتند، آدورنو مضامین این دو را، به علاوه «اضافاتی مهم» در قالب تک نگاری ای با عنوان «سویه های فلسفه هگل» گرد هم آورد. تئودور آدورنو در این کتاب، برحسب قرائت خاص خودش از ایدئالیسم آلمانی به طور کلی و فلسفه هگل به طور خاص، آن هم قرائتی که به اقتضای فشردگی فضای نوشتار هیچ گاه آن قدرها بسط نمی یابد و صرفا به اشاره برگزار می شود، پاره ای از تعیین کننده ترین پروبلماتیک های فلسفه هگل و نیز دیگر فلسفه های ایدئالیسم آلمانی: کانت، فیشته و شلینگ را برجسته می کند، و البته به سرعت از روی آن ها می پرد، تا در نهایت گرهگاه های این فلسفه را به یکدیگر وصل کند و انسجام منطقی آن و در عین حال تنش درونی اش را نشان دهد. در بخشی از مقدمه ی مترجمان آمده است: ...آدورنو زمانی دربارۀ هگل نوشت: «در قلمرو فلسفه [های] بزرگ، هگل بی تردید تنها کسی است که حین مواجهه با آثار او بعضی اوقات آدمی دقیقا نمی داند و نمی تواند قاطعانه حکم کند که سخن بر سر چیست، و تضمینی وجود ندارد که چنین حکمی اصلا ممکن باشد»(Adorno, 1994: 89). بی شک این دعوی در قبال خود آدورنو نیز، همپای هگل، راست می آید. دشواری نثر آدورنو در اغلب مواقع سرگیجه آور است و بعضا خواننده را، حتی خوانندۀ جدی و پیگیری را که با مواضع وی آشناست، مستأصل می کند و به این صرافت می اندازد که شکست اش را بپذیرد و کتاب را ببندد. در اینجا نیز به سیاق دیگر کارهای آدورنو با متنی به غایت فشرده و سهمگین سروکار داریم که اهم مواضع فلسفۀ هگل را، آن هم در نسبت انتقادی اش با کل سنت ایدئالیسم آلمانی، به یک نفس ترین شیوۀ ممکن، بی آنکه در این میان به خواننده مجال نفس کشیدن بدهد، روایت می کند. این روایت اما به هیچ وجه شرح و تفسیری آموزشی برای آشنایی مقدماتی یا پیشرفته با فلسفۀ هگل نیست. با این اوصاف خواننده ای که به قصد آموختن هگل به سراغ جستار حاضر برود احتمالا دست خالی باز خواهد گشت . وی در جستار حاضر برحسب قرائت خاص خودش از ایدئالیسم آلمانی به طور کلی و فلسفۀ هگل به طور خاص، آن هم قرائتی که به اقتضای فشردگی فضای نوشتار هیچگاه آنقدرها بسط نمی یابد و صرفا به اشاره برگزار می شود، پاره ای از تعیین کننده ترین پروبلماتیک های فلسفۀ هگل – و نیز دیگر فلسفه های ایدئالیسم آلمانی: کانت، فیشته و شلینگ – را برجسته می کند، و البته به سرعت از روی آنها می پرد، تا در نهایت گره گاه های این فلسفه را به یکدیگر وصل کند و انسجام منطقی آن و در عین حال تنش درونی اش را نشان دهد. با این تفاصیل با متنی طرفیم که بی رحمانه دیریاب و خصمانه سخت فهم است. این حقیقت اما عوض آنکه در حکم توجیهی برای انصراف از مواجهه با متن باشد اتفاقا ما را به کلنجاررفتن با آن و سروکله زدن با دقایق اش ترغیب می کند؛ دست کم تجربۀ ما چنین بوده است. از همین رو مترجمان خود را در نهایت ناگزیر یافتند که پیچ وتاب ها، ابهام ها و ارجاعات متن را برحسب فهم خود و تا جایی که توان نظری شان اجازه می داد در قالب یادداشتهای مختصر و مفصل، به اقتضای هر مورد، روشن سازند. هر چه باشد با جستاری سروکار داریم که اساسی ترین نکته های آن صرفا در حد اشارات گذرا طرح شده اند و اغلب ارجاعاتش به کانت، فیشته، شلینگ و هگل، لابد به این دلیل که اشراف خواننده بر سنت ایدئالیسم آلمانی را پیش فرض گرفته است، بی مهابا به درون متن پرتاب شده اند.

تئودور آدورنو در ١٤ نوامبر ١٩٥٦، به مناسبت صدوبیستوپنجمین سالمرگ هگل، در دانشگاه آزاد برلین سخنرانی ای ایراد کرد که بنا بود به ابعاد و سویه های فکری هگل اختصاص داشته باشد. در همان ایام همین مباحث و دیگر مسائل و موضوعات را به نحوی مبسوط تر در قالب درسگفتاری رادیوی مطرح کرد. از آن جا که مباحث سخنرانی دانشگاهی و درسگفتار رادیویی عمیقا به هم ارتباط داشتند، آدورنو مضامین این دو را، به علاوه «اضافاتی مهم» در قالب تک نگاری ای با عنوان «سویه های فلسفه هگل» گرد هم آورد. تئودور آدورنو در این کتاب، برحسب قرائت خاص خودش از ایدئالیسم آلمانی به طور کلی و فلسفه هگل به طور خاص، آن هم قرائتی که به اقتضای فشردگی فضای نوشتار هیچ گاه آن قدرها بسط نمی یابد و صرفا به اشاره برگزار می شود، پاره ای از تعیین کننده ترین پروبلماتیک های فلسفه هگل و نیز دیگر فلسفه های ایدئالیسم آلمانی: کانت، فیشته و شلینگ را برجسته می کند، و البته به سرعت از روی آن ها می پرد، تا در نهایت گرهگاه های این فلسفه را به یکدیگر وصل کند و انسجام منطقی آن و در عین حال تنش درونی اش را نشان دهد. در بخشی از مقدمه ی مترجمان آمده است: ...آدورنو زمانی دربارۀ هگل نوشت: «در قلمرو فلسفه [های] بزرگ، هگل بی تردید تنها کسی است که حین مواجهه با آثار او بعضی اوقات آدمی دقیقا نمی داند و نمی تواند قاطعانه حکم کند که سخن بر سر چیست، و تضمینی وجود ندارد که چنین حکمی اصلا ممکن باشد»(Adorno, 1994: 89). بی شک این دعوی در قبال خود آدورنو نیز، همپای هگل، راست می آید. دشواری نثر آدورنو در اغلب مواقع سرگیجه آور است و بعضا خواننده را، حتی خوانندۀ جدی و پیگیری را که با مواضع وی آشناست، مستأصل می کند و به این صرافت می اندازد که شکست اش را بپذیرد و کتاب را ببندد. در اینجا نیز به سیاق دیگر کارهای آدورنو با متنی به غایت فشرده و سهمگین سروکار داریم که اهم مواضع فلسفۀ هگل را، آن هم در نسبت انتقادی اش با کل سنت ایدئالیسم آلمانی، به یک نفس ترین شیوۀ ممکن، بی آنکه در این میان به خواننده مجال نفس کشیدن بدهد، روایت می کند. این روایت اما به هیچ وجه شرح و تفسیری آموزشی برای آشنایی مقدماتی یا پیشرفته با فلسفۀ هگل نیست. با این اوصاف خواننده ای که به قصد آموختن هگل به سراغ جستار حاضر برود احتمالا دست خالی باز خواهد گشت . وی در جستار حاضر برحسب قرائت خاص خودش از ایدئالیسم آلمانی به طور کلی و فلسفۀ هگل به طور خاص، آن هم قرائتی که به اقتضای فشردگی فضای نوشتار هیچگاه آنقدرها بسط نمی یابد و صرفا به اشاره برگزار می شود، پاره ای از تعیین کننده ترین پروبلماتیک های فلسفۀ هگل – و نیز دیگر فلسفه های ایدئالیسم آلمانی: کانت، فیشته و شلینگ – را برجسته می کند، و البته به سرعت از روی آنها می پرد، تا در نهایت گره گاه های این فلسفه را به یکدیگر وصل کند و انسجام منطقی آن و در عین حال تنش درونی اش را نشان دهد. با این تفاصیل با متنی طرفیم که بی رحمانه دیریاب و خصمانه سخت فهم است. این حقیقت اما عوض آنکه در حکم توجیهی برای انصراف از مواجهه با متن باشد اتفاقا ما را به کلنجاررفتن با آن و سروکله زدن با دقایق اش ترغیب می کند؛ دست کم تجربۀ ما چنین بوده است. از همین رو مترجمان خود را در نهایت ناگزیر یافتند که پیچ وتاب ها، ابهام ها و ارجاعات متن را برحسب فهم خود و تا جایی که توان نظری شان اجازه می داد در قالب یادداشتهای مختصر و مفصل، به اقتضای هر مورد، روشن سازند. هر چه باشد با جستاری سروکار داریم که اساسی ترین نکته های آن صرفا در حد اشارات گذرا طرح شده اند و اغلب ارجاعاتش به کانت، فیشته، شلینگ و هگل، لابد به این دلیل که اشراف خواننده بر سنت ایدئالیسم آلمانی را پیش فرض گرفته است، بی مهابا به درون متن پرتاب شده اند.

کتاب « دیالکتیک روشنگری » اثر "ماکس هورکهایمر" و "تئودور آدرنو" بدون شک ،تأثیرگذارترین کتاب انتشار یافته در مکتب تئوری انتقادی فرانکفورت است. این مقاله که در طول جنگ جهانی دوم نوشته شده و به صورت شخصی در بین مخاطبان در گردش بوده است ، در سال 1947 منتشر شد . نویسندگان در مقدمه می نویسند "آنچه ما قرار بود انجام دهیم ، چیزی غیر از توضیح این موضوع نبود که چرا بشریت ، به جای ورود به یک وضعیت واقعا انسانی ، در حال غرق شدن در نوع جدیدی از بربریت است ؟ " با این حال ، این اثر فراتر از انتقاد صرف از وقایع معاصر گام نهاده است و برخی تحولات جزئی را از منظر تاریخی دیده است ،مانند تولد تاریخ غربی . همچنین ذهنیت خود را از مبارزه با نیروهای طبیعی ، همانند آن چه در اسطوره ها نشان داده شده است ، در یک پیچش عظیم به تهدید آمیزترین تجربه های حال حاضر متصل می کنند . این کتاب شامل پنج فصل است که در نگاه اول به هم ارتباطی ندارند و با تعدادی یادداشت کوتاه همراه است . تجزیه و تحلیل های مختلف مربوط به پدیده هایی از قبیل جدا شدن علم از زندگی عملی ، اخلاق رسمی ، ماهیت دستکاری، فرهنگ سرگرمی و یک ساختار رفتاری پارانوئیدی است ، که بر ضد تلاش برای مقابله با نیروهای طبیعی بیان شده است و این نشانگر محدودیت های روشنگری است.

«زبان اصالت در ایدئولوژی آلمانی» نوشته تئودور آدورنو است. این کتاب انتقادی فلسفی، نخستین بار در سال 1964 منتشر شد و به بررسی زبان و ایدئولوژی موجود در فلسفه‌ی آلمانی پس از جنگ جهانی دوم می‌پردازد. آدورنو در این اثر خود به نقد جریان‌های فکری می‌پردازد که به نظر او در تلاش برای احیای برخی مفاهیم اصالت و هویت‌اند که می‌توانند به صورت پنهان به تقویت ایدئولوژی‌های مخرب منجر شوند. آدورنو، فیلسوف برجسته‌ی مدرسه‌ی فرانکفورت و یکی از منتقدان عمده‌ی جامعه‌ی مدرن و فرهنگ جمعی، در "زبان اصالت در ایدئولوژی آلمانی" به تحلیل و بررسی نقدهایی می‌پردازد که بر زبان اختصاصی و ویژه‌ای استوار است که فیلسوفانی مانند مارتین هایدگر و دیگر متفکران اگزیستانسیالیست به کار برده‌اند. آدورنو این زبان را "جارگون" می‌نامد و معتقد است که این جارگون برای ایجاد نوعی اصالت و حقیقت متافیزیکی استفاده می‌شود که می‌تواند به خطرناک‌ترین شکل‌های ایدئولوژیکی بیانجامد. کتاب در برگیرنده‌ی نقدی دقیق و گاهی تند بر نحوه‌ی استفاده‌ی هایدگر از زبان است. آدورنو استدلال می‌کند که هایدگر و دیگران با ساخت یک زبان فلسفی عمدا پیچیده و مبهم، در واقع در پی ساخت یک ایدئولوژی‌اند که می‌تواند فرد را از مواجهه با واقعیت‌های سیاسی و اجتماعی منحرف سازد. آدورنو در این اثر به چالش کشیدن مفهوم "اصالت" را که اغلب توسط فیلسوفان اگزیستانسیالیست مورد استفاده قرار می‌گیرد، مورد توجه قرار می‌دهد. او معتقد است که این مفهوم می‌تواند به عنوان یک ابزار برای توجیه نظم‌های سیاسی و اجتماعی مخرب استفاده شود و در نهایت به تثبیت سلطه‌ی طبقاتی و سیاسی کمک کند. «زبان اصالت در ایدئولوژی آلمانی» نمونه‌ای برجسته از نقد فلسفی و اجتماعی است که در آن آدورنو با بینشی تیزبین و تحلیلی دقیق، به دفاع از روشنفکری عقلانی و متعهد می‌پردازد. او نه تنها زبان و استفاده‌ی آن در فلسفه را نقد می‌کند، بلکه به نحوه‌ی استفاده‌ی آن در ایجاد و تقویت ساختارهای قدرت و سلطه نیز می‌پردازد. این کتاب برای کسانی که به نقد فلسفی علاقه‌مندند و می‌خواهند درکی عمیق‌تر از نحوه‌ی تأثیرگذاری زبان بر ایدئولوژی‌ها و فرهنگ‌های سیاسی داشته باشند، منبعی غنی و چالش‌برانگیز است. "زبان اصالت در ایدئولوژی آلمانی" کاری است که تأمل و تفکر را در خواننده برمی‌انگیزد و او را به بازاندیشی در مورد نقش زبان و مفاهیم در شکل‌گیری تفکر و فرهنگ می‌انگیزاند.

«زبان اصالت در ایدئولوژی آلمانی» نوشته تئودور آدورنو است. این کتاب انتقادی فلسفی، نخستین بار در سال 1964 منتشر شد و به بررسی زبان و ایدئولوژی موجود در فلسفه‌ی آلمانی پس از جنگ جهانی دوم می‌پردازد. آدورنو در این اثر خود به نقد جریان‌های فکری می‌پردازد که به نظر او در تلاش برای احیای برخی مفاهیم اصالت و هویت‌اند که می‌توانند به صورت پنهان به تقویت ایدئولوژی‌های مخرب منجر شوند. آدورنو، فیلسوف برجسته‌ی مدرسه‌ی فرانکفورت و یکی از منتقدان عمده‌ی جامعه‌ی مدرن و فرهنگ جمعی، در "زبان اصالت در ایدئولوژی آلمانی" به تحلیل و بررسی نقدهایی می‌پردازد که بر زبان اختصاصی و ویژه‌ای استوار است که فیلسوفانی مانند مارتین هایدگر و دیگر متفکران اگزیستانسیالیست به کار برده‌اند. آدورنو این زبان را "جارگون" می‌نامد و معتقد است که این جارگون برای ایجاد نوعی اصالت و حقیقت متافیزیکی استفاده می‌شود که می‌تواند به خطرناک‌ترین شکل‌های ایدئولوژیکی بیانجامد. کتاب در برگیرنده‌ی نقدی دقیق و گاهی تند بر نحوه‌ی استفاده‌ی هایدگر از زبان است. آدورنو استدلال می‌کند که هایدگر و دیگران با ساخت یک زبان فلسفی عمدا پیچیده و مبهم، در واقع در پی ساخت یک ایدئولوژی‌اند که می‌تواند فرد را از مواجهه با واقعیت‌های سیاسی و اجتماعی منحرف سازد. آدورنو در این اثر به چالش کشیدن مفهوم "اصالت" را که اغلب توسط فیلسوفان اگزیستانسیالیست مورد استفاده قرار می‌گیرد، مورد توجه قرار می‌دهد. او معتقد است که این مفهوم می‌تواند به عنوان یک ابزار برای توجیه نظم‌های سیاسی و اجتماعی مخرب استفاده شود و در نهایت به تثبیت سلطه‌ی طبقاتی و سیاسی کمک کند. «زبان اصالت در ایدئولوژی آلمانی» نمونه‌ای برجسته از نقد فلسفی و اجتماعی است که در آن آدورنو با بینشی تیزبین و تحلیلی دقیق، به دفاع از روشنفکری عقلانی و متعهد می‌پردازد. او نه تنها زبان و استفاده‌ی آن در فلسفه را نقد می‌کند، بلکه به نحوه‌ی استفاده‌ی آن در ایجاد و تقویت ساختارهای قدرت و سلطه نیز می‌پردازد. این کتاب برای کسانی که به نقد فلسفی علاقه‌مندند و می‌خواهند درکی عمیق‌تر از نحوه‌ی تأثیرگذاری زبان بر ایدئولوژی‌ها و فرهنگ‌های سیاسی داشته باشند، منبعی غنی و چالش‌برانگیز است. "زبان اصالت در ایدئولوژی آلمانی" کاری است که تأمل و تفکر را در خواننده برمی‌انگیزد و او را به بازاندیشی در مورد نقش زبان و مفاهیم در شکل‌گیری تفکر و فرهنگ می‌انگیزاند.

کتاب حاضر، مجموعه‌ای از مقالات از «تئودور آدورنو»، «والتر بنیامین»، «ارنست بلوخ»، «جورج لوکاچ» و «فردریک جیمسون» در رابطه با زیبایی‌شناسی و سیاست است که به دلیل ارتباط مطالب و وجوه مشترک میان آن‌ها، انتخاب‌شده‌اند. هدف از ارائه معرفی‌های کوتاه این است که خواننده در جریان صبغه و سابقه زندگی نویسندگان مقالات و وضعیت فرهنگی آن‌ها و درنهایت مبادلات پی‌درپی مندرج در آن‌ها قرار گیرد. مطالب کتاب هم در جامعه ما و هم در دنیای اندیشه معاصر خیلی نو است و ازآنجایی‌که مفاهیمِ؛ زیبایی، نقد و هنر، از تاریخ باستان تاکنون روندی را طی کرده است در قرن نوزدهم نیز دچار تغییراتی شد که متفاوت از دوران «افلاطون»، «آگوستین» و اندیشمندان قرون میانه ارائه شده است.

ترجمه ماشینی : در تابستان 1960، آدورنو اولین سخنرانی از سلسله سخنرانی های خود را به رابطه بین جامعه شناسی و فلسفه ایراد کرد. یکی از دغدغه‌های اصلی او این بود که این تصور اشتباه را از بین ببرد که این دو رشته ناسازگار هستند که در روش‌ها و اهدافشان کاملاً با هم مخالف هستند، تصوری که بسیاری با آن موافق بودند. در حالی که برخی از جامعه شناسان تمایل داشتند که فلسفه را منسوخ و ناتوان از پرداختن به مشکلات اجتماعی روزگار ما رد کنند، بسیاری از فیلسوفان، تحت تأثیر کانت، معتقد بودند که تأملات فلسفی باید «خالص» باقی بماند و ساختار دانش و تجربه را بدون ارجاع به آن بررسی کنند. هر عامل واقعی یا مادی آدورنو با تمرکز بر مسئله حقیقت می‌کوشد نشان دهد که فلسفه و جامعه‌شناسی اشتراکات بسیار بیشتری نسبت به آنچه بسیاری از پزشکان آن‌ها تمایل دارند فرض کنند، دارند. آدورنو با تکیه بر تاریخ فکری، ارتباط بین حقیقت و زمینه اجتماعی را نشان می‌دهد و استدلال می‌کند که هیچ حقیقتی وجود ندارد که توسط ایدئولوژی دستکاری نشود و هیچ قضیه‌ای وجود ندارد که بتوان آن را کاملاً از ملاحظات اجتماعی و تاریخی جدا کرد. این گزارش سیستماتیک در مورد پیوند متقابل فلسفه و جامعه‌شناسی، این سخنرانی‌ها را به تأملی بی‌زمان درباره ماهیت این رشته‌ها و مقدمه‌ای عالی برای نظریه انتقادی تبدیل می‌کند، که محتوای جامعه‌شناختی آن در اینجا برای اولین بار توسط آدورنو به تفصیل بیان می‌شود.

ترجمه ماشینی: ایجاد مکتب نظریه انتقادی فرانکفورت در دهه 1920 شاهد تولد برخی از مهیج ترین و چالش برانگیزترین نوشته های قرن بیستم بود. از این پیشینه است که منتقد بزرگ تئودور آدورنو ظهور کرد. بهترین مقالات او در اینجا جمع آوری شده است و بینش بی نظیری را در مورد افکار آدورنو در مورد فرهنگ به خواننده ارائه می دهد. او استدلال کرد که صنعت فرهنگ همه هنر را کالایی و استاندارد می کند. این به نوبه خود فردیت را خفه کرد و تفکر انتقادی را از بین برد. در آن زمان، آدورنو به همه چیز از واکنش افراطی گرفته تا هیستری آشفته توسط مخالفان بسیاری متهم شد. در دنیای امروز، که حتی کمترین بدبین از مصرف کنندگان نیز از تأثیر رسانه ها آگاه هستند، کار آدورنو اهمیت فوری تری پیدا می کند. صنعت فرهنگ اتهامی بی‌رقیب از پیش پا افتاده بودن فرهنگ توده‌ای است.