جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در ادبیات عرب جاهلی فن بلاغت بسیار پیشرفته بوده است. فلذا در صورتی‌که قرآن به ‌صورت شعر و مملو از قافیه ارائه می‌شد، این شبهه پیش می‌آمد که قرآن نیز شعری بوده که از زبان اعراب جاهلی سروده شده است. این در حالی است که قرآن شعر را از پیامبر نفی کرده است. هدف: هدف از انجام این پژوهش این بود که با دسته‌بندی آیات بر اساس آنچه در بخش روش ذکر می‌شود بتوان به الگویی جهت یافتن ارتباط مفاهیم آیات دست‌ یافت. در گام بعدی می‌توان این الگو را به‌عنوان ابزار و روشی جهت مطالعه اعجاز قرآن به کاربست. در این پژوهش با استناد به گزارش‌های پیشین، نخست صنعت ادبی "فاصله" به‌عنوان پرکاربردترین صنعت به‌کار رفته در قرآن کریم معرفی و مطالعه می‌شود. در گام بعدی، بحث می‌شود که طبقه‌بندی آیات جزء بیست و نهم قرآن کریم بر مبنای فواصل آن‌ها، چه مفاهیمی را از منظر بلاغی، نحوی، لفظی و معنوی انتقال می‌دهد. یافته‌ها: بررسی ویژگی بلاغی سوره‌های جزء بیست و نهم که بر مبنای فواصل طبقه‌بندی‌شده بودند نشان داد که آرایه‌های ادبی تقدیم، تأخیر، ادات تأکید، تکرار، تشبیه و تضاد به ‌وفور مشاهده می‌گردند. از نظر نحوی تبدیل فعل ماضی به مضارع، استفاده مکرر از افعال دستوری، غالبت تعداد جملات اسمیه بر فعلیه، وفور مفعول‌به و مفعول فیه به طور متواتر مشاهده گردید. از نظر لفظی تغییر در حرکات که منجر به تغییر معنا می‌شده است، مشاهده می‌گردد. از نظر معنوی وزن و ایقاع فواصل، شبیه به هم بود و ترس و دلهره از معاد و قیامت را یادآور می‌شد. جمع‌بندی: استفاده مکرر از جملات اسمیه و افعال امری در آیات سوره‌های جز بیست و نهم قرآن کریم، از حدوث محتوم واقعه‌ای خبر می‌دهند که امری از پیش تعریف شده است. ارجاعات مکرر به داستان‌های کهن و پل زدن از افعال ماضی به مضارع و مستقبل این ذهنیت را پدید می‌آورد که تنبّه برگرفته شده از داستان‌های کهن همانی خواهد بود که در حال حاضر و آینده قابل دریافت است. این مفاهیم که برگرفته از تحلیل‌های بلاغی، نحوی، لفظی و معنوی آیات دسته‌بندی شده بر مبنای فواصل هستند با مفهوم کلی سوره‌های جزء بیست و نهم که در رابطه ‌با معاد است، هماهنگی کامل دارند.