جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سب، ناسزا و فحش از مفاهیمی است که در اسلام به شدت مورد سرزنش قرار گرفته است و عقاب شدیدی در فقه اسلامی برای ساب مقررگشته است. در مقابل واژه لعن در قرآن و از قول پیامبرΟ ذکر شده که متأسفانه برخی از خلفای اموی این دو مفهوم که حکم متضاد دارند را قرین هم کرده و نسبت به معصومین βاین بدعت را رواج دادند. لعن که به معنای طرد و دور شدن از رحمت الهی همراه با خشم و تنفر است و به عنوان سنتی از سنن خدا و رسولشΟ محسوب می‌شود. از آن‌جا که کسی نمی‌تواند قرآن را انکار کند، این سنت در قرآن خدشه‌دار نشده است و به همین سبب تمامی مذاهب فقهی لعن را جایز می دانند. اما اختلاف و تفاوت آراء علمای مذاهب فقهی، بیشتردر مشخصات ملعونین است که برخی ازمذاهب معتقدند فقط به همان اجمال و اطلاق آیات باید بسنده کرد زیرا ما اطلاعی از توبه یا عدم توبه اشخاص نداریم، اما فقهای امامیه معتقدندکه لعن اشخاصی که مستحق لعن الهی هستند با شرایطی که در فقه بیان شده، جایز است. در این پژوهش، واژه لعن به عنوان یک موضوع فقهی از نظر علمای فریقین بررسی و بعد از تبیین واژه های لعن ، لاعن، و ملعون ، به شرایطی که باید همراه لاعن و ملعون باشد پرداخته و سپس برخی از احکام آن ها بیان شده است.از جمله احکام و شرایط لاعن، شناخت کامل وی نسبت به ملعون و دانستن زمان و مکان لعن و دانستن جرم ملعون ونداشتن صفات ملعونین وهمچنین عمل کردن به قاعده اهم و مهم در شرایط تزاحم می باشد. در مورد احکام ملعون ، باید مستحق لعن از طرف خدا مشخص و محزر شود و با قواعد اصولی و تفصیل آن با روایات رسول خداΟو معصومینβمنطبق باشد. و در بررسی برخی ازاحکام فرعی همچون « اگر لعن موجب مفسده ای فراگیرتر شود...» در این صورت نه اینکه جایز نیست بلکه حرام است.روش تحقیق، فقهی و از نوع بنیادی به صورت توصیفی و جمع‌آوری اطلاعات متنی و کتابخانه‌ای است که در سه فصل تنظیم شده استواژگان کلیدی: لعن، لاعن، ملعون، حکم، مذاهب فقهی

محبت و بغض دو مقوله از احساسات انسان هستند که با هر عقیده و مذهبی که باشند در آنها این دو مقوله وجود دارد. از جمله زمینه­هایی که حب و بغض در آن جاری است، عقاید دینی انسان­هاست که شاید بتوان گفت این دو، مهمترین عامل تاثیرگذار در انتخاب عقیده آنهاست که در ادبیات مذهبی از آن به تولی و تبری تعبیر می­شود. هر کدام از مکاتب امامیه و اباضیه نیز همانند دیگر مکاتب اعتقادی به مساله تولی و تبری نگاه ویژه داشته تا جایی که به فروع دین در این مکاتب تبدیل شده است. از این رو این پایان نامه، وجود تولی و تبری در دو مکتب امامیه و اباضیه را در چهار فصل مورد بررسی قرار داده و بعد از مفهوم شناسی این دو واژه در فصل اول، به جایگاه آنها در میان این دو مکتب در فصل دوم پرداخته و در فصل سوم و چهارم قلمرو هر کدام از تولی و تبری نسبت به پیامبر، ائمه و صحابه در میان این دو مکتب بررسی شده است. در نهایت نیز به مقایسه عقاید این دو مکتب در باب تولی و تبری پرداخته و به این نتیجه رسیده است که هر چند در بسیاری موارد از جمله روایاتی که در این باب وارد شده، هر دو نظریه شبیه هم هستند، اما امامیه در خصوص تولی و تبری به صورت کلی و به صورت خاص نسبت به پیامبر و صحابه و اهل بیت در مقایسه با مذهب اباضیه دقیق­تر و کامل­تر است؛ زیرا اباضیه در تفسیر روایاتی که در این زمینه دارند دچار تناقض­هایی شده اند که در طول پایان نامه به آنها اشاره شده و یا حتی بین خود علماء آنان نظریه واحدی در این زمینه وجود ندارد.