جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ابوالفضل برقعی از افراد شاخص در جریان طالب تجدید نظر در عقاید شیعی است. این جریان وامدار پیش-فرض‌های فکری سلفیه (بویژه وهابیت) بوده با موضوعه دانستن انبوهی از منابع حدیثی معتبر امامیه در عقاید شیعی از جمله باور به نصب و نصّ الاهی بر امامت امامان اهل بیت‌ (ع)، توسل، زیارت و ... تشکیک می‌نماید. برقعی با استناد به آیاتی از قرآن، علم غیب ائمه (ع) را نفی نموده، آن را باوری غالیانه می‌داند. این نوشتار به روش پژوهشی توصیفی – تحلیلی بر اساس آیات بسیاری از قرآن و آراء تفسیری علما و احادیث فریقین، برداشت آقای برقعی از این آیات را ناصحیح دانسته، ضمن تأکید بر غیریت علم الاهی با علم مخلوق، منشاء علم غیب امامان (ع) را الهام می‌داند. سوء برداشت برقعی از آیات مورد استنادش به تضییق مفهوم غیب در غیر خداوند به «وحی الاهی» بازمی‌گردد که غیر از انبیاء از آن بی‌نصیبند در حالی که مجرای دست‌یابی امامان اهل بیت (ع) به علم غیب «الهام» از سوی خداست که متفاوت از وحی بوده و در انحصار انبیاء (ع) نیست. آیات متعددی از قرآن کریم و منابع فریقین و اخبار متعدد غیبی ائمه (ع) مندرج در منابع حدیثی و تاریخی فریقین مؤید این نتیجه است.

مقاله حاضر به مناسبات جریان‌های فکری (کلامی) و سیاسی شیعیان معاصر کشور کویت با حکومت و سایر مسلمانان پرداخته است. جریان‌های فکری و کلامی شیعیان کویت شامل جریان‌های اصولی، اخباری و شیخی است. جریان‌های سیاسی نیز تشکل‌های التحالف الوطنی الاسلامی (معتقدان به ولایت فقیه)، تجمع العدالة والسلام (طرفداران مرجعیت شیرازی)، تجمع المیثاق الوطنی، تجمع الرسالة الانسانیة (شیخی‌های احقاقی) و مستقل‌ها را شامل می‌شود. روش پژوهش، توصیفی و تحلیلی، و شیوه گردآوری اطلاعات مصاحبه‌ای و کتاب‌خانه‌ای است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بر اساس روش‌شناسی و معیارهای جریان‌شناسی، از سه جریان اصلی فکری و کلامی که بر مواضع سیاسی و اجتماعی تأثیرگذارند، دو جریان اخباری و شیخی، جریان‌هایی درون‌گرا و حافظ نظم موجودند و در مقابل اصولی‌ها جریان‌ساز بوده‌اند و بیشتر تشکل‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را ایجاد کرده‌اند. قریب به اتفاق جریان‌های شیعی، تعاملی مثبت با یکدیگر، با حکومت و سایر جریان‌ها، به استثنای جریان سلفی تندرو، دارند.