جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

علم اجتماعي، همچون هر علمي، از ارکان ثلاثة موضوع، غايت و روش تشکيل شده است. اين مقاله سعي دارد با بررسي مفهوم زمان در انديشة مارتين هايدگر، موضوع علم اجتماعي را بر اساس تفکر هايدگر توضيح دهد. بنابراين، ضمن توضيح مختصري، در خلال مقايسة نظرات هايدگر و ماکس وبر و تبيين جايگاه زمان در انديشة او، نحوة شکل‌گيري و تکوين امر اجتماعي که موضوع علم اجتماعي است، شرح داده شد. علم در نگاه هايدگر، امري تاريخي است که با بنياد و وجود آدمي نسبتي دارد؛ واکاوي اين نسبت ما را به ساحت خيال استعلايي و اگزيستانس خواهد کشاند و مواجهة دازاين با وجود را که امري است که در زمان رخ مي‌دهد، منکشف خواهد کرد. دلالت‌هاي تفکر فلسفي هايدگر، در توضيح چگونگي تکوين امر اجتماعي، بدين‌صورت امتداد خواهد يافت که امر اجتماعي، امري تاريخي و خيال ـ بنياد خواهد بود و با امر اجتماعي مبتني بر تفکر سوبژکتيو بالذات متفاوت است. ازآنجاکه بررسي آراء هايدگر در اين مقاله، از گذر توصيف نظريات وي به تحليل آنها مي‌رسد، روش مورد استفاده، توصيفي ـ تحليلي است.

رو‌ش‌شناسی بنیادین با نشان دادن زمینه‌های معرفتی و غیرمعرفتی یک نظریه، شناخت عمیقی از آن نظریه به دست می‌دهد. در این مقاله به دنبال روش‌شناسی بنیادین و بررسی انتقادی اندیشه‌ی یکی از صاحب‌نظران مهم پست‌مدرن، یعنی ژان بودریار، هستیم. مواجهه انتقادی با متفکرانی که سعی کرده‌اند در مورد جهان مدرن و مسائل آن تفکر کنند هم شناخت ما نسبت به غرب را عمیق تر می‌کند و هم موجب خودآگاهی نسبت به وضع کنونی کشورهایی که با اندیشه‌های مدرن مواجه هستند می‌شود. ابتدا بر اساس سیر تاریخی و مهمترین کتب بودریار، مروری بر مهمترین اندیشه‌های وی خواهیم داشت و آنگاه به روش‌شناسی این اندیشه ها خواهیم پرداخت و در بخش پایانی انتقادات وارد به این اندیشه‌ها را مطرح خواهیم ساخت. مساله‌ی اصلی بودریار واقعیت در جهان مدرن است و اینکه این واقعیت دیگر واقعیت اصیل و حقیقی نیست. اینک فراواقعیت و وانموده بر زندگی انسان سیطره یافته و او را راه می‌برد. از نظر بودریار جهان مدرن در سیر خود واقعیت اصیل را به فراموشی سپرده است و به امری دیگر که می‌توان نام آن را واقعیت برساخته‌ی انسان نهاد، بسنده کرده است. از آنجا که ابتدا به توصیف اندیشه و سپس به تحلیل این اندیشه‌ها خواهیم پرداخت، روش این تحقیق تحلیلی-توصیفی خواهد بود.

اعتباریات اجتماعی و زبان از جدیدترین مسایل علوم اجتماعی هستند که بحث های پردامنه ای را برانگیخته اند.اگر چه در سنت معرفتی حوزه های شیعی به صورت مستقل به این مباحث پرداخته نشده است،اما معارف اسلامی از ظرفیت و غنای بالایی برای بررسی این مباحث برخوردارند. محقق اصفهانی از جمله اندیشمندان مسلمانی هستند که تدقیق های فلسفی ایشان در مباحث علم اصول،راه را برای ورود به این مباحث هموار کرده است.در این مقاله برآنیم تا مباحث ایشان درباره برخی مباحث زبانی و اعتباریات را،به صورت منسجم ارائه کنیم. بر اساس نظریه ایشان اعتباریات در واقعیت عینی ریشه دارد و زبان نیز نوعی از اعتباریات است.