جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

واژة امنيت، مصدر جعلي از مادۀ امن است. کلمه امن در لغت به‌معناي اطمينان‌خاطر، احساس آرامش و نبود هراس و نگراني است. براساس اين تعريف، واژه‌هاي امن و امنيت، هر دو دربردارندۀ ابعاد ايجابي و سلبي است؛ يعني ازيک‌سو، بيانگر اطمينان و آرامش رواني، و از سوي ديگر، بيانگر نبود ترس و نگراني هستند. امنيت رواني عبارت است از: احساس نسبي رهايي از خطر، رهاورد اين احساس، حالتي خوشايند است که آرامش جسمي و رواني را به‌دنبال دارد. پژوهش حاضر کوشيده تا با بهره‌گيري از دانش فقه و روان‌شناسي، مؤلفه‌هاي امنيت‌سوز در عرصة امنيت رواني خانواده را بررسي و با طرح راهکارهاي امنيت‌ساز براساس اين دو دانش، سازوکار تأمين امنيت رواني را پيش‌روي مخاطب خود قرار دهد. مقاله با روش تحليلي ـ توصيفي و با بهره‌گيري از ديدگاه امنيتي شهيد اول که آن را تحت عنوان «مصالح خمسه» در فقه بيان کرده، موضوعات محوري در حوزة امنيت رواني را مورد واکاوي قرار داده، و از سوي ديگر، با استفاده از دانش روان‌شناسي نقاط مشترک و حتي متضاد اين دو دانش در عرصة امنيت رواني را مورد بررسي قرار داده است. اما با توجه به ظرفيت محدود مقاله، تلاش شده تا محوري‌ترين عوامل امنيت‌سوز و امنيت‌ساز مورد توجه قرار گيرد. بنابراين پرداختن به ساير مؤلفه‌هاي امنيت رواني از حوصلة اين پژوهش خارج است.

رفتار حمایتی رفتاری است که به قصد کمک‌کردن به دیگران صرفاً به خاطر نوع‌دوستی و خیرخواهی و نه به منظور رسیدن به منفعت خاصی انجام می‌شود. پژوهش حاضر به هدف شناسایی رفتار حمایتی و شیوه‌های آن از نگاه قرآن و روان‌شناسی تدوین شده است. روش پژوهش در این تحقیق تحلیل محتواست و با مراجعه به منابع روان‌شناسی و اسلامی به مفهوم‌شناسی و شناسایی شیوه‌های آن براساس اسناد موجود در این منابع پرداخته است. نتایج پژوهش نشان داد که رفتار حمایتی به سه شکل مالی، عاطفی و رفتاری صورت می‌گیرد؛ همچنین نتایج تحقیق نشان داد که از نگاه منابع اسلامی تنها هنگامی از رفتار حمایتی نهی می‌شود که اولاً، سبب تقویت دشمنان و دشمنی آنها با اسلام بشود؛ ثانیاً، به تقویت صفات منفی مانند تنبلی و احساس ذلت بیانجامد؛ همچنین شیوه‌های رفتار حمایتی عبارتند از: شیوه‌های شناختی رفتار حمایتی؛ شیوه‌های عاطفی رفتار حمایتی؛ شیوه‌های رفتاری رفتار حمایتی. در یک تقسیم‌بندی دیگر می‌توان شیوه‌های رفتار حمایتی از نگاه قرآن را به شیوه‌های عملی و کلامی تقسیم کرد.