جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در اسلام، وحی سنگ زیربنا و منبعِ همۀ آموزه‌ها و معارف دینی است. از دید بیشتر مسلمانان لفظ و معنای قرآن از سوی خداوند است، اما معدودی از نواندیشان معاصر مانند محمد مجتهد شبستری براین باورند که وحی از ضمیر ناخودآگاه پیامبرصلی‌الله‌علیه‌وآله سرچشمه گرفته و در قرآن آمده است. وی با ارائۀ تعاریف جدیدی از وحی، قول و کلام الهی معتقد است، قرآن در لفظ و معنا از پیامبرصلی‌الله‌علیه‌وآله است. با توجه به اینکه اساس آموزه‌های دینی و منبع همۀ معارف اسلامی وحی است؛ حجت دانستن معارف قرآن وابسته به نحوۀ نگرش پیرامون وحی است. شبستری قرآن را محصول وحی می‌داند، نه خود وحی. در پژوهش حاضر با روش تحلیلی-انتقادی ،دیدگاه‌ها و ادلۀ وی بررسی و با معیار عقلی و نقلی مورد نقد قرار گرفته است. نتیجۀ حاصل از این نوشتار اینکه ادلۀ شبستری، توان اثبات ادعاهایش را ندارد و لفظ و معنای قرآن از جانب خداوند است.

هدف: در قرآن کریم گزاره‌های هدایتگری وجود دارد که می توان از آن‌ها گزاره‌های مشاوره‌ای را استنباط نمود. تحقق این امر، نیازمند مبانی جامع و مانعی است تا این استنباط‌ها از استواری لازم برخوردار و مانع تحریف آن‌ها گردد. در همین راستا و با نگاه به الگوی حکمی- اجتهادی تلاش شده است تا مبانی قرآن-شناختی برای حکمی‌سازی علم مشاوره در دو حوزه‌ی امکان و جواز استنباط گزاره‌های مشاوره‌ای از آیات کریمه تبیین شود. روش: این پژوهش به شیوه ی کتابخانه محور از نوع کاربردی، میان رشته‌ای و مسئله محور است . طریق اندیشه‌ورزی بر روی داده های کتابخانه‌ای، تبیینی و استنتاجی می‌‌باشد. یافته‌ها: مبانی قرآنی در حیطه‌ی امکان حکمی‌سازی علم مشاوره، جامعیت قرآن و گستره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی آن در هدایتگری بشر، فطری بودن آموزه‌‌‌‌های قرآنی، حکیم بودن کلام قرآن، مناسبت ویژگی‌‌‌‌های زبان قرآن با اصول مشاوره و وجود موضوعات مبنایی آموزه‌‌‌‌های مشاوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در قرآن کریم است. در حوزه‌ی جواز استنباط گزاره‌های مشاوره-ای از گزاره‌های هدایتگر قرآنی، آیات دالّ بر تدبر در قرآن کریم می باشد. نتیجه‌‌گیری: با توجه به مبانی یافت شده در حوزه ی امکان و جواز استنباط گزاره‌های مشاوره ای از گزاره‌های هدایتگر قرآن، آیات کریمه بستری مناسب برای ایجاد نظام مشاوره‌ای را فراهم می‌کند.

تفسیر اجتهادی قرآن یکی از روش های تفسیری و حاصل استفاده ابزاری از برهان و قرائن عقلی و استفاده از نیروی فکر در جمع‌بندی آیات است. تفسیر اجتهادی قواعدی دارد که رعایت آنها، سبب استواری تفسیر می‌شود که بدون توجه به قواعد تفسیری، مسیر تفسیر به سمت تفسیر به رأی منحرف خواهد شد. عبدالعلی بازرگان دارای تفسیری صوتی با روش اجتهادی است. وی با تحصیلات دانشگاهی غیردینی و پژوهش های متعدد قرآنی، فعالیت-های تفسیری در رسانه‌های سمعی و بصری و صفحات مجازی دارد. اقامت او در آمریکا، شرایط مناسبی را برای فعالیت‌های فرامرزی پدید آورده و از این رهگذر مخاطبان ویژه ای را به خود جلب کرده‌است. این مقتضیات، ضرورت تحلیل و نقد روش تفسیری وی را آشکار می‌کند. تحلیل و نقد تفسیر بازرگان با روش توصیفی – تحلیلی انجام گرفته‌است. از یافته‌های این پژوهش توصیف و تحلیل روش بازرگان در تطبیق مصادیق امروزی با مراد آیات، استنباط فقهی متفاوت او از آیات الاحکام و روش اجرای آنها، تبیین نظریه‌ی پلورالیزم دینی با استناد به آیات قرآن و در نهایت خلق تفسیری همدلانه با مخاطبان خاص خود است.

هدف: هدف از نگارش مقالۀ حاضر، بررسی تأثیر آموزش راهکارهای فرهنگی- تربیتی رعایت پوشش اسلامی بر آراستگی دانشجویان دختر دانشگاههای آزاد اسلامی استان فارس بود. روش: روش پژوهش در بخش کمّی، شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل و در بخش کیفی، روش دیکلمن بود. جامعۀ آماری پژوهش، همۀ دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس در سال تحصیلی 99-1398 بود. راهکارهای ایجاد شناخت، الگوسازی، نکوهش ضد ارزشها، زمینه‌های خطرساز، انذار از عواقب بی‌عفتی و تصحیح نگرش به زن، به گروه آزمایش طی چهار جلسۀ دو ساعته به تناوب هر دو هفته یک جلسه در مدت دو ماه آموزش داده شد. ابزار گرداوری داده‌ها، پرسشنامه و مصاحبه بود که با استفاده از روش تحلیل کوواریانس، با اندازه‌گیری مکرر یک‌طرفه و تحلیل دیکلمن بررسی شدند. یافته‌ها: متغیّرهای مقطع تحصیلی و شغل با مؤلفه‌های فرهنگی- تربیتی تفاوت معناداری داشت؛ اما با متغیّر سال تحصیلی و مؤلفۀ فرهنگی- تربیتی در دو گروه کنترل و آزمایش در مرحلۀ پس‌آزمون تفاوت معنادار وجود نداشت. یافته‌های کیفی منجر به استخراج درونمایۀ اصلی پیرامون راهکارهای فرهنگی- تربیتی از مصاحبه‌ها شد. نتیجه گیری: آموزشهای نظری پوشش اسلامی نه تنها آثار مثبت نداشته، بلکه باعث فاصله گرفتن جامعه از فرهنگ اسلامی شده است.