جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«محمد عابد الجابری» یکی از اندیشمندان معاصر عرب است که سهمی ویژه در تحول فهم و برداشت از تاریخ اسلام در مطالعات معاصر دارد. وی با ارائه‌ی پروژه‌ی نقد عقل عربی، به نقد فرهنگ و تمدن اسلامی‌پرداخت و در جریان‌های فکری مغرب و جهان اسلام جایگاه ویژه‌ای یافت. این نوشتار درصدد پاسخ به این پرسش است که جایگاه محمد عابد الجابری در جریان‌های فکری مغرب چیست؟ جریان‌های مهم در جهان اسلام عبارت است از: ناسیونالیسم، کمونیسم، سلفی‌گری، لیبرالیسم، تشیع، بنیادگرایی اسلامی، صوفیه. در مغرب، سه جریان عمده‌ی لیبرالیسم، سلفی‌گری و صوفیه وجود دارد. جابری در جریان‌های فکری مغرب، در جریان مختلطی از این سه ارزیابی می‌شود. هدف ما در این پژوهش، تحلیل جایگاه جابری در جریان‌های فکری مذکور در مغرب است. روش در این پژوهش، تحلیلی- توصیفی خواهد بود.

محمد عابد الجابری (1936-2010) از اندیشمندان معاصر عرب است که سهمی ویژه در تحول فهم و برداشت از تاریخ اسلام دارد. شیعه‌شناسی جابری حاصل پژوهش‌هایش درباره تشیع است که در آثار او پراکنده است. این نوشتار در صدد پاسخ به این پرسش اصلی است که: شاخص‌های ارتباط میان تشیع و تصوف از دیدگاه جابری چیست؟ هدف پژوهش حاضر بیان دیدگاه جابری درباره یکی‌بودن عوامل پیدایش تشیع و تصوف، و نیز یکی‌بودن آموزه‌های تشیع و تصوف است. در ادامه به نقد دیدگاه جابری می‌پردازیم. روش پژوهش حاضر توصیف دیدگاه جابری در زمینه ارتباط تشیع و تصوف است و با تحلیل دیدگاه او به نقد دیدگاهش خواهیم پرداخت. جابری تشیع را ناقص شناخته و دیدگاهی هم که در این زمینه مطرح می‌کند ناقص است. وی برای یکی‌بودن این دو جریان فکری شاخص‌هایی برمی‌شمرد، اما این شاخص‌ها برای اثبات مدعای یکی‌بودن کافی نیست. بنابراین، نقدهای جدی بر شناخت جابری از تشیع و تصوف وارد است.