مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

نگارنده در مقدمة کتاب خود نوشته است: «... بسط، نهادینه‌سازی و بومی کردن یک سنت فلسفی در میان ما مستلزم برداشتن گام‌هایی است. گام نخست حسن انتخاب و ترجمة آثار مفید و آموزشی در سنت مورد نظر است. این امر مخاطبان را با مفاهیم و آموزه‌های محوری آن سنت آشنا خواهد کرد. گام بعدی، تالیف مقالات و کتاب‌هایی دربارة مولفه‌ها، مقدمات و مفاهیم سنت مورد نظر به زبان مادری است. این مهم دیگران را مدد می‌رساند تا بتوانند در آن نسبت فلسفی به زبان مادری بیندیشند. هم‌زمان با این امر، تنظیم و تنسیق گفتارهای درسی‌ای که متخصصان دربارة موضوعات متعدد آن سنت فلسفی القاء کرده‌اند، مفید فایده است». «کتاب حاضر، صورت منقح دروس فلسفة اخلاقی است که طی دو ترم در موسسة پژوهشی حکمت و فلسفة ایران (مهر 86- تیر 87) القاء شده است. در این برنامة درسی، عموما برخی از مباحث جاری و ساری، در دو شاخة فرا اخلاق و اخلاق هنجاری انتخاب و به شرح و بسط آنها همت گماشته شده است». «از آنجا که کتاب حاضر، شان آموزشی و تعلیمی دارد، آموزه‌های آن بر خلاف شیوة مقالات علمی ـ تخصصی، به دور از ایجاز و با ذکر توضیحات و مثال‌هایی چند بیان شده‌اند... برای تنسیق نهایی این مجموعه به منابع متعددی مراجعه شده است، که برای سهولت کار خوانندگان محترم، در انتهای هر فصل، این منابع فهرست و جهت مطالعة بیش‌تر ارجاع داده شده است».

معرفی شخصیت، فضایل و ابعادی از زندگانی «پیامبر اسلام»(ص) و اثبات نبوت ایشان است. در این اثر ابتدا به معرفی نسب و خاندان رسول خدا(ص) پرداخته شده و سعی شده است اثبات گردد که ایشان و اجداد او همگی موحد بودند. سپس گوشه‌هایی از وقایع مهم زندگانی ایشان از هنگام تولد و دوران طفولیت بیان گردیده و از منظری عقلی و نقلی به اثبات نبوت آن حضرت پرداخته شده است. در همین راستا نگارنده به بیان تعریف معجزه و شرایط آن پرداخته و قرآن کریم را معجزه جاوید پیامبر اکرم(ص) و اثبات‌کننده نبوت ایشان ارزیابی کرده و ابعادی از اعجاز قرآن و چگونگی مجعزه بودن آن بر اثبات نبوت رسول خدا(ص) را شرح داده است. در بخش دیگری از کتاب نگارنده به تبیین اخلاق پیامبر اکرم(ص) و ابعادی از عبادت، زهد و تواضع ایشان در قبال مردم پرداخته و صفات و شرایط پیامبران، عصمت آنان، خاتمیت پیامبر اسلام، اهداف بعثت انبیا و نقش بزرگ آنان در ساختن تمدن انسانی را مورد شرح و بررسی قرار داده است.

مجموعه‌ی حاضر، مشتمل است بر شرح مختصری از زندگی پیامبر (ص)، نیز داستان‌هایی از سیره‌ی نبوی و اخلاقی آن حضرت (ص) که با استناد به آیات و احادیث و روایات با عناوینی از این دست فراهم آمده است: احترام به کودک، عمل به وعده، عاقبت بداخلاقی در خانه، احترام به مادر، رعایت حقوق فقیران و ضعیفان، پاداش جوان، شهادت سوسمار، و برخورد پیامبر (ص) با جوان چشم‌چران.

کتاب حاضر شامل چهل سوال اخلاقی و عرفانی است که نگارنده، پاسخ‌های آن را از مجموعه آثار امام خمینی (ره) استخراج کرده است .مضمون برخی از سوالات عبارت‌اند از :علت سستی در انجام واجبات و مستحبات، آداب باطنی قرائت قرآن کریم، علت و ریشه معاصی، جایگاه تفکر در سیر و سلوک، حضور قلب در نماز، راه مبارزه با شیطان، اولین گام در راه مبارزه با نفس، و دنیاطلبی منشا همه فسادها .

در این مجموعه، مولف با استناد به احادیث و روایات اخلاق و فضایل دهگانه پیامبر اکرم (ص) را ذیل این عناوین شرح داده است" :یقین"، "قناعت"، "صبر"، "شکر"، "رضا"، "خوش خلقی"، "سخاوت"، "غیرت"، "شجاعت "و "مروت و مردانگی ."این مطالب با داستان‌ها و حکایات متعدد در آمیخته است .

تحقیقی درباره دوره کامل مبانی اسلامی است. در این کتاب مروری اجمالی بر «اصول عقاید»، «احکام عبادی»، زندگانی معصومین (ع) و «مسایل اخلاقی» صورت گرفته است. ابتدا به بحث درباره خداشناسی، نبوت، معاد، عدل و امامت و ادله عقلی و نقلی آنها پرداخته شده و سپس به صورت اجمالی تاریخ زندگانی دوازده امام بیان گردیده است. در ادامه فروع دین و احکام فقهی آنها مانند نماز، روزه، زکات، خمس، حج، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر تبری و تولی مورد بحث و بررسی اجمالی قرار گرفته است. در پایان مباحثی اخلاقی مانند اخلاق عبادی، اخلاق فردی، اخلاق خانوادگی و اخلاق اجتماعی و مبانی قرآنی و روایی آنها بیان می‏شود.