جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هنجار آن روشی است که اکثریت جامعه آن را می‌پذیرد و هنجارگریزی عدول از این روش است. هنجارگریزی یا آشنایی‌زدایی بحثی است در نقد صورت‌گرا و یکی از نظریه‌های ادبی معاصر است. زبان‌شناسان و نظریه‌پردازان معاصر برای هنجارگریزی انواع گوناگونی را معرفی کرده‌اند که هنجارگریزی معنایی یکی از پُربسامدترین آنهاست که شاعر با استفاده از آن پیام هنری‌اش را به مخاطب عرضه می‌کند. صباحی بیدگلی در رثای امام حسین (ع)، ترکیب‌بندی به تأسی از محتشم کاشانی سروده که نشان از کاردانی وی در تصویرآفرینی و خلق صحنه‌های بدیع دارد. از ویژگی‌های برجسته این ترکیب‌بند استفاده فنی و هنری از هنجارگریزی معنایی و آرایه‌ها و صور خیال و عناصر بلاغی همچون انواع تشبیه، استعاره، کنایه و صنایع بدیعی است. در این پژوهش ضمن بررسی آشنایی‌زدایی معنایی در ترکیب‌بند مذکور و بیان زیبایی‌هایش، این ترکیب‌بند را با ترجیع‌بند محتشم مقایسه، و به برخی شباهت‌ها و اختلاف‌های این دو اثر اشاره کرده‌ایم

همگام با سیر تاریخ تشیع و شکل‌گیری ادبیات سیاسی، مرثیه‌خوانی بر مصائب امامان معصوم (ع) به عنوان یکی از گونه‌های ادبی، در این بخش از ادبیات متعهد، خودنمایی کرده است و قیام امام حسین (ع) و حادثه عاشورا موجب شده است بسیاری از اندیشمندان و صاحبان ذوق و قریحه دنیای اسلام، قلم و خیالشان را صرف ترسیم و معرفی قیام آن حضرت کنند. سید موسی طالقانی، یکی از شاعران ادب عربی در قرن نوزدهم، کوشیده است با زبان هنری، باور عقیدتی خود را در قالبی از اندوه و خیال، رنگ جاودانگی ببخشد. پژوهش حاضر با روش توصیفی ضمن بررسی اشعار این شاعر در صدد پاسخ به این پرسش است که مضامین برجسته حماسه حسینی در شعر موسی طالقانی چیست و اصولاً وی به چه شیوه‌ای از موهبت‌های ادبی برای انعکاس تصویری شایسته از شخصیت امام حسین (ع)، خصوصاً حوادث عاشورا، بهره گرفته ‌است. نتیجه نهایی پژوهش نشان می‌دهد که او از عناصر طبیعی و میراث گذشتگان برای بیان عواطف و احساساتش بهره برده است.