جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در قرآن کریم آیات فراوانی ناظر به بحث ایمان وجود دارد. در این آیات زوایای گوناگونی مطرح شده که در یک نگاه می‌توان آنها را چنین طبقه‌بندی کرد: یک، برشمردن ویژگی‌های ایمان و مؤمنان، دو، رهآورد یا آثار ایمان و عمل مؤمنانه که خود شامل دنیا و آخرت نیز می‌شود و سه بحث از تقابل ایمان با کفر یا اهل ضلالت و به طور کسانی که ایمان ندارند. حال مفسران فریقین اسلام و روایات اهل بیت (ع) هر کدام از سویی در باب مسائل ناظر به ایمان بحث تفسیری نموده و زوایای آن را شرح دادند. این تحقیق که در زمره کلان پروژه‌ی مقایسه‌ی نگاه‌های تفسیری مفسران و احادیث امامیه است رسالت خویش را در مقایسه‌ی موضوع ایمان قرار داده است. برای این تحقیق که با روش مقایسه‌ای صورت گرفته است، دو مفسر برجسته فخر رازی از مفسران اهل سنت و علامه طباطبایی از مفسران شیعی انتخاب شدند تا وجه برجستگی این طرف حفظ شود. در روایات نیز مهم‌ترین میراث حدیثی به جای مانده که معمولاً آثار مدرسه قم می‌باشد مورد توجه قرار گرفته است. در موضوع "ایمان" تفاوت‌های نظری اندکی مابین مفسران با روایات وجود دارد. بلکه تفاوت ایشان عموماً در جزئیات حقیقت ایمان است. به علاوه اگرچه در نگاه مفسران گاه ادبیات کلامی، فلسفی یا عرفانی مورد توجه و استفاده بوده است ولی تأثیر شگرفی در تبیین "ایمان" نداشته است. لازم به ذکر است که در پایان پژوهش به این نقطه دست می یابیم که تعریف ایمان از منظر علامه طباطبایی به صواب نزدیک تر است چرا که از منظر ایشان ایمان تصدیق قلبی است که بدون التزام عملی ره به جایی نمی برد و این نوع نگاه با غایت هدایت بشری همسانی بیشتری دارد.