جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این تحقیق با بررسی یکی از ویژگی‏های منشی ‏هدایت‏گر‏ اخلاقی که درصدد راهنمایی دیگران به انجام کار خوب و ترک کار بد است؛ یعنی ‏خوش‏خلقی- تندخلقی، به تحلیل نقش آن‏ها در متقاعدسازی مخاطب پرداخته شده است. بررسی متون نقلی و تحلیل منطقی، این نتیجه را به دست داده است که هر یک از منش خوش‌خلقی و تندخلقی، در متقاعدسازی مخاطب نقش دارند. برای ‏خوش‏خلقی طبق اطلاعات به دست آمده از متون و مشارکت کنندگان در تحقیق، 25 کد رفتاری متقاعدکننده برشمرده شده و در میان مصادیق متعدد تندخلقی، پنج رفتار «واکنش اعراضی»‏، «عبوست»‏، «عدم مدارا»‏، «عتاب» و «مهار خشم»، از منظر آیات و روایات مورد تحقیق قرار گرفته است. این تحقیق بیان‏گر آن است که ‏خوش‏خلقی و تندخلقی - هر یک - از دو مسیر مرکزی و پیرامونی، به متقاعدسازی مخاطب منجر می‏شوند.

چکیـده : منشأ آنچه که فاعلهای مختار انجام می دهند می تواند انگیزه های متعددی داشته باشد ،گاهی کاستی و نقص فاعل است که با انجام فعل رفع کاستی از خود می کند ،و یا با انجام دادن کاری رفع کمبود از دیگران می نماید. و گاهی برای دستیابی به سود و رساندن نفعی به دیگری عملی را صورت می دهد. پدید آورنده ی عالم فاعل مختاری است که بنا بر نظر محققین و اندیشمندان نمی توان افعال حضرتش را خالی از غرض دانست؛ چرا که فعل بی هدف و بدون غایت ،پوچ و بیهوده می باشد. اما غایت وغرض الهی که بر افعالش بویژه خلقت جهان مترتب است، بسیار بلند مرتبه تر و شریف تر از اهدافی است که در فاعل هایی مانند انسان نسبت به انجام کارهایش متصور است. در این نوشتار ضمن بیان هدفداری خلقت مخلوقات، اقوال و آراء صاحب نظران سه دیدگاه فکری معرفتی کلام، فلسفه و عرفان ،که هر یک از آنها با نظری خاص به نظام هستی نگریسته اند بیان کرده ایم.و در این میان با نقل آرای صاحب نظران مورد نظر و ارائه ی استدلالهای موافق ومخالف ، در نقض و ابرام بحث ازرهگذر براهین عقلی و نقلی ،مسائل متعدد و گوناگون در موضوع هدفمندی آفرینش را مورد مطالعه، بررسی و تدقیق قرار داده ایم . نوشته ی حاضر در پی تبیین و اثبات این مطلب است که هدف و غایت خداوند از خلقت مخلوقات، والاتر و شریف تر از هدف و غایتی است که انسان محدود تصور می کند.

بصیرت، قوه‌ای برگرفته از نیروی معنوی باطنی و فهم و درک عمیقی است که زمینه تشخیص حق از باطل و انتخاب راه درست از غلط را برای انسان فراهم می‌سازد. بصیرت دارای مراتبی است که هر کس به میزان استعداد و توان و تلاش خود به آن دست می‌یابد. رابطه ایمان و معنویت با بصیرت این‏گونه است که، ایمان موتور و بصیرت چراغ، قطب‏نما و نورافکن‏است. برخی عواملی که موجب تحصیل و تقویت بصیرت می‌شود عبارتند از آگاهی، تفکر و تعقل در امور، تفقه در دین، عاقبت اندیشی؛ و در آنجا که اندیشه ما یاری نمی‌دهد سوال کردن، مشورت گرفتن و عبرت گرفتن از گذشته‌ها می‌تواند ما را به بصیرت برساند. اما بدون توفیق الهی دست‌یابی به بصیرت ممکن نیست و بعد از دستیابی نیز از آنجا که نور گوهر عقل، گاهی با غبار جهل و نادانی و غفلت، تعصب و لجاجت، حب دنیا، هوای نفس و گناه و... کم فروغ می‌شود، لازم است با زهد و تقوای الهی، این گرد و غبار را زدود و با یاد و ذکر الهی به آن قلب جلا بخشید و با همنشینی با علمای ربانی، هم آگاهی افزایی کنیم و هم معنویت و نورانیت کسب نماییم، تا بصیرتمان افزایش یابد. بهره گیری از قرآن و تدبر در آن همچنین تمسک به سیره اهل بیت (ع) نیز از مهمترین راه‌‌های کسب بصیرت می‌باشند. البته شرایط محیط خانوادگی، تعلیم و تربیت و فضای سیاسی اجتماعی که فرد در آن رشد و نمو یافته بسیار تاثیر گذار در بصیرت وی خواهد بود. رهبر معظم انقلاب همواره در سخنان و فرمایشات خویش برضرورت و اهمیت و فواید بصیرت تاکید داشتند و مبانی بصیرت را ایمان و معنویت، تقوا، قرآن، ولایت‌مداری، آگاهی سیاسی، شناخت تاریخی و عبرت از آن فرمودند و دنیاطلبی و ترس را دو مانع مهم در بصیرت ذکر نمودند. ایشان کارکردها و راهبردهای بصیرت را دشمن شناسی، جریان شناسی و جبهه شناسی، تکلیف شناسی، موقع شناسی و آینده شناسی برشمردند و مخاطبان بصیرت را خواص جامعه، جوانان، دانشجویان ذکر کرده و الگوهایی بصیرت را حضرت علی(ع)، عماریاسر، امام حسین(ع)، حضرت عباس(ع)، امام خمینی(ره) و شهدا، جانبازان و آزادگان ذکر کردند. ایشان مهمترین بزهنگاه و کاربرد بصیرت را در فتنه می‌دانند و فتنه را با توجه به کلام حضرت علی (ع) امتزاج حق و باطل معنا کردند و دنیاطلبی را عامل ایجاد فتنه و هدف از فتنه را ایجاد اختلاف در بین جامعه اسلامی و راه مقابله با فتنه و جنگ نرم دشمن را مجهز شدن به ابزار بصیرت، تمسک به قرآن و اهل بیت (ع)، ایمان، آگاهی، شناخت شاخص‌ها و تبیین و روشنگری عنوان کردند. بی ?تردید تثبیت نظام جمهوری اسلامی?در ایران، محصول بصیرت جامعه ایرانی- اسلامی ?و تداوم این نظام نیز در گرو «بصیرت» اکثریت قاطع این مردم مؤمن و متعهد به آرمان‌های نظام مقدس جمهوری اسلامی?می‌باشد.

یکی از مفاهیم بکار رفته در قرآن کریم که دارای اهمیت فوق العاده و دارای معنایی بس ژرف و قابل تأمل است، واژه امت است. مفسرین بزرگ شیعه و اهل سنت در تفسیر و تبیین امت به معانی گوناگونی اشاره کرده‌اند که می‌توان از جمله جامعه، گروه، پیشوا و امام، زمان ، صنف خاص و پیروان را نام برد. اگرچه امت در قرآن و احادیث در معانی متعدد بکار رفته است، اما استعمال غالب آن در معنای جامعه‌¬یی است که عقیده و آرمان واحد آحاد آن جامعه را به هم پیوند می‌دهد. امت به این معنا دارای احکام، سُنن و قوانین حاکم است که می‌توان برخی از آنها را قوانین حاکم بر جامعه تلقی کرده و با ساختارمند کردن آنها نوعی جامعه شناسی اسلامی را تدوین نمود. از منظر قرآن کریم امت دارای ویژگی‌ها و احکامی همچون ایمان به خدا، حق گرایی و دعوت به حق، تعادل و میانه‌روی، ممتازبودن، برادری و اخوّت، مودت و همدلی، احسان و نیکی، امنیت و آرامش، استقلال و خوداتکایی؛ حیات و مرگ، عزت، تغییرات و تحولات است. یک سلسله علل و عوامل باعث اعتلای امت می‌شوند از جمله: ایمان امت به مبدأ و معاد، توحید، تقوا، عدالت اجتماعی، شکر و سپاس نعمت‌ها، عبودیت و عبادت، اخلاق نیک انسانی. امور و عواملی هم باعث انحطاط امت‌ها و اضمحلال آنها می‌شود مانند: جهل و تکذیب نسبت به مبدأ و معاد، کفر و عناد و لجاجت نسبت به رسولان الهی، ظلم و جور؛ تفرقه و تشتّت، اختلاف طبقاتی، طغیان مترفین، از بین رفتن روحیه قناعت و اعتدال در مصرف و شایع شدن گناهان کبیره.

با بررسی تاریخی کلام شیعی در ایران به این نتیجه می رسیم که شکل گیری کلام شیعی، تاریخی به وسعت تاریخ شکل گیری تشیع در ایران دارد که در این تاریخ پرفراز و نشیب مبانی کلامی مختلفی در ایران شکل گرفت، اما در عصر صفویه این علم به شکوفایی رسیده صفویه حمایت زیادی از علوم و به خصوص علم کلام شیعی داشته با انتقال پایتخت صفویه به اصفهان، علمای زیادی به اصفهان مهاجرت کرده و مدارسی تأسیس نمودند. گرایش های مختلف کلامی همراه شکوفایی علم کلام پا به عرصه رقابت گذاشتند، کتب کلامی بسیاری نوشته شد. متکلمین برای ترویج تشیع و مبارزه با افکار انحرافی رساله ها و کتاب های متعددی نوشتند. هرچند در عصر صفویه در اصفهان مکتب کلام اخباری به اوج خود رسید اما صدرالمتالهین و میرداماد کلام را با عرفان آمیختند و مکتب کلامی نوینی را از ترکیب فلسفه اشراق با کلام عرفانی پدید آوردنده این آمیخته شدن کلام و فلسفه در بوجود آمدن حکمت متعالیه مؤثر بوده است اندیشمندانی نظیر میرداماد، صدرالمتالهین، فیض کاشانی، عبدالرزاق لاهیجی، قاضی سعید قمی، خوانساری و محمد باقر مجلسی از متکلمین برجسته عصر صفویه به شمارمی روند.چندان نیاز به توضیح نیست که بزرگانی همچون صدرالمتألهین و علامه مجلسی هر چند در زمره فیلسوفان و محدثان بزرگ شیعه هستند، اما از جهت پرداختن به مباحث کلامی از متکلمین برجسته هم می باشند.

آنچه در پیش رو دارید تحقیقی درباره توحید عبادی از منظر علامه حلّی و ابن تیمیه است. علامه حلّی از متکلمین و فقهای بزرگ مکتب امامیه و ابن تیمیه از علمای حنبلی مذهب و مؤسس فرق? سلفیه است. سلفیه، اصطلاحی نوظهور در تاریخ اندیشه اسلامی است که گروهی از اهل حدیث و پیروان احمدبن حنبل، ابن تیمیه و محمدبن عبدالوهاب برای خویش برگزیده اند. آنها شعار خود را تمسک به قرآن و سنّت و پیروی از سلف صالح، یعنی اصحاب رسول خدا(ص) و تابعین اصحاب و تابعینِ تابعین قرار داده اند که تقریباً مسلمانان سه قرن اول اسلام را تشکیل می دهد. سلفیه در روش شناخت نقل گرا و در فهم نقل، ظاهرگرا هستند. و چون عقل را قادر و شایسته فهم معارف الهی نمی دانند، رسالت آن را تنها فهم سخنان سلف صالح بر می شمارند. بر اساس مبانی معرفتی و هستی شناسی سلفیه، خدا موجودی قدیم، یکتا و بی شریک می باشد. لکن همانند انسان صفاتی زائد بر ذات و متغایر با یکدیگر دارد. سلفیه در تبیین و تفسیر صفات الهی از حیث معنا شناسی بر اساس اصل ظاهرگرایی در قرآن و سنّت، به تبعیّت از اصحاب حدیث به معانی ظاهری و عامیانه این صفات بسنده کرده و چون آنها را از متشابهات دانسته، کیفیتشان را مجهول و سوال از آن را بدعت می دانند. لذا قائلند که تنها باید بدانها ایمان آورد زیرا حقیقت را فقط خدا می داند و بس. در نتیجه توحید سلفیه بر خلاف آموزه های دینی تنها با وحدت عددی سازگار است. ابن تیمیه بر خلاف حکم عقل و سنّت الهی تمسک به اسباب و وسائط را نوعی شرک و منافی با عقائد توحیدی مسلمین می داند. و از آنجا که توحید را یا منحصر در عبادت می بیند و یا برای سایر مراتب آن تأثری در ایمان قائل نمی باشد، هر گونه توسل به غیر خداوند را به هر انگیزه و اعتقادی که باشد، بدعت و شرک در عبادت می شمارد. او در این حکم فرقی بین توسل به اولیاء الهی و بت ها و تماثیلی که مشرکین عصر جاهلیت می پرستیدند قائل نیست. از آنجا که او ثمر? وجودی پیامبر برای امّت و رابطه امّت با نبی را منحصر به زمان حیات دنیوی ایشان می داند، استغفار و شفاعت پیامبر در حق امّت را در عالم برزخ، تا روز قیامت غیر ممکن و یا بی فایده می شمارد. لذا بر همین مبنا مخاطب قرار دادن پیامبر(ص) برای طلب استغفار، شفاعت، توسل و تبرک جستن به آن حضرت را بدعت و منافی با توحید عبادی می داند. در مقابل این دیدگاه، آراء و عقائد علامه حلّی و سایر شاگردان مکتب عترت طاهره قرار می گیرد که با تعریفی که ایشان برای توحید و عبادت بر اساس منطق قرآن و سنّت ارائه می دهند، بطلان این عقاید ابن تیمیه و سلفیه روشن و مبرهن میگردد.

آنچه برای همگان میسور است و می‌توانند در زندگی خود از آن استفاده کنند، تجربه است. تجربه‌های شخصی و تجربه‌های اندوخته شده توسط دیگران، هر دو چراغ راه زندگی است و می‌تواند راهگشای آینده همگان باشد چه اقتضای عقل این است که انسان تجارب خویش را حفظ و آن‌ها را به دست فراموشی نسپارد، و بهترین تجربه آن است که در اعمال و رفتار انسان مؤثر واقع شود و در مقام عمل بهترین واعظ و راهنمای او گردد: وَ خَیْرُ ما جَرَّبْتَ ما وَعَظَکَ؛ بهترین تجارب آن است که تو را موعظه کنند؛ یعنی در مقام عمل در تو اثر بگذارند و تو از آن‌ها متأثر و متّعظ گردی و پند بگیری. تجربه به انواع مختلف تقسیم می¬شود :تجربه حسی، تجربه اخلاقی، تجربه زیباشناختی و تجربه دینی. تجربه در علوم مختلف (چه علوم طبیعی و چه علوم انسانی) اهمیت و ارزش فراوان دارد و یکی از روش های مهم کسب دانش و علم درباره انسان و جهان آفرینش است. تجربه و اقسام آن درآموزه های دینی هم ، به عنوان یک اصلِ پذیرفته شده است و در آیات و روایات فراوان از جنبه های مختلف آن بحث شده است . قرآن کریم، تجربه را از جنبه معرفت شناختی دارای حجیت می¬شناسد و در بسیاری مواقع، به جای بکار گیری براهین عقلی ـ فلسفی ، از تجربه محسوس انسانها کمک می‌گیرد. در مورد حقیقت و هویت تجربه دینی نظریه¬های مختلفی وجود دارد. نظریه برگزیده درباره تجربه دینی این است که تجربه دینی نوعی مواجهه با خداوند یا امور ماوراء طبیعی یا مقدس است و مواجهه به معنی شناخت مستقیم حضوری و بی واسطه است. این نوع از تجربه خود به چند نوع تقسیم می‌شود : 1 – تجارب تفسیری 2 – تجارب شبه حسی 3 - تجارب وحیانی 4 - تجارب احیاگر 5 – تجارب مینویی 6 – تجارب عرفانی

فاقد چکیده

فاقد چکیده