جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نگاهی گذرا به تراث روایی شیعه، حجم قابل توجهی از روایات ناظر بر آیات قرآنی را پیش روی ما می‌نهد که با هدف بازنمایی باطن ولایی قرآن، دست به تأویل آیات به مقامات ائمه؟عهم؟ زده‌اند؛ تا جایی که گویی این نوع روایات، به عنوان نمادی برجسته برای مجموعۀ روایات تفسیری شیعه در‌آمده‌اند. دست‌کم در خصوص شمار چشمگیری از این‌گونه روایات، نوعی ناهمگونی با سایر روایات دیده می‌شود. در‌نتیجه، درک و پذیرش آنها گاه با چالش روبه‌رو بوده است. حتی بر پایۀ مبانی کلامی امامیه نیز، فهم و تحلیل این‌دست از روایات، هماره با صعوبت و درهم‌تنیدگی همراه بوده است؛ به‌گونه‌ای‌که دانشوران شیعه در مواجهه با این روایات، یا تحلیل و تشریح آنها را با سکوت برگزار کرده‌ و به نقل صِرف آنها از منابع پیشین به منابع پسین بسنده کرده‌اند و یا میان معرکه‌ای از آرای گوناگون و گاه متعارض، در پذیرش و تحلیل آنها گرفتار آمده‌اند. در این مقاله، در چارچوب مبانی کلامی پذیرفته‌شدۀ امامیه، در پی آنیم تا با واکاوی ویژگی‌های باطن ولایی قرآن بر پایۀ تحلیل روایات تأویلگر قرآن به مقامات ائمه(ع)، همبستگی باطن ولایی قرآن با شأن بنیادی ائمۀ طاهرین(ع) را در نظاموارۀ دین برنمایانیم. نتیجه این‌که، ضمن اثبات باطن ولایی قرآن، اصول و ویژگی‌هایی را که لحاظ آنها در تحلیل این بازنمایی بایسته است، بررسیده‌ایم.