جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اندیشه و تفکر از اصلی­ترین مفاهیمی هستند که در قرآن کریم و کتب روایی تفسیری به آن­ها توصیه اکید شده است. از طرفی همین واژگان در آثار ­جیدو کریشنامورتی نیز با زاویه نگاه متفاوت­تری به وفور به چشم می‏خورد. حال مسئله این است که آیا تفکر و اندیشه در نگاه اندیشمندان دینی هم­چون علامه طباطبایی و کریشنامورتی یکسان است یا تفاوت­هایی دارند. برای پژوهش در این باره از روش تحلیلی-توصیفی و با مطالعه آثار علامه طباطبایی و نیز آثار مکتوب کریشنامورتی استفاده شده است. در ابتدا علامه به­طور مطلق موافق تفکر و اندیشه و در مقابل، کریشنامورتی مخالف تفکر و اندیشه به نظر می­رسد؛ ولی با کمی تدقیق این نتیجه حاصل می­شود که هم علامه و هم کریشنا موافق تفکر و اندیشه هستند، ولی هر دو به نوعی تفکر و اندیشه را به صحیح و ناصحیح تقسیم کرده و نوع اول را تأیید و نوع دوم را رد می‏کنند. البته دیدگاه علامه طباطبایی و کریشنامورتی در مورد تفکر و اندیشه کاملاً منطبق بر هم نبوده و وجوه اشتراک و افتراق­هایی با هم دارند.

کریشنا مورتی به‌عنوان عارف، متفکر، نویسنده و سخنران در جهان معروف است. یکی از اصلی‌ترین مولفه‌های فکری کریشنا مورتی (1895 -1986) دیدگاه خاص ایشان در مورد دانش است. اندیشه کریشنا در مورد دانش با نگرش اسلام تفاوت‌های زیادی دارد. لذا در این نوشته دیدگاه ایشان با نگرش اسلام به دانش به‌صورت تطبیقی و به روش کتابخانه‌ای مقایسه شده و به روش توصیفی-تحلیلی پردازش گشت و مسجل شد با اینکه دیدگاه ایشان به دانش در مواردی همسان با دیدگاه اسلام است اما در بیشتر موارد نگاهشان به دانش کاملاً متفاوت با نگاه اسلام بوده و حتی در مواردی نیز متضاد است. از دید کریشنا مورتی دانش علت کرختی ذهن، جنگ‌ها و ویرانی‌ها، بی‌ثباتی انسان، اسارت ذهن، شرطی‌شدن و مانع تغییر روانی، همراه با جهالت، مانع خرد و آزادی انسان بوده و مطرود است. این در حالی است که هدایت انسان بوسیله‌ علم طبق آیات و روایات ائمه معصومین مورد تاکید اسلام است. قرآن، پرورش عقل و اندیشه را یکی از عوامل و عناصر سازنده انسان می‌داند که سبب تکامل او می‌شود. بنابر آموزه‌های اسلام آنچه موجب بی‌ثباتی و سردرگمی انسان می‌شود جهل و ندانستن است. بر اساس قرآن، نظر کریشنا مورتی مبنی بر اینکه دانشی که به‌عنوان وسیله‌ای برای هدایت انسان در درون به کار گیرد مانعی برای کشف محسوب می-شود، مردود است. لذا اندیشه و نگاه مورتی به دانش در کل از دید اسلام مطرود و غیرقابل قبول است.

آیه 17 سوره هود از جمله آیاتی است که به دلیل ارتباط آن با ولایتِ امام علی (ع) و نیز ابهام در مصادیق واژگان «شاهد»، «بینه» و «صاحب بینه» در میان دانشمندان مورد بحث قرار گرفته است. گردآوری اطلاعات در این مقاله کتابخانه‌ای و پردازش آن‌ها به روش تطبیقی و تحلیلی است. در این مقاله پس از بررسی مبانی فکری و اعتقادی و رویکرد علامه طباطبایی و رشیدرضا و نیز بستر و پیشینه­ی فکری این دو مفسر شیعه و سنی، به مصادیق واژه­های مذکور پرداخته شده است. بر این اساس علامه طباطبایی با تکیه بر ادله برون متنی و درون متنی بر این باور است که مصداق «شاهد» از باب تطبیق، امام علی(ع) بوده و مراد از «بینه» مطلق بصیرت الهی می‌باشد و نیز جمله «أفَمَنْ کانَ عَلی‏ بَیِّنَهٍ مِنْ رَبِّه»ِ را منطبق بر رسول‌خدا(ص) دانسته و «صاحب بینه» را منحصر در رسول خدا نمی‌داند. در مقابل، رشیدرضا «بینه» را به معنای حجت عقلی و نور فطری دانسته و معتقد است که مراد از «صاحب بینه» کسانی هستند که در زندگی خود چیزی غیر از لذات و زینتهای دنیا را نمی‌خواهند. همچنین او یکی از مصادیق «شاهد» را قرآن دانسته‌ است.

برداشت‌های انحرافی از مسئله «انتظار»، رفتارهای غلط، از جمله احساس رفع تکلیف و رها کردن وظایف را در پی دارد. این نوشتار به دنبال پاسخ به این سوال است که چه برداشت‌های انحرافی در مسئله انتظار وجود دارد و چگونه می‌توان این برداشت‌های انحرافی را نقد کرد. روش جمع‌آوری مطالب این تحقیق کتابخانه‌ای است و پردازش آن‌ها به روش توصیفی _تحلیلی انجام پذیرفته ‌است. این مقاله ابتدا به انحرافاتی مانند سکوت، خانه‌نشینی و رها کردن وظایف دینی و مهدوی، رها کردن امر به معروف و نهی از منکر، فراهم کردن بستر گناه برای ظهور حضرت‌مهدی؟عج؟ و غیره اشاره کرده و سپس با عرضه بر دیدگاه‌های رهبری؟مد؟ این انحرافات مردود دانسته ‌شده است. ایشان برای تحقق حکومت مهدوی، خودسازی و آماده‌ شدن و احساس تکلیف را برای مبارزه با ظلم و استبداد ضروری می‌دانند و معتقدند باید با کوشش و تلاش مقدمات ظهور و زمینه‌های تشکیل حکومت جهانی را فراهم کرد.