جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اقامه امربه‌معروف و نهی از منکر با هدف محوری اصلاح و تربیت، از سوی شارع‌مقدس به‌عنوان تکلیفی همگانی معرفی شده است و نظر به رابطه تنگاتنگ اصلاح و تربیت با ارزش‌های اخلاقی، یکى از عوامل تأثیرگذار در این زمینه، بهره‌گیری از فضائل اخلاقی و توجه ویژه به گزاره‌های «تغافل» و «تجسس» است. لکن چگونگی به‌کارگیری آنها مسأله‌ای مهم به‌نظر می‌رسد. چرا که ممکن است مکلف با رویکردی افراطی و یا تفریطی و توجیه اداء تکلیف شرعی دچار انحرافاتی همچون «تجسس‌های نابجا»، «تجاوز به حریم خصوصی» «غفلت و بی‌تفاوتی» و «لجام‌گسیختگی اخلاقی» شود. مسئله اصلی این پژوهش، تبیین حد و مرز اعتدالی تغافل و تجسس در اجرای امربه‌معروف و نهی از منکر نسبت به دو حوزه «مردم» و «حکومت» با محوریت کلام و سیره امیرالمؤمنین (ع) می‌باشد که با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و رویکردی کاربردی اقدام به معرفی حد اعتدال شرعی، اخلاقی و تبیین مبانی نظری آن می‌نماید بدین‌صورت که در امور باطنی مردم و خطاهای جزئیه و سهوی کارگزاران، حکم به تغافل و عدم جواز تجسس و جهت حفظ کیان، امنیت، عموم جامعه و مراقبت از تحرکات نظامی دشمنان بیگانه و توطئه مخالفان و معاندان داخلی و جاسوسان، و آگاهی از نیازها، مشکلات مردم، حکم به جواز تجسس و عدم تغافل می‌نماید تا جامعه و حکومت از آثار و نتایج آن همچون معرفت نسبت به حد اعتدالی تغافل و تجسس در امور شخصی و باطنی مردم و همچنین دستگاه حاکمیتی و مصادیق آن بهره­مند شوند.