جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دنیای معاصر به دنبال تحولات همه جانبه در زمینه‌های علمی و فناوری،شاهد پیشرفت‌های تکنولوژ ی و علوم وفنون نوین است که انسان را به سطح باور نکردنی از پیشرفت رسانده و در جنبه‌های مختلف زندگی به او کمک کرده است. از سوی دیگر، این علو م وفنون، خطر‌های جبران نا پذیری را به همراه داشته و سبب تخریب و نابودی محیط زیست و منابع طبیعی شده است. در دین اسلام حفاظت از محیط زیست که نسل امروز و نسل‌های بعدی باید در آن حیات اجتماعی روبه رشدی داشته باشند، یک وظیفۀ دینی تلقی می‌شود. هدف اصلی از این تحقیق بررسی شیوه‌های حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی در آموزه‌های علوی می‌باشد. در این مطالعه از روش نظری توأم با روش‌های توصیفی و تحلیل محتوایی بر پایه گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه‌ای انجام شده و اطلاعاتی نیز از منابع الکترونیکی شامل سایت‌ها و نرم افزارهای علمی معتبر و غیر الکترونیکی مانند مقالات مجلات علمی و همایش‌های داخلی و خارجی معتبر، پایان نامه‌ها و کتاب‌ها جمع آوری شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان دهندۀ اصل معاد است که انسان در قبال عملکرد و رفتار خود در جهان آخرت باید پاسخگو باشد و نیزاصل نهی اعتداء و نهی افساد که اشاره به ممنوعیت تعدی و تجاوز دارد؛که دو اصل اساسی مهم در پیشگیری از تخریب محیط زیست است. که تخریب و آلودگی محیط زیست مصداقی از این ممنوعیت است و امام علی × می‌فرماید: «پیامبر اکرم ’ ریختن سم در سرزمین کفار را نهی فرمود»، و نیز اصل مسئولیت پذیری که امام علی× می‌فرماید: «تقوای الهی داشته باشید و شما در قبال بندگان، سرزمین‌ها و حیوانات مسئول هستید. جهت حفظ و نگهداری از محیط زیست در آموزه‌های حضرت علی × مورد تأکید قرار گرفته است همچنین اعتدال و میانه روی در بهره بردای بهینه از منابع طبیعی اصل مهم دیگری در حفظ محیط زیست است. همچنین در رابطه با استفاده نادرست و بیش از حد از منابع طبیعی و محیط زیست که سبب آسیب به آنها می‌شود امام علی × می‌فرماید: «اسراف و زیاده روی، باعث نابودی سرمایه و تباهی آن است.» در بعضی موارد از طریق نهی کردن سبب می‌شود که هرگز محیط زیست را آلوده و تخریب نکنیم و بر اساس امر به معروف و نهی از منکر هم به دیگران اجازه چنین کاری ندهیم. در واقع اگر این اصل مهم امر به معروف و نهی از منکر را در جامعه اجرایی و نهادینه شود و جزئی جدا نشدنی از فرهنگ آن جامعه گردد، بسیاری از مشکلات محیط زیست امروزه کمتر به وجود می‌آید. اگر حفاظت از محیط زیست که نسل حال و نسل‌های آینده باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند یک وظیفه انسانی و دینی تلقی شود تضمینی برای حفاظت و پیشگیری از تخریب محیط زیست و طبیعت می‌باشد.

هدف این پژوهش بررسی استعاره‌های مفهومی قران و اثرپذیری سخنان امام علی (ع) از استعاره های قرانی است. برای این کار گونه های مختلف استعاره مفهومی در قرآن و کلام علوی مورد جستجو واقع شد. در این راه، از کتب تفسیر قرآن و نهج البلاغه، علوم قرآنی، ادبی، زبان شناسی و نظرات بزرگان فن استفاده شده است. داده های پژوهش شواهدی از آیات قران و کلام علوی است که به سبب فراوانی، نمونه هایی ذکر شده، سپس چگونگی پیوند بین استعاره های زبان قرآن و استعاره های کلام امام بررسی شده است. فرضیه اصلی تحقیق این است که استعاره های قران بر هر سه نوع استعاره مفهومی (جهتی، وجودی و ساختاری) که در رویکرد جدید استعاره ارائه شده، مشتمل است و استعاره های زبانی کلام امام تجلی این استعاره هاست. این سه نوع استعاره، موضوع اصلی بررسی رساله است که ابتدا در آیات قران، سپس در حکمت های نورانی امام علی (ع)، مورد تحلیل و مقایسه قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان داد استعاره های مفهومی که مبنای تجربی دارد به وفور در آیات قرآن و کلام امام به کار رفته و گونه‌های مختلف استعاره‌ مفهومی ، در زبان قران و حکمت های نورانی امام علی (ع) وجود دارد. استعاره های زبانی کلام علوی پیوند معناداری با استعاره های مفهومی قران دارد به گونه ای که، بسیاری از استعاره های زبانی حضرت از تجلیات زبانیِ استعاره های مفهومی قران وتبیین ارزشهای قرآنی است.از سویی مطالعه استعاره های متون دینی در چارچوب زبان‌شناسی شناختی سبب نظام‌مندی این مطالعات می‌شود. همچنین با این رویکرد می‌توان روش ساده یفهم دین و به دور از استدلال‌های پیچیده، بلکه بر اساس تجربیات حسی و فرهنگی روزمره ارائه داد که علاوه بر قابل فهم بودن برای همه سطوح، شیرینی و جذابیت نیز به همراه دارد. بسامد فراوان استعاره های مفهومی قران در سخنان حضرت از یکسو نشان از نگرش قرانی و توحیدی امام و از سویی عامل آفرینش زیبایی و جذبمخاطب است. معناشناسی دقیق ایشان از آیات قرانی نشان از درک بالای قرآنی حضرت دارد.گستره استعاره در حکمت‌های مولی الموحدین (ع)، پرتویی نورانی از هدایت قران و بازتاب فرهنگ وجهان بینی قران است و نشان می دهد اندیشه حضرت تمام وکمال با آیات قرآنی تغذیه شده ومتأثر از آیات قرآن است.