جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پژوهش، با هدف ارائه مبانی، اهداف، اصول و روش های اخلاقی برای متامدرنیسم از روش تحقیق ترکیبی مشتمل بر روش اسنادی، تحلیل مفهومی از نوع تفسیر مفهوم و روش تحقیق استنتاجی از نوع پیش رونده استفاده شده است .بنابراین ابتدا با به کارگیری روش پژوهش اسنادی ضمن گردآوری و انسجام نظریات اخلاقی صاحب نظران متامدرنیسم، به واسطه روش پژوهش تحلیل مفهومی از نوع تفسیر مفهوم به تبیین و تعریف متامدرنیسم و اخلاق در متامدرنیسم پرداخته است. همچنین کاربرد روش تحقیق استنتاجی از نوع پیش رونده، تدوین مبانی، اهداف، اصول و روش ها ی اخلاقی متامدرنیسم را در پی داشته است. بنابراین، از ایجاد تحرک جهت عبور از اخلاق پست مدرنیستی به سوی اخلاق متامدرنیستی به عنوان هدف غائی اخلاق در متامدرنیسم، یاد شده است که علاوه بر هفت هدف واسطی، شامل هشت اصل و سه روش اخلاقی هم می باشد. مولفه هایی همچون بازگشت به جنبش های گذشته، صداقت جدید، اصالت، محبت و مراقبت، فروپاشی فاصله ها، سلسله مراتب، فرآیند "گویی" و روایت های بزرگ به عنوان اصول اخلاقی متامدرنیسم مطرح شده است. همچنین از تلفیق و ترکیب، معادله هردو – هیچکدام، و معادله هردو – و..... به عنوان روش های اخلاقی متامدرنیسم نام برده شده است.

پژوهش حاضر با هدف تبیین فلسفی ـ کلامی اندیشه های سیاسی نو معتزله و فلاسفه نوصدرایی به منظور ارائه چارچوب نظری تربیت سیاسی در جهان اسلام، انجام شده است. روش پژوهش؛ تحلیل اسنادی، تحلیل مفهومی و استنتاج پیش‌رونده بوده است. جامعه پژوهشی شامل تمامی منابع و اسناد مکتوب دست اول و دوم مربوط به محمدعبده و فضل الرحمن ملک از نومعتزله و نیز امام خمینی و علامه طباطبایی از فلاسفه نوصدرایی بود که با استفاده از نمونه‌گیری مفهومی و هدفمند انتخاب شدند. از فرم فیش‌برداری برای گردآوری داده ها طی مطالعه اسناد و مدارک استفاده شد و یافته ها نیز به صورت کیفی و مفهومی کدگذاری، مقوله‌بندی و تبیین شدند. بر اساس یافته های پژوهش؛ مبانی هستی شناسی مشترک تربیت سیاسی از منظر اندیشمندان نومعتزله و فلاسفه نوصدرایی شامل؛ خدا محوری، خداباوری، دین محوری، حق طلبی، عقلانیت، عدالت محوری، موجودیت اجتماعی، عبودیت، خلاقیت و ابتناء بر علم است. مبانی انسان شناسی مشترک تربیت سیاسی شامل؛ اختیار، آگاهی، تعهدگرایی، ظلم ستیزی، کرامت مندی، تساوی حقوق اجتماعی، مسئولیت پذیری ، مشارکت جویی، آزادی، قانون مداری و نوع دوستی است همچنین مبانی معرفت شناسی مشترک تربیت سیاسی شامل؛ معارف عقلانی و استدلالی، معارف وحیانی، معارف حسی و تجربی، عقلانیت و استدلال، خرد جمعی عقلاء، معارف عقلانی و استدلالی است. مبانی ارزش شناسی مشترک تربیت سیاسی نیز شامل؛ عدالت ورزی ، آزادی فرد و اجتماع از غیر خدا ، وفق و مدارا، تعامل اجتماعی، تعاون وهمیاری می باشد. با بهره گیری از مبانی مشترک حاصله؛ مولفه های تربیت سیاسی در چهارگروه؛ مولفه های ناظر به هدف ( باورهای توحیدی، همگرایی، تدین)، مولفه های زمینه ساز (تزکیه، ترویج علوم و فنون، توسعه بینش، عدالت، حریت، استقلال)، مولفه های ناظر به زیست اجتماعی(مسئولیت پذیری، همیاری، مشارکت، تعهد به قانون، تعامل، نوع دوستی) و مولفه های ناظر به سلوک شخصی (معرفت نفس، تعقل، منش اخلاقی)، دسته بندی شدند. نتیجه پژوهش نشان داد؛ علیرغم برخی اختلاف‌ها، اندیشه‌های اندیشمندان معتدل نومعتزله (عبده و فضل الرحمن ملک) و متفکران نوصدرایی (امام خمینی و علامه طباطبایی) در حوزه تربیت سیاسی اسلامی در ذات خود، واجد همسویی های لازم برای تدوین چارچوب نظری و نظام تربیت سیاسی مشترکی است که اگر در دستور کار نظام‌های آموزش و تربیت سیاسی ممالک اسلامی واقع شود، پرورش‌دهنده کنشگرانی خواهد شد که همسویی و وحدت نظر و عمل قابل‌توجه‌تری برای پیشرفت و توسعه جهان اسلام، خواهند داشت.

رساله حاضر در پی بررسی و نقد تطبیقی مبانی انسان شناختی کارل یاسپرس و علامه طباطبایی و دلالت های تربیتی آن در باب نفس آدمی می باشد. برای تبیین دیدگاه های این دو صاحبنظر در زمینه مبانی انسان شناسی ،ماهیت ،ویژگی ها و مراتب نفس از روش تحلیل مفهومی، شامل تفسیر مفهوم،مفهوم پردازی و ارزیابی مفهوم، استفاده شده است.همچنین برای تطبیق این دو دیدگاه و تشریح وجوه افتراق و اشتراک آنها از روش مطالعات تطبیقی (روش هشت مرحله ای فرامرز قرا ملکی) استفاده گردیده و سپس با استفاده از روش نقادی دیدگاه یاسپرس را از نگاه علامه طباطبایی مورد نقد قرار داده ایم و در انتها با استفاده از روش استنتاج عملی پیش رونده و پس رونده ویلیام فرانکنا دلالت های تربیتی که شامل مبانی ،اهداف و اصول تربیتی است، را در پرتو مقایسه این دو دیدگاه به دست آورده ایم. دلالت های تربیتی به شرح ذیل است : مبانی تربیتی: 1.سعادت انسان دارای دوجه جسمانی و روحانی است.2. بین فطرت و آزادی در حقیقت جود انسان ،تنافی و تعارض وجود ندارد.3. مرگ و نیستی پایان حقیقت انسان نیست ، بلکه عوض کردن نشئه وجودی و تعالی بخشیدن به ظرفیت های وجودی آدمی است.4. نفس انسان امری است که قبل از دنیا و بعد از آن باقی است.5. بعد روحانی نسبت به بعد جسمانی دارای اصالت است.6.انسان موجودی اجتماعی بوده و با دیگران در ارتباط است . اهداف تربیتی :1.متربی باید به توحید در مرحله ی اعتقاد و عمل برسد. 2.متربی باید فطرت الهی خود را شکوفا کند. 3.متربی باید برای آگاهی از منشأ هستی و وجودی خویش نسبت به حقیقت مرگ آگاهی یابد. 4.متربی باید به شناخت نفس دست یابد. 5.متربی باید به پرورش بعد روحانی بپردازد. 6.متربیان باید با همدیگر ارتباط و همدلی داشته باشند. اصول تربیتی : 1. اصل توحید گرایی 2.اصل اصلاح موقعیت محیطی 3.اصل مرگ اندیشی 4.اصل گذر از ظاهر به باطن 5.اصل تزکیه نفس 6.اصل رعایت حقوق همدیگر یاسپرس و علامه طباطبایی گرچه به دو منظومه فکری متفاوت تعلق دارند و از رویکرد و روش متفاوتی در مباحث مربوط به نفس استفاده کرده اند اما هردو بر ضرورت شناخت انسان تأکید و به وجود هسته ای مرکزی به نام نفس که بیانگر حقیقت انسان است ، اشاره داشته اند. این دو فیلسوف گرچه نفس انسان را حقیقتی سیال و همواره در حرکت و صیروت و مرتبه ای می دانند، اما نظر مشترکشان نشأت یافته از مبانی و علل متفاوتی است که یاسپرس بر اساس امکان استقبالی و وجود آزادی اگزیستنز و علامه بر اساس حرکت جوهری نفس به آن اصل رسیده اند. مراتبی که علامه برای نفس در نظر می گیرد با مراتبی که یاسپرس به آن معتقد است کاملاً از همدیگر متمایزند. علامه به وجود نفس قبل و بعد از دنیا نیز باور داشته و مراتبی هم سنخ بااین عوالم برای نفس در نظر می گیرد، ولی یاسپرس فقط به عالم دنیا توجه داشته و مراتبی هم که برای اگزیستنز در نظر می گیرد این جهانی است.

نظرات انديشمندان اسلامي در عرصۀ تربيت اخلاقي چون به آموزه‌هاي وحياني پيوند خورده، مي‌تواند مورد بهره‌برداري کنش‌گران آموزشي قرار گيرد. در اين راستا پژوهش حاضر به‌دنيال تبيين مباني، اصول و روش‌هاي ارزش‌شناختي تربيت اخلاقي در ديدگاه شهيد مطهري است. روش پژوهش، توصيفي ـ تحليلي بوده و به‌منظور گردآوري داده‌هاي لازم جهت نيل به اهداف پژوهش، منابع موجود و مرتبط، با استفاده از فرم‌هاي فيش‌برداري از منابع، جمع‌آوري شده‌ است. نتايج پژوهش بيانگر آن است که «معنويت توحيدي ارزش، حقيقي بودن و واقعي بودن ارزش، اعتباريابي ارزش از طريق عقل، فطرت و نظام معيار ديني، هم‌زماني حسن فعلي و حسن فاعلي در ارزش»، ازجمله مباني ارزش‌شناختي تربيت اخلاقي مدنظر شهيد مطهري هستند؛ که اصولي چون «پيوند با معنويت، اعتدال، سعادت، توجه به مطلوبيت فعلي و فاعلي» و روش‌هايي مانند «دعا، خطابه، ارائۀ الگو، تسهيل و تيسير» را به‌همراه دارند.

مولوی عارفی بزرگ و وارسته است که با تربیت شاگردان بسیار در دورانی که بسیاری از مردم در گرفتاری‌های دنیوی به عرفان روی آورده اند خدمت بزرگی به جامعه نموده و از راه تمثیل و حکایت در قالب شعر به تربیت آنها پرداخته است . وی با بیان مباحث عرفانی از جمله طرح وحدت وجود و موجود و نفی دوئیت از نظم هستی سعی در بیرون کردن اختلافات از ذهن شاگردان داشته آنها را در راه رسیدن به کمال انسانی و مراحل بالای عرفان یاری داده است . در مثنوی تکیه بر استفاده از عقل کلی و اهمیت دادن به آن در مکتب عشق و همچننی نفی تقلید و عدم پیروی از نقل است . در تربیت عرفانی مولوی، شخص باید با تقویت بنیه عقلی خود و شناخت عقل جزئی از عقل کلی، به حقیقت دست یابد و راه این کار، دست دادن به پیر و مراد و پیروی تعالیم او و دوری از تقلید بدون تحقیق است .

هدف: هدف از این پژوهش حاضر، واکاوی رویکرد پساپدیدارشناسی در آموزش مجازی و استلزامات آن برای نظام آموزشی می‌باشد. روش پژوهش: برای دستیابی به این هدف و با توجه به ماهیت پژوهش از روش های تحلیلی و استنتاجی بهره گرفته شده است. یافته‌ها: گسترش روزافزون فناوری اطلاعات و ارتباطات در نظام آموزش و پرورش و از سوی دیگر افزایش انبوه متقاضیان آموزش، چالش‌هایی از جمله برتری آموزش مجازی در برابر آموزش حضوری را به دنبال داشته و باعث ایجاد دگرگونی‌هایی در آموزش و شیوه‌های آن شده است. یکی از جدیدترین نتایج دگرگونی‌های اخیر در این حیطه، آموزش مجازی است. نظام آموزشی به عنوان نهاد رسمی تعلیم و تربیت، نمی‌تواند از این تغییرات غافل باشد و باید در کنار نگاه فنی به گسترش فناوری‌های نوین به کنکاش فلسفی و نحوه دگرگونی ادراک و تجارب مربی و متربیان در هنگام بهره‌گیری از این فناوری‌های نوین بپردازد. پساپدیدارشناسی با تمرکز بر فناوری از رویکردهای امیدبخش کیفی برای شفاف‌سازی در این زمینه است. یافته های پژوهش نشان داد که هر یک از مفاهیم پساپدیدارشناسانه از قبیل روابط فناورانه، چندگانگی و شفافیت در آموزش مجازی استلزاماتی برای نظام آموزشی دارد. نتیجه‌گیری: در نتیجه توجه همزمان به هر دو رویکرد مهندسی و علوم انسانی در طراحی محیط‌های آموزش مجازی از موارد ضروری در نظام آموزشی است. این پژوهش تلاشی در زمینه رویکرد علوم‌انسانی به فناوری‌های نوین در کنار گسترش کمی و فنی آن است.

هستة اصلی تفکر فلسفی یاسپرس وجود انسان و به‌ویژه اگزیستنز است. تمام عقاید فلسفی دیگر او به همین موضوع محوری مربوط می‌شود. مفهوم اگزیستنز یاسپرس بیانگر واقعیت غیرتجربی، غیرانضمامی فرد و شخصیت واقعی است که می‌تواند از زمان عینی فراتر رود. این مقاله تصور یاسپرس از مرگ را بررسی و با استفاده از روش تحقیق تحلیل مفهومی از نوع بسط مفهوم به روشن‌سازی مفهوم وی در مورد مرگ و فناناپذیری اگزیستنز پرداخته و سعی کرده است درک بهتری از وجود انسان در این جهان را ارائه دهد. از دیدگاه یاسپرس، واقعیت مرگ بیولوژیکی مربوط به دازاین است، درحالی‌که موقعیت مرزی مرگ، که ممکن است به تحقق خود واقعی فرد منجر شود، متعلق به اگزیستنز است. او می‌کوشد نشان دهد که اگرچه انسان موجودی فانی است، جنبة استعلا نیز دارد و به موجود فیزیکی صرف در جهان قابل تقلیل نیست. یاسپرس در تلاش برای تبیین جنبة استعلایی انسان، اگزیستنز را فناناپذیر و نامحدود می‌داند. فناناپذیری اگزیستنز از نظر یاسپرس به معنای زندگی پس از مرگ در قلمرو دیگری نیست، بلکه فرد می‌تواند در زمان زنده بودن احساس فناناپذیری را در لحظه‌ای وجودی تجربه کند. طبق دیدگاه او، این لحظة جاودانه بی‌زمان است، به این معنا که روابط گذشته، حال و آینده، همان‌طورکه ما آنها را درک می‌کنیم، در آن اعمال نمی‌شوند، بلکه همزمان در آن لحظه بدون زمان درک می‌شوند.

چکیده ندارد.

هدف اصلی این پژوهش تحلیل جایگاه و نقش اصل اعتدال در تربیت اسلامی از منظر آیات و روایات می‌باشد. در راستای هدف پژوهش و به علت گستردگی مقوله تربیت با انتخاب چهار ساحت از مجموع ساحت‌های تربیت، پنج سوال طراحی گردیده است. . این سوالات شامل دو محور کلی، تبیین مفهوم اعتدال با توجه به واژه‌های مشابه چیست؟ و نقش و مصادیق اصل اعتدال در تربیت اخلاقی، اجتماعی، سیاسی، و اقتصادی کدام است؟، می‌باشد. روش مورد استفاده در این پژوهش تحلیلی –اسنادی است که با تحلیل و بررسی اسناد، یافته‌هایی را از متون مرتبط با موضوع استخراج و مورد استفاده قرار گرفته است.از مهم‌ترین یافته‌های پژوهشمی‌توان به اعتدال تکوینی و تشریعی، تبیین و تاکید بر جنبه‌ی عینی و عملیاتی اعتدال، میانه‌روی مبتنی بر شرایط و خصوصیات در مکتب اسلام و نظام تربیتی آن اشاره کرد.

با توجه به اهمیت آموزش فلسفه به کودکان در دوران معاصر، این مقاله با استفاده از روش تطبیقی به تبیین اهداف آموزش فلسفه به کودکان پرداخته است. نتایج به دست آمده در این بررسی نشان می‌دهد که از مهم‌ترین اهداف آموزش فلسفه به کودکان، برای مثال در ایالات متحده، پرورش تفکر و استدلال و بهبود یادگیری و به طور کلی پرورش مهارت‌هایی است که هر فرد در بزرگسالی به آن نیازمند است؛ در آرژانتین، پرورش تفکر و روحیۀ انتقادپذیری؛ در انگلستان، پرورش تفکر و چگونگی شهروندی و پرورش روحیۀ گفت‌وگو و کاوشگری؛ در استرالیا، پرورش تفکر، پرورش روحیۀ پرسشگری و انتقادی و نیز قضاوت؛ در فرانسه، پرورش و تقویت تفکر، مفهوم‌سازی و مسئله‌پردازی؛ و در دانمارک، پرورش تفکر و توسعۀ توانایی‌های فردی و اجتماعی است. همۀ این کشورها پرورش تفکر را از اهداف مهم آموزش فلسفه به کودکان می دانند و از این نظر به یکدیگر شباهت دارند؛ همچنین در اهدافِ پرورشِ روحیۀ قضاوت و پرورش روحیۀ استدلال بین اکثر کشورها شباهت وجود دارد. تفاوت اهداف، به ویژه اهداف ایالات متحدۀ امریکا با دیگر کشورها، در پرورش تمایلات دمکراتیک و نیز درگیر کردن کودکان با کندوکاو فلسفی است.