جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پیش ‌از اسلام، سنتی حکم‌فرما بود که قرآن ‌کریم از آن به «جاهلیت‌ ‌اولی» تعبیر کرده است. قرآن به مناسبت‌های مختلف، اخلاق مردم عصر جاهلیت را مورد نکوهش قرار داده است. در نوشته حاضر تلاش بر این است که با توجه به آیات قرآنی و روایات روشن شود که جاهلیت به زمان مشخص و شرایط خاص منحصر نمی‌گردد، و تنها به معنای نادانی نیست، بلکه حالت نفسانی است که از منطق صحیح انسانی به دور بوده و حاکمیت خدا در امور زندگی را نمی‌پذیرد. جاهلیت یعنی فضایل اخلاقی انسانی تحت تأثیر تمایلات شهوی و غضبی، گم شود و رذایل حاکم گردد. از منظر قرآن جاهلیت به دو بخش اولی و مدرن قابل ‌تقسیم است که جاهلیت ‌اولی شاخصه‌هایی همچون ظن، تبرج، حمیّه و حکم جاهلیت دارد. پس ‌از این دوره، جاهلیت دیگری با شاخصه‌های نسبتاً مشابه آغاز شد که تا عصر حاضر ادامه و با جاهلیت ‌اولی مشابهت دارد. شاخصه‌هایی چون سکولاریسم، اومانیسم، لیبرالیسم، خرافات، تعصب، تکفیر، جنگ‌افروزی، نژادپرستی، فمینیسم، فقر، برده‌داری و احکام جاهلانه، استفاده ابزاری از زن، فساد اجتماعی و... . در این پژوهش از روش توصیفی- نقلی در بیان مطالب و از شیوه کتابخانه‌ای برای جمع-آوری استفاده‌شده است. حاصل این پژوهش، تبیین راه‌های برخورد قرآن و سنت با جاهلیت‌ مدرن از طریق اصول توحید، معاد، نبوت، عدل و امامت و همچنین از مسیر اصلاح اندیشه، ایمان به خدا، تقوا و پرهیزکاری، اصلاح وضعیت علمی و ارائه الگوی مناسب، توجه و نگرش دقیق به ایمان به آخرت، ادب و تواضع، عفت و پاک‌دامنی، پرهیز از جلوه‌گری و درنهایت، مهدویت، و مقابله آن با جاهلیت است.