جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از بحث‌هایی که در پژوهش‌های اخلاقی به آن توجه می‌شود، موضوع «عامل اخلاقی» است. در این تحقیقات، عامل اخلاقی محوریت دارد و می‌توان ادعا کرد پایه‌ای‌ترین مبحث آن است؛ زیرا تمام امور اخلاقی بعد از پیش‌فرض گرفتن آن محقق خواهد شد. با توجه به گستردگی این بحث، پرسشی که در این پژوهش بررسی گردیده عاملیت اخلاقی خداوند و شروط آن از منظر امامیه و آیین کاتولیک است. اثر پیش‌رو به روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای کوشیده است تا عاملیت اخلاقی خداوند را از منظر این دو آیین بررسی کند. این نوشتار نشان داده است که عاملیت اخلاقی خداوند از منظر امامیه و آیین کاتولیک، با اندکی تفاوت، شباهت‌های فراوانی در شروط مطرح شده (علم و آگاهی، قدرت، اختیار و آزادی) با یکدیگر دارند.

مي‌توان ادعا کرد که اخلاق رکني اساسي و پاية مشترک فطرت تمام انسان‌هاست؛ ازاين‌رو زبان مشترکي براي گفت‌وگو و مقايسه بين ظرفيت‌هاي مختلف اديان محسوب مي‌شود که تحت عنوان نظام اخلاقي مورد بررسي قرار مي‌گيرد. اين نظام اخلاقي داراي اجزا و عناصري است که کدهاي اخلاقي اصلي‌ترين آن است. کد اخلاقي اهيمسا يکي از مهم‌ترين دستورها در نظام اخلاقي آیين بوداست. طبق اين اصل، انسان بايد از آسيب رساندن به موجودات جاندار اجتناب کند و اگر چنين چيزي محقق نشود، گرفتار کرمة بدي خواهد شد که طبق اعتقاد به تناسخ، در زندگي بعدي او اثر منفي خواهد داشت. مي‌توان گفت که مهم‌ترين اثر اين‌ کد اخلاقي، صلح در جهان است که به‌عنوان يک اصل در جهان براي انسان‌ها شناخته مي‌شود. در اين نوشتار به روش توصیفی ـ تحلیلی کد اخلاقي اهيمسا با بهره‌گيري از منابع ديني آنان تبيين شده، در ادامه لوازم و تعارض و راه‌حل‌هاي آن بیان می‌گردد.

قرآن و عهدین به‌عنوان منابع اصلی دو دین ابراهیمی (مسیحیت و اسلام) مورد استفاده است. در این بین با اضافه شدن سنت، نظرات مختلفی در باب رابطة این دو منبع اصلی با آن شکل گرفت. ازآنجاکه در اسلام و مسیحیت مذاهب مختلفی ایجاد شدند. در این مختصر برای انسجام بحث به شیوة توصیفی ـ تحلیلی به این موضوع پرداخته می‌شود، که از منظر امامیه و آئین کاتولیک رابطة قرآن و عهدین با سنت چگونه است؟ و سعی شده است تا با توجه به منابع هریک از این دو آئین، این رابطه بیان شود. برای روشن شدن نظر مورد قبول، از چهار دیدگاه کمک گرفته شده و مشخص شد که اولاً از نظر امامیه و آئین کاتولیک بین قرآن و عهدین با سنت رابطة طولی برقرار است؛ ثانیاً سنت در مسیحیت مقدم بر کتاب مقدس بوده و علت آن عدم کتابت کتاب مقدس در مسیحیت اولیه است؛ و در امامیه قرآن با سنت همراه بوده و بعد از کتابت قرآن کریم، سنت هم‌زمان حول آن شکل گرفته است.

يکي از حقايق مورد انتظار مؤمنان اماميه و نیز يهوديت ارتدکس، تشکيل حکومت ديني و کسب فيض حضور در کنار ولي خداست و در چشم‌داشت آن روز، دعاها مي‌کنند. ليکن در زمان حاضر منتظر آمدن آخرين منجي هستند تا تحت لِواي او به آن سعادت وعده داده‌شده و واقعي نائل شوند. هدف از اين نوشتار تبيين اين مطلب است که قبل از ظهور آخرين منجي، تشکيل حکومت ديني توسط مؤمنان جايز است يا خير؟ در اثر پيش‌رو به شيوة توصيفي ـ تحليلي و روش کتابخانه‌اي، سعي شده تا به اين مسئله پاسخ داده شود. با بررسي‌هاي صورت‌گرفته در منابع هرکدام از اين دو مذهب اين نتيجه حاصل شد که قبل از ظهور آخرين منجي، تشکيل حکومت ديني از منظر اماميه واجب و از منظر يهوديان ارتدکس حرام است.

دربارة چگونگی آفرینش، ديدگاه‌هاي گوناگوني در آثار فلاسفه و متکلمانِ وجود دارد که در نوشتار پیش‌رو به‌شيوة توصيفي‌تحليلي به بررسي اين مسئله پرداخته شده است. در اين مقاله تلاش بر اين است كه از منظر قرآن کریم و کتاب مقدس، نحوة آفرینش، واکاوی و تبیین شود. خلق از عدم، از بحث‌های مهمی است که باید از نظر دینی به آن پرداخت و در نهایت بحث‌های مرتبط با آن‌را روشن كرد؛ چراکه پایة بسياري از مسائل علمی و دینی است. در ادامه، خلطی که برخی مرتکب شده و حوزة دین و عقل را جدا کرده‌اند، در قالب یک اشکال مطرح شده و پاسخ آن از زبان اسلام ـ که تنها پاسخگو به این اشکال است ـ بیان گرديده است. در پايان، به نتیجة حاصل از بحث‌های صورت‌گرفته اشاره

یکی از بحث‌های مهم که در پژوهش‌های اخلاقی به آن پرداخته شده، مسئلة مسئولیت اخلاقی است که جنبه‌های مختلف آن، اعم از شرایط و گستره، مورد واکاوی و بررسی قرار گرفته است. بین مسئولیت اخلاقی و عامل اخلاقی تفاوت وجود دارد؛ گرچه ممکن است در برخی از شرایط مشترک باشند، لکن دو مسئلة متفاوت هستند. ازاین‌رو پرسشی که باید مورد تحقیق قرار گیرد این است که شرایط عامل اخلاقی چیست؟ تعریف مناسب برای آن کدام است؟ تا از خلط بین مسئولیت اخلاقی و عامل اخلاقی جلوگیری شود. در اثر پیش‌رو به شيوة توصيفي ـ تحليلي و روش کتابخانه‌اي، سعی شده است تا شرایط عامل اخلاقی از منظر امامیه و آئین کاتولیک، مورد بررسی قرار گیرد. در این نوشتار نشان داده می‌شود که شرایط عامل اخلاقی از منظر امامیه و آئین کاتولیک، با اندک تفاوتی، شباهت فراوانی با یکدیگر دارند. با توجه به بررسی‌های صورت‌گرفته، محور بحث در شرایط عامل اخلاقی، از منظر امامیه و آئین کاتولیک بحث تمییز است.