جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سنت و بدعت یکی از آموز­ه­های دین اسلام است که مورد اتفاق مذاهب مختلف می­باشد؛ اما ابن­تیمیه سنت تَرکیه را ابداع کرده و آن را یکی از منابعِ تشریع معرفی می­کند و به سبب آن، افعال مباح و بلکه مستحب را بدعت می­نامد؛ لذا اکثر مسلمانان را، به­دلیل عمل به این افعال، بدعت­گذار می­خواند؛ در حالی­که سنت تَرکیه­ای که ابن­تیمیه و اتباع ایشان مطرح می­کنند، مردود است؛ اما با فرض صحت سنت تَرکیه، در این نگاشته موارد مورد خدشه ابن­تیمیه، با استناد به سنت تَرکیه، استخراج‌ شده است؛ سپس با تمسک به عمل پیامبر6 و صحابه، پاسخ داده می‌شود. توسل، طلب حاجت، بنای بر قبور، برپایی عزاداری و جشن موالید از اموری است که ابن­تیمیه با استناد به سنت تَرکیه، آن را بدعت معرفی می‌کند. در این مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی، با آیات قرآن و سنت قطعی پیامبر6 و صحابه، پاسخ ابن­تیمیه داده خواهد ­شد.

دیوبندیه و سلفیه دو جریان مذهبی هستند که با هم اختلاف اساسی دارند. یکی از موارد اختلافی بین این دو جریان که تبعات فراوانی می­تواند بر آن مترتب شود، معنا و مفهوم اسلام و ایمان از دیدگاه این دو گروه است. در این مقاله سعی شده که با روش تحلیلی _ توصیفی، اسلام و ایمان از منظر دیوبندیه و سلفیه بررسی شود و اشتراکات و افتراقات آنها تبیین گردد. در این مقاله مشخص می­شود که دیوبندیه به پیروی از حنفیه و ماتریدیه، ورود در اسلام را به شهادتین یا هر چیزی که نشان دهنده اسلام یک فرد باشد بیان می­کند و ورود به ایمان را تصدیق و اعتقاد قلبی می‌داند؛ همچنین اسلام ظاهری مثبت احکام دنیوی می­شود و ایمان را به حداقلی و حداکثری تقسیم می­کنند. در ایمان حداقلی، صرف باور قلبی کفایت می­کند و عمل در آن دخیل نیست؛ اما ایمان حداکثری، ایمانی است که به­‌وسیله عمل شدت و ضعف می­یابد. سلفیه در اسلام اختلافی با دیوبندیه نداشته و صرف اقرار زبانی را برای اسلام کافی می­داند؛ اما در ایمان، مقابل دیوبندیه و حتی اهل سنت قرار می­گیرد؛ زیرا در ایمان حداقلی، تصدیق را به‌تنهایی کافی ندانسته و عمل را نیز در ایمان شرط می­دانند و دایره ایمان را کوچک جلوه می­دهند؛ اما با بررسی قرآن و سنت قطعی می‌توان فهمید که سلفیه مخالف شریعت عمل کرده و فهم ناصحیحی از ایمان ارائه می­کنند. خداوند در آیه 14 سوره حجرات، اسلام را به­معنای پذیرش ظاهری و ایمان را پذیرش و تصدیق قلبی معرفی کرده و در ایمان هیچ اشاره­ای به­عمل ندارد. در ضمن، اشاره به این نکته ضروری است که شیعه نیز مانند دیوبندیه و اهل سنت برخلاف سلفیه معتقدند که عمل داخل در دایره ایمان نیست؛ بلکه تنها در شدت و ضعف ایمان دخیل است و هر شخصی همراه اقرار لسانی بر پذیرش دین اسلام، اعتقاد قلبی را ضمیمه کند، داخل در دایره ایمان است.