جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بیان مسئله: مقالة حاضر به بررسی انگیزه‌ها و اهداف نویسندگان متون منثور عرفانی در تألیف آثارشان می‌پردازد. پرسش مرکزی این پژوهش آن است که چه انگیزه‌هایی باعث می‌شده است تا نویسندگانِ برجسته‌ترین آثار عرفانی منثور زبان فارسی به تألیف و تصنیف بپردازند. روش: پنجاه اثر عرفانی، از گونه‌های مختلفِ نگاشته‌های صوفیانة منثورِ فارسی، انتخاب و انگیزه یا انگیزه‌های تألیف آنها استخراج، تحلیل و طبقه‌بندی شده است. آنچه مستند این پژوهش است نوشته‌های مؤلفان آثار بررسی‌شده است. فضای حاکم بر جامعة مخاطبانی که اینگونه آثار در آنها تولید ‌شده است، درحدّ گنجایش یک مقاله، توصیف و می‌شود؛ اما بدیهی است تحلیل تاریخی ـ جامعه‌شناسانه موضوع، مجالی دست‌کم درحدّ یک کتاب می‌طلبد؛ بنابراین در این پژوهش فقط به نگاه و نظر مؤلفان آثار توجه و استناد شده است. یافته‌ها و نتایج: با در نظرگرفتن این نکته که برخی از مؤلفان این آثار، اهداف متعددی برای تألیف اثر خود ذکر کرده‌اند، انگیزة تألیف این متون را می‌توان در یازده دسته طبقه‌بندی و درصد تقریبی هرکدام را معین کرد. از میان این یازده دسته که در متن مقاله آورده شده است، تألیف اثر به درخواست دوستان و مریدان بیشترین بسامد را داشته است و تألیف به انگیزة بثّ‌الشکوی کمترین بسامد را دارد.