جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در آغاز مي گويد: اينها پرسشهايي ست كه از گذشتگان به ديگران رسيده است. اكنون به پاسخ آنها مي پردازم. پرسش و پاسخ هاي فلسفي - كلامي است. (احمد منزوي) [دائرة المعارف بزرگ اسلامي 3/19]

از شيخ عبدالقادر مهاجر كردستاني. برادر كاتب نسخه. [فهرست آستان قدس 11/355؛ رايانه آستان قدس]

نويسنده مي گويد به سابق رساله اي در عقايد پرداختم و بعد به من رجوع شد كه شرحي بر آن پپردازم و آن را به نام واحدي از لشكر سلطان عبدالمجيد خان كنم. من چنين كردم. بعد باز به من رجوع شد كه شرح ديگر درباره آن بپردازم. محض اتيان امر اين شرح مجدد را درباره رساله عقايد پرداختم و آغاز آن از تسميه كردم و سپس مسائل وجود را كه در رساله عقايد آورده بودم در اينجا به شرح كشيدم. اين رساله به احتمال اقرب به يقين از شيخ عبدالقادر مذكور در رسائل قبل است. (عبدالله انوار) [انجمن آثار ملي ص 222]

متن و شرح هر دو از يك نفر، شرح مزجي است. [نسخه پژوهي 3/141]

«حاشيه» اي است بر «شرح العقايد العضدية» (نكـ: هفـ) از دواني، كه خود شرح «العقايد العضدية» ايجي مي باشد. (احمد منزوي) [دائرة المعارف بزرگ اسلامي 3/103؛ بغدادي، هدية العارفين 1/605؛ زركلي 4/44؛ سركيس 2/1291 كه هيچيك از اين كار او ياد نكرده اند. ]

وي دو گفتار در اين زمينه دارد، نزديك به يكديگر، و اين كمي گسترده تر و آغاز مي شود به اينكه بيشتر راههايي كه پيشينيان براي معرفت پيمودند، سخت بود و راه بلند، اكنون من مي خواهم راه ساده و كوتاهي را بيان كنم. سپس به اثبات واجب مي پردازد. (احمد منزوي) نويسنده در اين رساله سعي در اثبات واجب الوجود از طريق بحث در «وجود» و «اصالة وجود» و «وجود بنفسه» و «وجود بغيره» دارد و بدين ترتيب چون به اين مباحث پرداخت به مقدماتي دست مي يابد كه با آن به اثبات واجب الوجود پردازد. (عبدالله انوار) آغاز كتاب: حمدله. صلاة. و بعد، فيقول افقر الوري الي عفو الملك المجيد عبدالقادر بن محمد سعيد انجاهم الله عن العذاب الشديد. ان من المطالب العالية جملة اكثر طرق سلوا فيها الي معرفتها كانت بعيدة صعبه. و انا بعونه تعالي. . انجام كتاب: ... يعجز عن دفعه عنه سواه تعالي. كما حصل ذلك لجميع، منهم الصديق رض فبا المعجزة اولي. و الحمدلله علي ذالك. رقم حين غلبة النوم ... [دائره المعارف 2/7 و 2/8؛ بغدادي 1/605، زركلي 4/44؛ سركيس 2/1291 كه هيچيك از ين كار او نام نبرده اند.]

نويسنده مي گويد مسأله اثبات واجب الوجود يكي از مسائل مهم فلسفي و كلامي است كه درباره آن بزرگان زيادي از جمله ملاجلال دواني مطلب نوشته اند. چون گفتار او در اين باب بسيار مغلق بود و حاجب به تبيين داشت پس من كتاب اثبات واجب الوجود او را برداشتم و اين رساله را در شرح آن پرداختم و آن را تقديم به سلطان عبدالمجيد خان (پادشاه عثماني) كردم. در اين رساله ابتدا قول دواني مي آيد و سپس قول شارح. (عبدالله انوار) [انجمن آثار ملي ص 220]

اين رساله كه درباره اثبات واجب نوشته شده طبق قول نويسنده آن رساله اي است كه در آن اثبات واجب بر نهج و روشي است نو است كه گذشتگان به آن روش چيزي ننوشته اند او ابتدا «معني اضافي» را طرح مي كند و سپس با استفاده از اين معني به اثبات واجب مي پردازد در حاشيه صفحه اول در توضيح لفظ «اوردت» متن آمده: «المورد. . عبدالقادر بن شيخ سعيد» و از اين تذكر احتمال داده مي شود كه نويسنده اين رساله شايد شيخ عبدالقادر بن شيخ سعيد باشد. (عبدالله انوار) آغاز كتاب: آغاز كتاب: الحمدلله الهم للصواب و الصلوة و السلام علي نبيه المنعوت في الكتاب ... انجام كتاب: پايان كتاب: هذا آخر ما اردت ايراده في هذه الصحيفة و الحمدلله اولاً و آخراً. [انجمن آثار ملي ص 221]

شرح اثبات الواجب للدواني آغاز كتاب: حمدله. صلاة. و بعد، فيقول افقر الوري الي عفو الملك المجيد عبدالقادر بن محمد سعيد انجاهم الله عن العذاب الشديد. ان من المطالب العالية جملة اكثر طرق سلوا فيها الي معرفتها كانت بعيدة صعبه. و انا بعونه تعالي. . انجام كتاب: ... يعجز عن دفعه عنه سواه تعالي. كما حصل ذلك لجميع، منهم الصديق رض فبا المعجزة اولي. و الحمدلله علي ذالك. رقم حين غلبة النوم ... ]الهيات تهران 1: 568، 2: 238]