جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چگونگی برقراری تمثیل بین دو نوع انتخاب طبیعی و مصنوعی مورد پژوهش و مطالعه‌ی بسیاری از مورخین و فلاسفه‌ی علم، زیست‌شناسی و تکامل بوده است.‌ از جمله منابع مهم در این راستا، دست‌نوشته‌های داروین است که نشان می‌دهد در فرآیند مطالعات پژوهشی‌ داروین، چگونه تمثیلِ بین انتخاب طبیعی و مصنوعی در ذهن او شکل گرفته بود. رویکرد او به تمثیل رویکردی طبیعت‌گرایانه است. در تاریخ علم و معرفت نمونه‌های بسیاری از تمثیل وجود دارند که هم در مقام کشف و هم در مقام استدلال کاربرد داشته‌اند. مطابق یافته‌های جدید علوم شناختی ذهن آدمی بر اساس استدلال تمثیلی عمل می‌کند به‌گونه‌ای که تعدادی از دانشمندان علومِ شناختی بر این باورند که تمثیل در هسته‌ی شناخت آدمی قرار دارد. مدل‌های مختلفی در علوم شناختی برای اقامه‌ی تمثیل پیشنهاد شده است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که استدلال‌های تمثیلی به‌کارگرفته شده توسط داروین بر اساس مدل‌های علوم شناختی، مدل تمثیل تناسبی است با این فرق که برای برقراری تمثیل بین انتخاب طبیعی و مصنوعی داروین از تعدادی تمثیل‌های پل‌زننده و متقابلی استفاده کرده است.

علی‌رغم همه‌ی تردیدهای وجودشناختی درباره‌ی علیت، هنوز یکی از مهم‌ترین ارکان هر نظریه‌ی فلسفی، مبحث علیت است که بایستی نظریه تکلیف خود را با آن روشن کند. فلسفه‌ی زیست‌شناسی به مثابه‌ی حیطه‌ای از معرفت فلسفی کاربردهای متنوعی از این لفظ اختیار کرده است: موافقین و مخالفین تز تقلیل‌گرایی از علیت پایین به بالا (صعودی) و بالا به پایین (نزولی) سخن می‌گویند، حال آنکه موافقین و مخالفین تلفیق تکاملی گسترش‌یافته از علیت متقابل صحبت می‌کنند. افرادی همچون لالند و همکارانش ایده‌ی علل دور و نزدیک میر را نقد می‌کنند و دانشمندی چون نوبل بر مبنای تمثیلی در فیزیک، از علیت در نسبیت زیستی سخن می‌گوید. در این میان کسان دیگری چون اکاشا و وودوارد به دمکراسی علی توجه دارند حال آنکه برخی به دلایلی چون پدیده‌ی نوخاستگی وجود روابط علی و معلولی را در عرصه‌ی تبیین کنش‌ها و تعاملات زیستی، انکار می‌کنند. در فلسفه‌ی علم نظریه‌هایی در باب ویژگی‌های عنصر c علیت وجود دارد که با معیار قراردادن آنها می‌توان به درک بهتری از کاربرد این لفظ رسید و به مدلی برای کاهش اختلاف نظرها فکر کرد.

استعاره و تمثیل در مهم‏ترین حوزه‌های معرفتی و در عرصه علوم تجربی از جمله زیست‌شناسی و تکامل کاربرد دارند. زیست‎شناسی و فلسفه زیست‎شناسی دامنه وسیعی از مباحث معرفتی و فلسفی را به وجود آورده است. تحویل‌گرایی و ضد تحویل‌گرایی، از آموزه‌های مهم قابل بحث در فلسفه زیست‌شناسی‌اند. کلر و دوپره دو تن از نمایندگان این دو مکتب‌اند. کلر با به‎کارگرفتن استعاره و تمثیل، برای تحویل تبیین‌ها در زیست‌شناسی به تبیین‌ها در فیزیک و شیمی کوشیده است؛ اما دوپره با این تحویل‌گرایی مخالف است. افراد با رویکردهای مختلف که گاه ممکن است رویکردها در تقابل با یکدیگر نیز باشند، از استعاره‌ها و تمثیل‌ها کاربردهای مختلفی مراد می‌کنند. تمثیل زیست‌شناسی سیستم‌ها نمونه‌ای از این دست است که کاربرد وسیع استعاره و تمثیل را در علم نشان می‌دهد.

تلفیق تکاملی گسترش‌یافته نظریه‌ای است که پیشنهاد میدهد برای ارائه‌ی تبیین در مورد یافته‌های جدید در زیست‌شناسی تکاملی و نیز افزایش قدرت تبیینی برای یافته‌های موجود، چارچوب‌های مفهومی تلفیق تکاملی نیاز به بازنگری دارند. این بازنگری، گسترش در چارچوب‌های مفهومی تلفیق تکاملی را به دنبال داشته و چارچوب مفهومی مبتنی بر تکامل ژن‌محوری بایستی به چارچوبی تکوین‌محور گسترش ‌یابد؛ اما حامیان تلفیق تکاملی دهه‌های 30 و 40 این نظریه را بی‌نیاز از هرگونه بازنگری دانسته و درخواست برای هرگونه گسترشی در چارچوب‌های مفهومی آن را رد می‌کنند. هر دو نظریه‌ی تلفیقی فعلی و گسترش‌یافته از استعاره‌هایی برای بیان منظور خود بهره می‌برند ازجمله استعاره‌های موسیقی حیات و ژن خودخواه که به ترتیب دو چارچوب مفهومی گسترش‌یافته و تلفیق فعلی را نمایندگی می‌کنند. از سویی دیگر خوانش بدنمند از استعاره استعمال استعاره‌ها را در نظریات علمی به حوزه‌ی اندیشه‌ی دانشمند و چارچوب مفهومی حاکم بر ذهن او مربوط می‌داند. بر این اساس می‌توان استدلالی به سود طرفداران گسترش در تلفیق تکاملی اقامه کرد.