جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

بازکاوی انواع نسبت میان دین و عرفان با تأکید بر رئوس ثمانیه

نویسنده:

حامد آل یمین

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

مشخصات اثر

عنوان :

تأثیر زیست دینی حسن البنّا بر هویت عرفانی اخوان‌المسلمین

نویسنده:

حامد آل یمین

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

مراجع نسخه PDF

چکیده :

اخوان‌المسلمین یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین نهادها و جریان‌های فرهنگی و سیاسی‌اجتماعی معاصر در جهان اسلام است. تأثیر حسن البنّا، به عنوان مؤسس اخوان‌المسلمین، در این جماعت به‌خصوص نوع زیست دینی‌اش، که تصوف و عرفان است، انکارپذیر نیست. رویکرد دینی وی متأثر از تصوف و عرفان به دوران نوجوانی‌اش باز می‌گردد. در این دوران او از مریدان رسمی طریقه‌ای صوفی به نام «طریقه حصافیه شاذلیه» بود و تحت تأثیر و تعلیم شیخ و مؤسس این طریقه عرفانی قرار داشت. از تأسیس اخوان‌المسلمین، طرح‌ریزی و نظام سلسله‌مراتبی‌اش تا ارتباط میان اعضا با یکدیگر و با مرشد عام، همگی برگرفته از زیست دینی متأثر از تصوف و عرفان است که در تار و پود اخوان‌المسلمین نفوذ کرده است. سعی وی در به‌کاربستن محتوا و روش صوفیانه همواره انتقادهایی را از جانب سلفیه در پی داشته است. اگرچه اخوان‌المسلمین پس از مدتی از تصوف و عرفان فاصله گرفتند و در زمره جماعت‌های سلفی به شمار آمدند، اما نفوذ زیست دینی متأثر از تصوف و عرفان از طریق حسن البنّا در لایه‌های درونی اخوان‌المسلمین، امروزه نیز دیده می‌شود. تأکید بر این رویکرد صوفیانه و عارفانه در اخوان‌المسلمین می‌تواند مانعی برای به افراط کشیده‌شدن اخوان‌المسلمین به سمت سلفیت باشد. این بررسی، زیست دینی ناشی از تصوف و عرفان حسن البنّا را در پی‌ریزی جماعت اخوان‌المسلمین نشان می‌دهد و تحلیل می‌کند.

صفحات :

از صفحه 86 تا 108

مشخصات اثر

عنوان :

تحلیل رابطه تصوف و الازهر در دو قرن اخیر

نویسنده:

حامد آل یمین، ابراهیم کلانتری، محمد نصیری، رمضان رضایی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

متن ناقص پایان نامه

چکیده :

چکیده الأزهر و تصوف دو نهاد و جریان دینی هستند که با سابقه حضور هزار ساله در مصر نقش بسزایی در شکلگیری فرهنگ و تمدن اسلامی مصر و جهان اسلام، در گذشته و حال داشته اند. میزان تأثیر و نفوذ این دو نهاد بدیل و رقیبی در مصر نداشته و دامنه آن مرزهای مصر را درنوردیده و در اقصی نقاط جهان اسلام نیز نفوذ کرده است. تصوف و الأزهر در طول تاریخ مصر نه تنها با یکدیگر رقابتی نداشتند، بلکه تعامل و همکاری این دوجریان همانند همکاری درون یک نهاد بوده است. عضویت و حضور عالمان الأزهر در طرق صوفیه؛ و نیز عضویت صوفیان در الأزهر باعثرواج عنوان فقیه متصوف و یا صوفی متفقه؛ و رهیافت و نگرش تقریباً همسان و مشترک این دو نهاد نسبت به برخی از مهمترین آموزههای اسلام را نشان می دهد. از علل و اسباب همگرائی این دو جریان دینی، پذیرشتبعیتمطلق از حاکم به عنوان یک اصل دینی است. این رویکرد باعث شده است تا این دو نهاد در جهت تحکیم قدرت حاکمان قرارگرفته؛ و در مقابل، حمایت دولت ها از این دو نهاد و تقویت آنها را در پی داشته است. متهم کردن صوفیان به کفر، شرک و بدعت به خاطر اعتقاد ایشان به اولیاء و توسل، زیارت، نذر، برگزاری سالگرد میلاد و... برای ایشان، از سوی وهابیت، مخالفت صوفیان و عالمان الأزهر را برانگیختو باعث شد تا ایشان درکنار هم، به روش های مختلف در صدد مقابله با این اتهامات برآیند. آن دسته از عالمان الأزهر که جزء جریان نواندیشی و اصلاح تعریف می شوند انتقادات شان به الأزهر و تصوف باعث نزدیکی ایشان به وهابیت نشد. زیرا تعارض های کلامی و فقهی الأزهر با سلفیه وهابی از ابتدای شکلگیری در مواردی که میان الأزهر و تصوف وفاق وجود دارد از جمله عوامل همگرایی الأزهر و تصوف بوده و هست. نفوذ جریان وهابیت در مصر قرن بیستم، دو جریان معتدل تصوف و الأزهر را نیز تحت تأثیر قرار داد و عاملی برای تغییر رویکرد برخی از اعضای جدید این دو نهاد، به سوی وهابیت شد. این پژوهش با گردآوری دادههای اسنادی و کتابخانهای، به توصیف و تحلیل این مسأله بپردازد. واژگان کلیدی: تصوف، الأزهر، سلفیه، مصر، وهابیت، فرهنگ و تمدن اسلامی.

مشخصات اثر

عنوان :

رویکرد باطنی شهید ثانی به شریعت : نقد و نظر

نویسنده:

حامد آل یمین , محمد سوری , محمدرضا موسوی فراز

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

چکیده :

فهم باطنی از شریعت در میان عالمان شیعی با فراز و فرودهایی در طول تاریخ همراه بوده است. اگرچه کمتر عالم شیعی می‌توان یافت که منکر باطن برای دین باشد، نبود توجه کافی به باطن شریعت نوعی ظاهرگرایی افراطی و خشک ضد عرفانی را در میان عالمان شیعی می‌نمایاند. در این میان، نگاه باطنی شهید ثانی هم‌سو با رویکرد رایج در میان عارفان مسلمان است. از نگاه وی، اصالت‌دادن به باطن و تبعی‌دانستن ظاهر بر اهمیت بُعد باطنی دین می‌افزاید. بنابر این رویکرد، عالمان رسمی محتاج عالمان حقیقی‌ای هستند که بر علوم حقیقی اشراف دارند و جایگاه ایشان بسیار برتر از عالمان ظاهری است. به باور شهید ثانی، در میان اعضا و اعمال انسان نیز، قلب و اعمال مربوط به آن اصل و مقصد دین است. وی در مقام فقیهی بنام افزون بر توجه به علوم ظاهری همچون فقه و انجام‌دادن عبادت‌ها و فهم قرآن، بدون انکار ظواهر و کاستن از اهمیت آن، همواره جانب باطنِ حقیقت را به‌عنوان امر اصیل رعایت کرده است. از رهگذر توجه به رویکرد باطنی عالمان و فقیهان بنام امامیه، می‌توان از خطر ظاهر‌گرایی که در میان برخی از عالمان اهل سنت و حتی عالمان شیعی درحال رواج است دور ماند.

صفحات :

از صفحه 31 تا 50

مشخصات اثر

عنوان :

مناسبات تصوف و الازهر با وهابیت در مصر (مطالعه موردی: رویکرد عبدالحلیم محمود)

نویسنده:

محمد نصیری , ابراهیم کلانتری , رمضان رضایی , حامد آل یمین

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

اديان و عرفان (مقالات و بررسي هاي سابق),

کلیدواژه‌های اصلی :

تصوف (صوفیگری) , وهابیت , سلفیه , الازهر

چکیده :

رشد روزافزون جریان وهابیت در سرزمین‎های اسلامی، به‎ویژه در مصر، از گذشته تا کنون یکی از مهم‎ترین دغدغه‎های عالمان الازهر بوده است. مشایخ الازهر برای تقابل با وهابیت براساس شرایط زمانی رویکردهای مختلفی را پی گرفته‎اند. در این میان نقش عبدالحلیم محمود، بسیار قابل تأمل است. رویکرد وی در تقابل با وهابیت، ایجابی و معطوف به تقویت جریان رقیب سلفیت، یعنی تصوف بوده است. عبدالحلیم محمود کوشیده است باترویج تصوف ازطریق نشان دادن صوفیان بزرگ به‎عنوان الگوی کامل، در قالبی همه فهم و جذاب، به مقابلة با وهابیت بپردازد. علاوه براین انتشار آموزه‎ها و تعالیم صوفیانه از راه‎های گوناگون، به‎ویژه در دورانی که خود با عنوان امام اکبر الازهر شناخته بود، نقش مهمی در گسترش و عمق بخشیدن به فرهنگ معنوی- اخلاقی و منعطف تصوف و کم کردن تأثیر وهابیت، رویکرد خشن و فرهنگ تکفیری آن داشت. واقعیاتی که باعث شد تا علاقة مردم به فرهنگ و آداب و رسوم صوفیانه همچون زیارت، توسل و برگزاری مراسم میلاد اهل بیت پیامبراکرم و اولیاء الهی که نقطه مقابل وهابیت بود، بیشتر و فرهنگ جامعه نسبت به وهابیت ایمن شود. کلیدواژه ها

صفحات :

از صفحه 259 تا 277

مشخصات اثر

عنوان :

سعادت از دیدگاه فخررازی : سال ششم، شماره 22 : پژوهشنامه اخلاق

نویسنده:

حامد آل یمین,ابراهیم نوری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی تآویل عرفانی تفسیر سهل تستری

نویسنده:

ابراهیم نوری,حامد آل یمین

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

آیات انفسی , تاویل عرفانی , رویکرد عرفانی , سهل تستری , تفسیر عرفانی , تفسیر باطنی

چکیده :

تفسیر تستری از منظر تاریخی به قرن سوم هجری باز می گردد که از نزدیک ترین تفاسیر قرآن به عصر نزول است. رنگ و لعاب عرفانی و نیز اشتمال آن بر جنبه های کلامی و ادبی از سوی دیگر بر اهمیت آن می افزاید. مهم ترین جنبه این تفسیر، صبغه عرفانی آن است که همواره عارفان و عالمان پس از او به آن توجه داشته اند و بر آنان تأثیر گذاشته است. تستری ضمن تأکید بر صبغه عرفانی، از حدیث و لغت نیز بهره برده است. او در کنار توجه به باطن و تأویل عرفانی آیات، و تمرکز بر آن، به مدد قواعد ادبی و احادیث نبوی، تفسیر ظاهری را نیز مغفول نگذاشته است. تأویلات تستری بدون قاعده و معیار نیست. استفاده های مکرر از نگاه انفسی در آیات آفاقی و نیز آیات ناظر به روابط بشری نشان از قاعده مندی این روش دارد. به دست دادن تبیین رحمانی و اخروی از آیات عذاب و آیات مربوط به دنیا از دیگر قواعد عرفانی است که وی از آن بهره برده است. استفاده از رویکرد موعظه ای در ذیل برخی آیات راجع به صبر، رضا و توکل و ... نیز از جمله رویکردهایی است که بعد از وی نیز دنبال شده است. این مقاله با نشان دادن ضابطه مندی تأویل عرفانی وی، در صدد به دست دادن معیارهایی در این زمینه است.

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید