جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آشنايي با قواعد معناشناسي که يکي از شاخه‌هاي علم زبان‌شناسي به‌شمار مي‌آيد، به انسان کمک مي‌کند تا با تأمل در سياق و دقت در مجاورت کلمات، از افق نگاه گوينده يا نگارنده، به متن بنگرد و به زنجيره‌اي پيوسته از معنا دست يابد. واژه «رحمت» که موضوع اين مقاله است، از صفات افعالي الهي است و انسان مي‌تواند با فراهم آوردن زمينه‌هاي لازم، به آن دست يابد. هدف، پاسخ‌گويي به اين پرسش است: «با توجه به روابط همنشيني، معناي رحمت در قرآن چيست؟». روش گردآوري مطالب از گونه «کتابخانه‌اي» و روش پژوهش توصيفي ـ تحليلي با هدف كشف معناي رحمت از طريق همنشين‌هاي آن در كاربردهاي قرآني سامان يافته است. دستاورد پژوهش شامل برخي واژه‌هاي فعال مثبت در کسب رحمت (اطاعت و درخواست رحمت)، واژه‌هاي فعال منفي (نا‌‌سپاسي و گناه)، واژه‌هاي منفعل از وجود رحمت (زنده شدن زمين و نرمخويي)، واژه‌هاي ملازم رحمت (خدا و ايمان و عمل صالح) است. بر پايه يافته‌هاي پژوهش، معناي نسبي «رحمت» در قرآن، «حمايت و پشتيباني» است با دو زيرشاخه: «حمايت عام» که همه‌ موجودات را دربر مي‌گيرد و «حمايت خاص» که از سوي خداي متعالي، فقط به مؤمنان باتقوا هديه داده مي‌شود.