آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

بنیــاد دیــن الهــی بــر اعتقــاد بــه وجــود خــدا، یگانگــي و صفــات کمــال او اســتوار شــده اســت. یکــی از مســائل اساســی بــرای بشــر، مســاله وجــود خــدا اســت. بحــث در بــاره اعتقــاد و یــا عــدم اعتقــاد بــه خــدا، نــه یــك بحــث صرفــا نظــری، بلکــه در چگونگــی رفتــار انســان بســیار تاثیــر گــذار خواهــد بــود. اگــر کســی بــه دلیلــی، بــه وجــود خــدا اعتقــاد پیــدا کنــد، اعمــال و رفتــار و ســبك زندگــی او بســیار متفــاوت خواهــد بــود از کســی چنیــن اعتقــادی نــدارد. از ایــن رو ایــن اعتقــاد بنیــادی همــواره مــورد توجــه فیلســوفان اســلامی بــوده اســت. هــدف ایــن نوشــتار بررســی برهــان حیــات در اثبــات وجــود خــدا بــا تأکیــد بــر آثــار شــهید مطهــری اســت. یافتــه هــا بیــان گــر آن اســت کــه برخــی الهیــون در اثبــات خداونــد فقــط بــه مســأله آغــاز حیــات اشــاره کــرده و از آن جــا کــه توجیهــی بــرای آن نیافتنــد بــه قــدرت و اراده الهــی متوســل شــده انــد. مطالعــه در آثــار اســتاد مطهــری نشــان مــی دهــد کــه از نظــر وی، حیــات بــه معنــای علــت و مبــدء ادراک و فعــل بــه کار بــرده شــده اســت. حیــات نتیجــه مســتقیم اراده خــدا اســت بــدون آن کــه فرقــی بیــن آغــاز حیــات و ادامــه حیــات وجــود داشــته باشــد. چنــان کــه از نــگاه وی، قــرآن نیــز بــر همیــن معنــا تأکیــد دارد

چکیده: بسیاری از فیلسوفان بر این باورند که عالم ماده، ازلی است و نقطه آغاز ندارد. این مقاله به بررسی استدلال های شهید مطهری بر ازلیت زمانی عالم می پردازد که عبارت اند از: 1. لزوم پیشی گرفتن ماده و زمان بر هر حادث زمانی؛ 2. امتناع حدوث زمان از بررسی حقیقت زمان؛ 3. قاعده دوام فیض الهی؛ 4. امتناع تخلف معلول از علت تامه. شهید مطهری در بسیاری از موارد، دلالت ادله مشهوری را که بر ازلیت زمانی عالم اقامه شده است، تمام نمی دانند و از این رو در چند مورد، بیان جدیدی برای اثبات این موضوع دارند. نتیجة بررسی و نقد استدلال های ایشان، این است که این ادله نیز مناقشه پذیر، و از اثبات مقصود خویش ناتوان اند.

برایند حیات فردی و اجتماعی دستاورد چگونگی عمل انسان‌ها است. از این‌رو، فهم و پیش‌بینی حیات انسانی در گروی شناخت و ادراک اندیشه‌های آنان است. اینکه اندیشه دستاورد چه چیزی است، مسئله‌ای است که به آن در چارچوب بررسی مبانی وجودی معرفت و رابطه فرآورده‌های معرفتی با آنها از دیدگاه استاد مطهری براساس مسائل جامعه‌شناسی معرفت پرداخته می‌شود. با توجه به اهمیت و پیشینه تاریخی این مسائل نزد اندیشمندان علوم اجتماعی، نخست تاریخچه‌ای مختصر از نگرش‌ها و آثار مؤثر حوزه جامعه‌شناسی معرفت ارائه می‌شود. اما نابسندگی مطالعات انجام‌شده و نیز لزوم یافتن پاسخی جامع و مستدل، نویسنده را بر آن داشته تا در مباحث معرفت‌شناختی و جامعه‌شناختی شهید مطهری به دنبال پاسخ‌هایی بدیع و بومی باشد. بر این اساس، در یک سازه ترکیبی، ابعاد محتوایی و شکلی دیدگاه شهید مطهری نسبت به مسائل اساسی جامعه‌شناسی معرفت، کشف و ابداع شد. نتیجه اینکه، جامعه و فطرت، به عنوان منابع بیرونی و درونی معرفت در یک رابطه ارگانیکی حقیقی، سبب تولید و دگرگونی معرفت می‌شود.

چکیده:موضوع ابتلائات، در زندگی انسان‌ها، از گذشته تا به امروز مهم بوده است، به این دلیل که نقش اساسی را در زندگی او داشته است. به طور خاص و عام همه مردم با آن درگیر بوده اند. از آنجایی که ابتلائات یکی از سنت های ثابت خداوندی است، به زمان و مکان خاصی محدود نمی شود. انسان همیشه شاهد ابتلائات و رنج ها و مصیبت هایی در زندگی خود بوده است، که مطالعه و فهم این موضوع، می-تواند وجدان او را بیدار کند. نوشتن این رساله از این جهت ضروری به نظر می‌رسید، که انسان می‌تواند فلسفه ابتلائات را تشخیص دهد، و معرفتش به خداوند بیشتر گردد و حکمت الهی ابتلائات انسان مومن و کافر روشن شود، از طرف دیگر، پاسخ خیلی از شبهات هم در این زمینه داده شود. از آنجایی که مردم از این مساله، آگاه نیستند ممکن است، باورهایشان سست شده و از راه مستقیم، منحرف شوند. بنابراین؛ مطالعه و بررسی فلسفه( دلایل) ابتلائات و بررسی راه های مواجهه با آن‌ها ؛ می‌تواند در رسیدن به رستگاری او موثر باشد. علامه طباطبایی با استناد به قرآن کریم، معتقد است که ابتلائات برای شخص مومن، یکی از راه های بروز فعل خداوند است. او می‌گوید: ابتلاء و امتحان الهی، باعث تمییز انسان‌ها از یکدیگر، ظهور استعدادهای درونی آن‌ها شده و باعث پاک شدن انسان‌ها از شرک و نفاق می-گردد. این امر وسیله‌ای برای رسیدن به سعادت و کمال واقعی انسان می‌باشد. او بر این باور است که شخص کافر، به این خاطر در این دنیا عذاب نمی شود، که به او فرصت داده شده که با سرگرم شدن به خوشی‌های دنیا و بهره‌مندی از آن ، به تدریج در گناه فرو رود. استاد مطهری، بر این باور است که ابتلائات برای شخص مومن، در این دنیا وسیله‌ای برای تربیت و بیدار شدن اراده و عزم انسان برای رسیدن به سعادت است. او معتقد است ابتلائات(خوشی ها) برای شخص کافر بدترین عذاب است؛ زیرا فرصت توبه را از دست داده است و این به خاطر عدم شایستگی خودکافران است.

نهادهای اجتماعی در جوامع جدید، ساختار و مضمون و کارکردهای مشخص دارند. بسیاری از جامعه شناسان غربی، ادریان را نیز در زمره نهادهای اجتماعی طبقه بندی کرده اند. خصوصا با عنایت به فراگیری و شمول اندیشه ها و آموزه های اسلامی در عرصه های مختلف فردی و اجتماعی، این پرسش از سوی دانشمندان اسلانی همواره مطرح شده است که آیا ادیان به طور کلی و دین اسلام به طور خاص، نهادهایی اجتماعی در ردیف سایر نهادهای اجتماعی اند؟

در دهه‌ی اخیر، به هوش‌معنوی به‌عنوان نهایی‌ترین هوش انسان و نقطه‌ی عطفی در زمینه‌ی ابعاد معنوی انسان توجه فراوانی شده است و مطالعات گوناگونی پیرامون این نوع از هوش انجام گردیده است. هوش‌معنوی به‌عنوان یکی از ابعاد وجودی انسان، که وی را در هدفمندی و معنایابی زندگی و حل مسائل پیش رو یاری می‌نماید، از اهمیت بسزایی برخوردار است. از سوی دیگر؛ مباحث مربوط به تربیت انسانی و شناخت ابعاد گوناگون انسان و چگونگی کسب معرفت توسط وی نیز، از موضوعات مهم در طول تاریخ بشری بوده است و همواره مطالعاتی پیرامون نوع انسان و نیز تلاش‌هایی جهت پی بردن به ابعاد و زوایای ناشناخته‌ی وی انجام گردیده و البته هر اندیشمند و هر مکتبی بنا به جهان‌بینی و ایدئولوژی حاکم بر آن، تعریف خاص و شناخت ویژه‌ای از انسان ارائه نموده است.در پژوهش حاضر؛ نگارنده در پی تبیین مبانی انسان‌شناسی و معرفت‌شناسی حاکم بر اندیشه‌های استاد مطهری به عنوان متفکری اسلام پژوه می‌باشد؛ تا پس از تبیین و استخراج این مبانی از اندیشه‌های این متفکر بزرگ،با روشی توصیفی-تحلیلی، به تحلیلی در خصوص ارتباط بین این مبانی و مولفه‌های هوش‌معنوی دست یابد.کلید واژه‌ها: مطهری، انسان‌شناسی، معرفت‌‌شناسی، هوش معنوی، توصیفی-تحلیلی ?