جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نگرش آیه‌ای ازنظر اسلامی بر این فرض مبتنی است که تمامی پدیده‌های هستی ازنظر وجودی، اصل و سرمنشأ اصلی نهایی دارند که به یک منبع الهی ختم می‌گردد. چنین نگرشی در اندیشه امام خمینی به‌عنوان یک اندیشمند مسلمان، قابل تعمق است. در مقاله پیش‌رو نخست تبیین دقیقی از مبانی نگرش آیه‌ای به عالم در دیدگاه امام خمینی ارائه‌شده و سپس دلالت‌های تربیتی از آن استخراج‌شده است. هدف پژوهش حاضر استنتاج دلالت‌های تربیتی حاصل از تبیین نگرش آیه‌ای به عالم بر اساس دیدگاه امام خمینی است. در این پژوهش برای تبیین نگرش آیه‌ای به عالم در دیدگاه امام خمینی از روش توصیفی- تحلیلی و برای استنتاج دلالت‌های تربیتی از آن، از روش قیاس عملی استفاده‌شده است. نتایج نشان داده که امام خمینی نسبت به عالم نگرش آیه‌ای دارند و برخی دلالت‌های تربیتی همچون تناظر نگرش آیه‌ای با عقلانیت انسان، ارتباط عقلانی علوم با نگرش آیه‌ای، ارتباط اخلاقی و ارزشی علوم با نگرش آیه‌ای، ملزومات جهت‌گیری درست علمی و درنهایت اصل تقابل و تعامل اخلاق با عقل و عمل از دیدگاه ایشان قابل استنتاج است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تبیین و تحلیل نسبت هنر و دین بر اساس دیدگاههای مسیحیت، روشنگری(کانت) و دین اسلام انجام شد. روش: روش پژوهش، توصیفی و تحلیلی، استنتاج قیاسی و مقایسه‌ای است. به همین منظور، نخست دیدگاههای مسیحیت و دورۀ روشنگری با نظر به دیدگاه کانت پیرامون نسبت هنر و دین تبیین و تحلیل، سپس نسبت هنر و دین در چشم‌انداز زیباشناسی اسلامی به عنوان نظریۀ بدیل معرفی شده است. سؤال اصلی پژوهش این است که هنر و دین در دیدگاه مسیحت، دیدگاه روشنگری کانت و دیدگاه اسلامی چه نسبتی با یکدیگر دارند. یافته‌ها: دین اسلام به طور متفاوت و منسجم در مقایسه با دو دیدگاه رقیب، به نسبت هنر و دین پرداخته و از منظر زیبایی‌شناسی هنر و دین را بر مبانی توحیدی استوار ساخته است. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش ضمن بازنمود چنین تحلیلهایی نشان داد که در رویکرد مسیحی، جداییِ بین هنر و دین را با عنوان «انحصارگراییِ هنر» می‌توان تصور کرد. دیدگاه روشنگری، به ویژه دیدگاه کانت، ارزش هنر را در لذت حاصل از آن می‌داند و تنها ارتباط دین و هنر، در دین اخلاقی قابل توجه است. در زیبایی‌شناسی اسلامی، هنر در هیچ شرایطی مستقل از دین نیست. در رویکرد مسیحی، استقلال هنر از سایر قلمروهای علمی، به وضوح دیده می‌شود. اما در رویکرد اسلامی، هنر با توحید الهی و آموزه‌های قرآن گره خورده است. بر همین اساس، نظریۀ زیبایی‌شناسی اسلامی منسجم بوده و به عنوان یک نظریۀ بدیل بر دو نظریۀ دیگر دقیق‌تر است.

شهروند جامعه اسلامی باید به خوبی با وظایفی که بر عهده اوست آشنا شده و با رعایت آن، در تراز جامعه اسلامی عمل نماید. هدف پژوهش حاضر، تحلیل رساله حقوق امام سجاد(ع)جهت ارائه الگویی برای تربیت شهروند تراز جامعه اسلامی با استفاده از روش تحلیل مفهومی و استنتاج قیاسی است. یافته‎های حاصل از پژوهش حاکی از آن است که بر اساس رهیافت‎های رساله حقوق امام سجاد (ع)، تربیت شهروند تراز جامعه اسلامی در سه حیطه شناختی، عاطفی و رفتاری قابل تبیین است که با کاربست مؤلفه‎های هر یک از این سه حیطه در نظام تعلیم و تربیت، می‎توان در جهت نیل به تربیت شهروند تراز جامعه اسلامی برآمد.

هدف پژوهش حاضر تبیین سیره تربیتی امام علی(ع) بر مبنای ساحت­های شش­گانه تربیتی سند تحول بنیادین جهت ارائه الگویی برای سبک زندگی اسلامی- ایرانی می­باشد؛ چراکه یکی از الزامات تحقق جامعه دینی، شکل­گیری سبک زندگی اسلامی از طریق ارائه و تبلیغ انواع سبک­های زندگی مقبول و منطبق با آموزه­های اسلامی است. سبک زندگی، یک روش زندگی، الگوی عمل، مجموعه عملکردها، روش سازماندهی زندگی، ترجیحات رفتاری و مادی و الگوی مصرف است. روش مورداستفاده پژوهش پیش­رو تحلیل محتوای کیفی است. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که سیره تربیتی امام علی(ع) نشانگر توجه ایشان به تمامی ابعاد و ساحت­های تربیتی (اعتقادی، عبادی و اخلاقی- ساحت اجتماعی، سیاسی- ساحت زیستی و بدنی- ساحت اقتصادی و حرفه­ای- ساحت زیبایی­شناختی و هنری- ساحت علمی و فناورانه) بوده و به همین دلیل به­عنوان اسوۀ حسنه، قول و فعل و تقریر ایشان می­تواند الگوی مطلوبی برای شکل­بخشی به سبک زندگی آحاد جامعه باشد. متناظر با پیشنهاد کاویانی و بهره­گیری ایشان از دیدگاه آدلر برای ارائه الگویی تجویزی برای سبک زندگی اسلامی و متناظر با الگوی درخت سبک زندگی، می­توان با نظر به ابعاد مختلف ساحت­های تربیتی مطرح گردیده، نوع نگرش به هستی، نگرش به خود و نگرش به دیگران و... را برای شکل­گیری سبک زندگی متربیان مبتنی بر سیرۀ تربیتی امام تصویر نمود.

مبنای پژوهش حاضر، واکاوی «فرهنگ دفاعی مهدوی4 و کارکرد آن در گفتمان سازی جدید اسلامی»است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و یافته­های پژوهش گویای آن است که آموزه­های مهدویت دارای ظرفیت بالایی برای گفتمان­سازی در سطح جهانی است. کارکرد فرهنگی- دفاعی مهدویت4 در سطوح گوناگون «بینش­»­ها، «ارزش»­ها و «نماد»ها توانایی معرفی مهدویت4 را به عنوان گفتمان غالب در دوران معاصر ایجاب می­کند. از جمله کارکردهای بینشی مهدویت4 در بعد فرهنگی – دفاعی عبارتند از: استحکام بخشی و تقویت ایمان و باورهای دینی، به ویژه در مقوله امامت؛ التزام بینشی نسبت به امام زمان4 موثر بر فرهنگ و تقویت روحیه دفاع و پاسخ­گویی به شبهه‌ها و صیانت جامعه از انحراف. کارکرد­های ارزشی مهدویت4 نیز عبارتند از: ارزش­های اخلاقی و تربیتی موثر بر خودسازی فردی و اجتماعی؛ ارزش­های اقتصادی مبنی بر عدالت؛ کاهش نابرابری اقتصادی و برقراری نظام اقتصادی ارزش­مدار؛ ارزش­های سیاسی و اجتماعی موثر بر ایجاد و تقویت همبستگی اجتماعی و تقویت امید به آینده. از جمله کارکردهای نمادی می­توان به نمادهای دیداری، شنیداری و تصویری اشاره کرد که بر گفتمان­سازی جدید اسلامی و نهادینه کردن فرهنگ جهانی مهدویت موثرند.

هدف کلی پژوهش حاضر تبیین سیره تربیتی امام صادقj جهت ارائه الگویی برای سبک زندگی اسلامی می‌باشد. چراکه یکی از الزامات تحقق جامعه دینی، شکل‌گیری سبک زندگی اسلامی از طریق ارائه و تبلیغ انواع سبک‌های زندگی مقبول و منطبق با آموزه‌های اسلامی است. سبک زندگی، نشان‌دهنده مجموعه جهت‌گیری‌های ارزشی، هنجا‌رها، خواسته‌ها، تمایلات و شیوه‌های رفتا‌ری جامعه است. روش مورد استفاده تحلیل محتوای کیفی است. این پژوهش حاکی از آن است که سیره تربیتی امام صادقj، نشانگر توجه ایشان به تمامی ابعاد و ساحت‌های تربیتی (اعتقادی، عبادی و اخلاقی؛ ساحت اجتماعی، سیاسی؛ ساحت زیستی و بدنی؛ ساحت اقتصادی و حرفه‌ای؛ ساحت زیبایی‌شناختی و هنری؛ ساحت علمی و فناورانه) بوده و به همین دلیل به‌عنوان اسوه حسنه، قول و فعل و تقریر ایشان می‌تواند الگوی مطلوبی برای شکل‌بخشی به سبک زندگی آحاد جامعه باشد. متناظر با پیشنهاد کاویانی و بهره‌گیری ایشان از دیدگاه آدلر برای ارائه الگویی تجویزی برای سبک زندگی اسلامی و متناظر با محور تنه درخت سبک زندگی، می‌توان با نظر به ابعاد مختلف ساحت‌های تربیتی مطرح گردیده، نوع نگرش به هستی، نگرش به خود و نگرش به دیگران را برای شکل‌گیری سبک زندگی متربیان مبتنی بر سیره تربیتی امام تصویر نمود.